Ruiny Dworca Głównego w Warszawie (styczeń 1954). PAP/CAF archiwum
Na czwartkowej (16 stycznia) sesji stołeczni radni jednomyślnie zdecydowali, że 2025 będzie rokiem 80. rocznicy rozpoczęcia odbudowy Warszawy.
W związku z upamiętnieniem rocznicy odbudowy Warszawy w stolicy odbędzie się wiele wydarzeń artystycznych, kulturalnych i naukowych. Jednym z ważniejszych będzie premiera w Operze Narodowej pierwszej opery o Warszawie na podstawie książki "Najpiękniejsze miasto świata" Grzegorza Piątka. Odbędą się też konferencje poświęcone odbudowie zabytków stolicy, a także spacery i programy edukacyjne.
"Ustanowienie 2025 rokiem 80. rocznicy rozpoczęcia odbudowy Warszawy, pozwoli uczcić odbudowę jako oddolny, społeczny zryw, dowód na solidarność i patriotyzm społeczeństwa oraz jego olbrzymią chęć powrotu do normalności po wojennej pożodze, a także uhonorować ludzi w nią zaangażowanych" – napisali radni w uzasadnieniu uchwały.
Jeszcze przed wyzwoleniem Warszawy Krajowa Rada Narodowa 3 stycznia 1945 r. wydała decyzję o odbudowie miasta i przywróceniu mu funkcji stolicy Polski.
Pierwszy powojenny prezydent stolicy Marian Spychalski, z wykształcenia architekt, 22 stycznia 1945 r. powołał Biuro Organizacji Odbudowy Warszawy, od 14 lutego przemianowane na Biuro Odbudowy Stolicy. Zadaniem biura była inwentaryzacja strat wojennych i zgromadzenie dokumentacji służącej odtworzeniu wyglądu zniszczonych zabudowań. BOS zajęło się też opracowaniem planów odbudowy zabytków i dostosowaniem miasta do współczesnych wymagań.
W lipcu 1945 r. BOS zatrudniało ok. 1500 osób – architektów, urbanistów, inżynierów różnych specjalności, ekonomistów i prawników. Ze względu na ogrom zniszczeń w Warszawie skrót BOS rozszyfrowywano także żartobliwie jako: Boże, Odbuduj Stolicę.
Efektem prac biura było nie tylko zaprojektowanie budynków wzniesionych na miejscu ruin, ale także wyjątkowa na świecie odbudowa zabytków: Starego i Nowego Miasta, Traktu Królewskiego, Łazienek. Było to możliwe dzięki zaangażowaniu Wydziału Architektury Zabytkowej kierowanej przez prof. Jana Zachwatowicza. Dowodem uznania dla tego wydarzenia było wpisanie historycznego centrum Warszawy na listę dziedzictwa UNESCO we wrześniu 1980 r. (PAP)
mas/ joz/ wus/
