Danuta Kobylińska-Walas (1931-2025), pierwsza w Polsce kobieta kapitan żeglugi wielkiej, fot. PAP/Andrzej Rybczyński
Nie żyje Danuta Kobylińska-Walas - pierwsza w Polsce kobieta kapitan żeglugi wielkiej. W grudniu 1970 r. pod jej dowództwem MS Bieszczady, cumujące w Stoczni Szczecińskiej, pomagały strajkującym robotnikom. Stwierdziłam, że podejmę każdą, nawet najtrudniejszą pracę, byle na statku - mówiła w jednym z wywiadów.
„W czasie 40 lat pływania na morzu trudnych sytuacji było co niemiara. Przez 17 lat byłam kapitanem, co wiązało się z ogromną odpowiedzialnością i ciągłym podejmowaniem decyzji. Ale nigdy nie traciłam pogody ducha” - mówiła Kobylińska-Walas w wywiadzie udzielonym tygodnikowi „Niedziela”.
Urodziła się 27 listopada 1931 r. w Kozietułach. Po II wojnie światowej trafiła wraz z rodziną do Kamienia Pomorskiego.
Po ukończeniu kursu żeglarskiego w 1946 r. postanowiła zostać marynarzem. Zamieszkała w Szczecinie, gdzie w latach 1949–1951 studiowała w Państwowej Szkole Morskiej. Ukończyła ją jako jedna z pierwszych kobiet.
Przez pierwsze lata po szkole nie miała jednak prawa pływania. Pracowała wówczas w Kapitanacie Portu Szczecin, Centralnym Urzędzie Marynarki Handlowej oraz w Bazach Zdawczych Stoczni w Gdańsku i Szczecinie. „Stwierdziłam, że podejmę każdą, nawet najtrudniejszą pracę, byle na statku. Myłam pokłady, skrobałam burty, wszystko za spanie w kajucie” – wspominała w rozmowie z „Wysokimi Obcasami”.
Na pierwszy statek zamustrowała się w 1956 r. Pływała jako asystent pokładowy na SS Wrocław, w latach 1957–60 jako III oficer na SS Szczecin, w 1960 jako II oficer na SS Kalisz, a w 1961 r. jako I oficer na SS Tczewie i SS Sanie.
Kapitanem została 16 lutego 1962 r. Dowodziła takimi jednostkami jak: MS Kopalnia Wujek, MS Kołobrzeg II, MS Toruń, MS Bieszczady, MS Powstaniec Wielkopolski, MS Budowlany, MS Uniwersytet Toruński, MS Jarosław, MS Malbork.
W grudniu 1970 r. pod jej dowództwem MS Bieszczady, cumujące w Stoczni Szczecińskiej pomagały strajkującym robotnikom. Z kolei w 1972 r. uratowała przed zatonięciem MS Kopalnia Miechowice z załogą i ładunkiem.
W latach 1981–1986 Kobylińska-Walas była przedstawicielką Biura Radcy Handlowego przy ambasadzie PRL w Tunisie. Polska Żegluga Morskiej w Kołobrzegu wybrała ją także na matkę chrzestną jednostki Nimfa II.
Jej pierwszym mężem był Czesław Walas – marynarz, a potem oficer nawigacyjny, który przez wiele lat pływał z nią na jednym statku. Gdy była oficerem, pływał jeszcze jako bosman, gdy została kapitanem, był III oficerem, a potem pływał z żoną jako II i I oficer. Krótko po uzyskaniu dyplomu kapitana żeglugi wielkiej zginął postrzelony podczas polowania w 1975 r. Ich syn - Konrad Walas – jest również kapitanem żeglugi wielkiej. Drugim mężem Danuty Kobylińskiej-Walas był reżyser operowy Edmund Wayda (zmarł w 2010 r.).
W 1966 r. została wybrana szczecinianką roku. Została również odznaczona Złotą Odznaką honorową „Zasłużony Pracownik Morza” i Złotą Odznaką Honorową Gryfa Pomorskiego, a także Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Jej imię nosi Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Kozietułach. Poświęcona jej tablica znajduje się także na Skwerze Kapitanów na szczecińskiej Łasztowni. Danuta Kobylińska Walas jest bohaterką książki "Pierwsza po Bogu" autorstwa Eugeniusza Daszkowskiego.(PAP)
akr/ agz/
