Emerytowany fotoreporter CAF/PAP Stanisław Jakubowski podczas otwarcia wystawy jego fotografii pt. „Zapiski śląskiego fotoreportera” w Muzeum Historii Katowic, 2023 r. PAP/Zbigniew Meissner
W wieku 90 lat zmarł Stanisław Jakubowski, nestor śląskiej fotografii prasowej, laureat prestiżowej nagrody World Press Photo w 1970 roku. Blisko 40 lat swojego zawodowego życia związał z Centralną Agencją Fotograficzną, której tradycje od 1991 roku kontynuuje Dział Foto Polskiej Agencji Prasowej.
Informację o śmierci Jakubowskiego przekazali w poniedziałek jego koledzy ze środowiska dziennikarskiego.
Stanisław Jakubowski urodził się 17 października 1934 r. w Krakowie. Współpracę z CAF rozpoczął pod koniec lat 50. XX wieku. Przez kilka dekad dokumentował najważniejsze wydarzenia polityczne, społeczne i sportowe na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim, stając się kronikarzem historii regionu. W ubiegłym roku został wyróżniony honorową odznaką Zasłużony dla Polskiej Agencji Prasowej.
Dokumentował m.in. ratowanie górnika Alojzego Piontka uwięzionego w kopalnianym chodniku przez 158 godzin, tragiczny pożar rafinerii w Czechowicach-Dziedzicach, wielki pożar lasów w Rudach Raciborskich, pierwszy przeszczep serca wykonany przez zespół prof. Zbigniewa Religi, Mistrzostwa Europy w piłce nożnej w 1974 r. czy wydarzenia z okresu robotniczych strajków na Śląsku w 1980 r.
– To była wielka i wspaniała postać – osoba, która wniosła bardzo wiele do polskiej fotografii, do fotografii reporterskiej, dokumentalnej; niezwykła postać godna wielkiego szacunku i naśladowania. Miałem wielki zaszczyt być kuratorem jego wystawy w Muzeum Historii Katowic – przypomniał w rozmowie z PAP prezes zarządu Okręgu Śląskiego Związku Polskich Artystów Fotografików (ZPAF) Arkadiusz Ławrywianiec.
„Z ogromnym smutkiem przyjąłem tę wiadomość. Zmarł redaktor Stanisław Jakubowski. Jeden z najwybitniejszych śląskich fotografów i fotoreporterów. Nazywany przez znawców mistrzem śląskiego fotoreportażu. W październiku świętowałby 91. urodziny” – napisał na Facebooku Krystian Krawczyk, wieloletni dziennikarz i redaktor śląskich gazet.
„Miałem okazję przez kilka lat ze Stasiem współpracować w kierowanej przeze mnie redakcji Trybuny Górniczej. I bardzo dobrze tę wspólną pracę wspominam i będę wspominał. On odsłaniał przede mną tajniki dobrej fotografii prasowej. Ja wspomagałem go w poznawaniu świata cyfrowej technologii” – dodał.
Szczególnie bliska Stanisławowi Jakubowskiemu była tematyka górnicza; utrwalił na zdjęciach m.in. likwidację niektórych kopalń. W 1969 roku, aby móc sfotografować akcję ratowniczą w kopalni „Generał Zawadzki”, stanowczo odsunął na bok stojącego mu na drodze milicjanta. Za fotoreportaż „Wyrwani śmierci”, pokazujący, jak z zalewanych przez wodę i błoto podziemnych korytarzy uratowano około 120 górników, rok później otrzymał prestiżową nagrodę World Press Photo. Umiejętność obserwacji i mistrzostwo warsztatowe przyniosły mu również tytuły Fotoreportera Roku 1973 i Fotoreportera Roku CAF w 1974 r.
„Przez całe życie byłem wszędzie tam, gdzie działo się coś ciekawego, ciągle w kontakcie z ludźmi, w nasłuchu radiowym i w kontakcie z kolegami-dziennikarzami. Być wszędzie, gdzie dzieje się coś ciekawego – to najlepsze motto, a zarazem definicja reporterskiej pracy” – mówił w wywiadzie dla PAP z okazji jubileuszu 95-lecia Agencji.
Stanisław Jakubowski był mentorem i nauczycielem zawodu dla wielu śląskich fotoreporterów prasowych. W 2014 r. został laureatem Nagrody Wielkiego Splendoru Śląskiej Fotografii Prasowej, a w 2022 r. środowisko dziennikarskie uhonorowało go wyróżnieniem specjalnym podczas gali konkursu dziennikarskiego Silesia Press. „Dla nestora śląskiej fotografii prasowej, w podziękowaniu za wybitne osiągnięcia w tej dziedzinie, pasję i zaangażowanie w wieloletnim dokumentowaniu historii regionu oraz okazywane w relacjach międzyludzkich dobroć, życzliwość i szacunek” – napisano na dyplomie.
Stanisław Jakubowski wywodził się z gliwickiego środowiska fotograficznego. Specjalizował się w fotografii reportażowej (politycznej, społecznej, sportowej). Od 1959 r. jako fotoreporter współpracował z Centralną Agencją Fotograficzną. W 1962 r. został fotoreporterem w regionalnych „Nowinach Gliwickich”, a w 1966 r. etatowym fotoreporterem CAF, w której pracował do 1999 roku. Jego dorobek to tysiące poruszających fotografii – od zdjęć dokumentujących wydarzenia sportowe, poprzez te ukazujące życie codzienne, po zdjęcia z wydarzeń społecznych i politycznych.
W 2023 r. wybrane fotografie Jakubowskiego zaprezentowano podczas specjalnej wystawy w Muzeum Historii Katowic. Jak mówił wówczas prezes Ławrywianiec, poruszające zdjęcia całkowicie wciągają widza w przedstawiane historie. „Od razu możemy odczuć potrzebę autora bycia blisko wydarzeń, zgodnie ze stwierdzeniem Roberta Capy: jeśli twoje zdjęcia nie są wystarczająco dobre, nie jesteś wystarczająco blisko. Jakubowski zdecydowanie chce być blisko, a my, oglądając jego prace, nie mamy możliwości zdystansowania się od przedstawianych wydarzeń” – oceniał szef śląskiego okręgu ZPAF. Zdjęcia Stanisława Jakubowskiego, oglądane dziś w nowych kontekstach, obrazują rangę fotoreportażu – sztuki, która stała się oknem na świat masowego odbiorcy.
Pogrzeb Stanisława Jakubowskiego odbędzie się w najbliższą środę w Gliwicach.(PAP)
kon/ mab/ aszw/
