
Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN we współpracy z Ministerstwem Obrony Republiki Czeskiej przeprowadził 18-21 sierpnia prace poszukiwawczo-ekshumacyjne na cmentarzu komunalnym w Głubczycach (Opolskie). Odnaleziono szczątki dwóch funkcjonariuszy czechosłowackiej Straży Obrony Państwa (SOS) zamordowanych w 1938 r. przez Niemców.
Jak poinformował IPN w przesłanej PAP informacji, w wyniku polsko-czeskich działań poszukiwawczo-ekshumacyjnych na cmentarzu w Głubczycach odnaleziono szczątki dwóch mężczyzn w pełnym umundurowaniu odpowiadającym formacji poszukiwanych funkcjonariuszy SOS. Przy szczątkach jednego z nich znaleziono obrączkę z wygrawerowaną datą ślubu i imieniem żony. Także czeska dokumentacja medyczna pozwoliła na potwierdzenie, że odnaleziono szczątki żandarma Viléma Lehera i strażnika finansowego Ludvíka Svobody. Zostały one przetransportowane do Czech, gdzie we wrześniu z udziałem rodzin odbędą się państwowe uroczystości pogrzebowe.
IPN przypomniał, że jesienią 1938 r. ówczesna Czechosłowacja znalazła się pod silnym naciskiem politycznym i militarnym ze strony III Rzeszy. Po Anschlussie Austrii niemieckie żądania objęły Sudety, zamieszkane przez ludność niemiecką. Radykalne środowiska niemieckie wzywały do przyłączenia tych ziem do Rzeszy. Oddziały Sudetendeutsches Freikorps (tzw. henleinowcy) rozpoczęły zbrojne akcje dywersyjne i napady na czechosłowackie posterunki graniczne.
22 września 1938 r. w Liptaniu (obecnie region karniowski w Czechach) w ataku wspieranym przez bojówkarzy Freikorps zginęło pięciu funkcjonariuszy czechosłowackiej Straży Obrony Państwa i jeden funkcjonariusz straży finansowej. Ataku dokonali m.in. bracia Alfred i Franz Seligowie. Po potyczce z patrolem SOS Alfred Selig zamordował rozbrojonych już żandarmów Rudolfa Mokrégo i Viléma Lehera oraz strażnika finansowego Ludvíka Svobodę. Potem Niemcy zabili także członków straży finansowej: Vítězslava Hofirku, Františka Čecha i Inocenca Dostála.
Ofiary zostały pochowane w Głubczycach, bez powiadomienia rodzin ani władz Czechosłowacji. Cztery ofiary zostały ekshumowane w 1939 r. i zabrane przez rodziny, natomiast szczątki Viléma Lehera i Ludvíka Svobody pozostały na cmentarzu w Głubczycach. Obecnie miejsce ich pochówku upamiętniono.
Informacja Krzysztofa Szwagrzyka, zastępcy prezesa IPN, o pracach w Głubczycach: https://ipn.gov.pl/pl/dla-mediow/komunikaty/228374,Wspolne-prace-poszukiwawczo-ekshumacyjne-IPN-i-Ministerstwa-Obrony-Republiki-Czech.
wus/