Marmurowa rzeźba głowy Laodike. Fot. www.nature.com/A.B. Biernacki
Starożytna marmurowa rzeźba przedstawiająca głowę kobiety to portret żyjącej w pierwszych wiekach n.e. rzymskiej damy o imieniu Laodike – ustalili naukowcy z Polski i Hiszpanii. Rzeźba została odnaleziona w 2003 roku na Krymie.
Agnieszka Książkiewicz z biura prasowego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu poinformowała w piątek (26 września), że identyfikacji dokonał zespół naukowców z poznańskiej uczelni, a także z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Universitat Autonoma de Barcelona.
Podała, że naukowcom udało się powiązać oblicze z rzeźby znalezionej przez polsko-ukraińską ekspedycję archeologiczną na terenie Chersonezu Taurydzkiego (Sewastopol na Krymie, Ukraina) z osobą żony Tytusa Flawiusza Parthenoklesa, członka rady miejskiej i przedstawiciela jednej z najbardziej wpływowych rodzin Chersonezu.
Książkiewicz przekazała, że kierująca badaniami prof. Elena Klenina z Wydziału Historii UAM już wcześniej domyślała się, że marmurowa głowa, którą badacze odkryli podczas wykopalisk ponad 20 lat temu, przedstawia postać o wysokim statusie. Aby potwierdzić tę tezę, potrzebna była jednak szczegółowa, interdyscyplinarna analiza.
Badający rzeźbę połączyli metody. Spektralno-izotopową analizę marmuru wyjaśniającą jego pochodzenie, traseologiczne badania określające umiejętności rzeźbiarza, badania C14 i materiałoznawcze badania nawarstwień na powierzchni głowy. Potrzebna była też analiza stylistyczna historyka sztuki z Hiszpanii, analiza historyczna i epigraficzna.
Według prof. Kleniny identyfikacja rzymskich portretów, zwłaszcza tych znalezionych w odległych prowincjach lub poza Cesarstwem Rzymskim, gdzie istnieją ograniczone źródła pisane, stanowi poważne wyzwanie.
„Zastosowanie w badaniach metod interdyscyplinarnych pozwoliło nie tylko określić datę i pochodzenie materiału, ale także powiązać rzeźbę z konkretną postacią historyczną” – powiedziała.
Jak dodała naukowczyni, rzymskie kobiety w pierwszych wiekach n.e., zarówno w ramach Imperium Rzymskiego, jak i poza jego granicami, odgrywały aktywną rolę w życiu politycznym.
Z pełną treścią artykułu na temat badania można się zapoznać na stronie: https://www.nature.com/articles/s40494-025-01975-6 (PAP)
rpo/ bar/
