2. Festiwal Bohaterek w stołecznym Domu Spotkań z Historią

Ideą wydarzenia jest przypomnienie zapomnianych kobiet i uświadamianie, że nie trzeba daleko szukać, żeby znaleźć bohaterkę. – Nazywamy bohaterką zarówno Wandę Traczyk-Stawską, jak i mamę Michasi z porażeniem mózgowym, każdą kobietę, która nie potrzebuje zgody, by działać, ma odwagę i nie skupia się na swoich ograniczeniach – podkreśliła w rozmowie z PAP dyrektorka DSH Katarzyna Puchalska.

Hasłem przewodnim 2. edycji Festiwalu Bohaterek w warszawskim Domu Spotkań z Historią jest „Kobiety na autorytety”. Bohaterkami w rozumieniu festiwalu nie są jedynie kobiety z pierwszych stron gazet. To także kobiety nieznane, zapomniane i przemilczane. – Zachęcamy, żeby rozejrzeć się wokół siebie i poszukać bohaterki w najbliższym otoczeniu, ponieważ często okazuje się, że największą bohaterką jest mama, babcia czy przyjaciółka – zwróciła uwagę.

W ramach wydarzenia można wziąć udział m.in. w koncercie, performatywnym czytaniu, warsztatach, spotkaniach oraz obejrzeć wystawę.

Festiwal rozpocznie się od koncertu Urszuli Dudziak 16 października o godz. 20 w Palladium.

Spotkania będą się odbywać w formie tzw. power speeches, czyli motywacyjnych, przemyślanych i ukierunkowanych przemówień. Wezmą w nich udział m.in. wokalistka Urszula Dudziak, kierowniczka zespołu Archiwum Kobiet IBL PAN prof. Monika Rudaś-Grodzka oraz psycholożka Agnieszka Zydroń. „Będą inspirować i udowadniać, że kobiety mają moc” – zaznaczyła dyrektorka.

Jedno ze spotkań będzie dotyczyć „journalingu” – prowadzenia dziennika. Dziennikarka Karolina Sulej porozmawia na ten temat z pisarkami Sylwią Chutnik, Małgorzatą Halber i Krystyną Koftą. Dziennikarka poprowadzi również warsztaty z prowadzenia dzienników.

Wystawą towarzyszącą festiwalowi jest „WAW. Miasto i ulice kobiet”. Pokazuje asymetrię w narracji historyczno-kulturowej dotyczącej reprezentacji kobiet w mieście. Zaprasza do zastanowienia się nad kształtem miast z perspektywy płciowej. Szuka odpowiedzi na pytania, takie jak „co kobiety i osoby niebinarne oraz ich doświadczenia mogą wnieść do planowania miejskiego, jak może wyglądać sfeminizowana przestrzeń publiczna oraz jak planować miasta, które zamiast ignorować różnorodność swoich mieszkanek i mieszkańców, zaczynają ją dostrzegać” – podano w opisie wystawy.

W sobotę, 18 października, premierę ma książka artystyczna, tzw. art book, artystki Maryny Tomaszewskiej pod tym samym tytułem, co wystawa. Jest podzielona na cztery części. Pierwsza to esej kuratorki wystawy Joanny Warszy, w którym przedstawia kontekst statystyki przytoczonej w książce oraz na wystawie. Nadaje jej m.in. tło historyczne. Drugą stanowią wizualizacje danych zebranych przez Tomaszewską dotyczące reprezentacji kobiet w tkance miejskiej Warszawy. W trzeciej części autorka przedstawia biogramy wszystkich kobiet, na cześć których Warszawa nazwała swoje ulice, jak tłumaczy, „matronki Warszawy”. – Interesowało mnie, kim one są, co robiły. Chciałam je uhonorować – powiedziała PAP Maryna Tomaszewska. Na końcu znajduje się indeks męskich nazwisk, na których cześć nazwano ulice stolicy.

Tomaszewska przedstawia w publikacji, ile jest ulic nazwanych na cześć kobiet, gdzie się znajdują oraz jakiego są typu. Wskazuje m.in., że w Warszawie jest 5800 ulic, z czego niecałe 30 proc. nazwanych jest na cześć osób – 1284 mężczyzn, 158 kobiet, a 60 ma nazwy mieszane (np. zaułek Marii i Aleksandra Żabczyńskich).

Artystka podkreśliła, że „WAW” jest pracą artystyczną, w której posługuje się językiem sztuki, głównie grafiką. – W swojej twórczości poruszam tematykę związaną z kobietami i feminizmem. Interesowała mnie sprawiedliwość społeczna i historyczna, ponieważ kobiety w historii istniały i mają w niej swoje miejsce. Tkanka miejska powinna to odzwierciedlać – podkreśliła Tomaszewska. Artystka tłumaczyła, że tematyką poruszaną w książce i na wystawie zainteresowała się podczas Strajku Kobiet.

Festiwalowi towarzyszy także program „Bohaterki” w TVP Warszawa, będący cyklem rozmów z kobietami, które swoją postawą i osiągnięciami mogą inspirować innych. Gośćmi będą m.in. Maja Komorowska, Lidia Popiel oraz prof. Ewa Łętowska. Emisja jest w każdą niedzielę o 17.15.

Szczegółowy program wydarzeń znajduje się na stronie festiwalu.

Wydarzenia w ramach Festiwalu Bohaterek 2025 będą się odbywać od 16 do 26 października w Domu Spotkań z Historią w Warszawie. (PAP)

zzp/ dki/