Jan Zachwatowicz na terenie odbudowywanego Zamku Królewskiego, 1972 r Fot. PAP/CAF/Bolesław Miedza
Historyczka architektury dr Eleonora Bergman i badacz architektury drewnianej dr hab. inż. Ulrich Schaaf zostali laureatami tegorocznej Nagrody im. Profesora Jana Zachwatowicza przyznawanej za wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań i ochrony zabytków oraz dziedzictwa kulturowego.
Wyróżnienia wręczyła sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalna konserwator zabytków Bożena Żelazowska. Uroczystość odbyła się podczas konferencji naukowej ICOMOS pt. „Założenia systemu ochrony zabytków – formy ochrony, organizacja służb konserwatorskich, finansowanie, rola interesariuszy” w Arkadach Kubickiego na Zamku Królewskim w Warszawie.
- Grudniowa konferencja ICOMOS jest poświęcona założeniom systemu ochrony zabytków. Przypomina nam o tym, jak złożonym i wieloaspektowym zagadnieniem jest troska o dziedzictwo. Formy ochrony, skuteczna organizacja służb konserwatorskich, stabilne mechanizmy finansowania oraz współpraca z szerokim gronem interesariuszy tworzą fundament, na którym opiera się cała polityka dziedzictwa. To właśnie dzięki harmonijnemu działaniu tych elementów możliwe jest nie tylko reagowanie na bieżące potrzeby, ale także budowanie długofalowej wizji systemu ochrony zabytków w Polsce - powiedziała Żelazowska.
Jak zaznaczyła sekretarz stanu cytowana we wtorek na stronie resortu kultury, laureaci tegorocznej Nagrody im. Profesora Jana Zachwatowicza są „najlepszym dowodem na to, jak wielką siłę ma odpowiedzialne, systemowe i oparte na pasji działanie. Ich pasja i ogromne zaangażowanie w wykonywaną pracę przyczyniły się do poznania i utrwalenia naszego materialnego, jak i niematerialnego dziedzictwa”.
Dr Eleonora Bergman to historyczka architektury, autorka i współautorka licznych studiów historyczno-urbanistycznych do planów zagospodarowania miast, głównie na Mazowszu i Śląsku. Od połowy lat 80. zajmuje się zabytkami kultury żydowskiej, ich historią i dokumentacją. Współautorka projektu upamiętnienia granic getta warszawskiego, a także współautorka i wydawczyni 18 tomów tzw. Archiwum Ringelbluma. Od 1991 r. pracowała w Żydowskim Instytucie Historycznym, którego w latach 2007-2011 była dyrektorką.
Dr hab. inż. Ulrich Schaaf jest badaczem architektury drewnianej. Od 2006 r. jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Katedrze Konserwatorstwa Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, a od 2021 r. - jej kierownikiem. Prowadzi projekty badawcze i zajęcia dydaktyczne z zakresu badań historyczno-architektonicznych, historii technik budownictwa oraz historii architektury drewnianej. Jego praca pozwoliła uratować wiele zabytków architektury drewnianej, takich jak m.in. Kościoły Pokoju w Świdnicy i Jaworze.
Jak wskazano na stronie resortu, Nagroda im. Profesora Jana Zachwatowicza to jedno z najważniejszych wyróżnień w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce. Ustanowione w 2000 r. przez Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS, Generalnego Konserwatora Zabytków RP oraz Katarzynę Zachwatowicz-Jasieńską, Krystynę Zachwatowicz-Wajdę i Andrzeja Wajdę w stulecie urodzin prof. Jana Zachwatowicza.
Patron nagrody prof. Jan Zachwatowicz (1900-1983) był jednym z najwybitniejszych polskich historyków sztuki i konserwatorów, a także architektem i profesorem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Już w czasie okupacji prowadził prace projektowe odbudowy Starego Miasta w Warszawie.
Projekty powstawały w kierowanym przez niego Zakładzie Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej, w ramach pracy w Komisji Rzeczoznawców Urbanistycznych przy Zarządzie Miejskim Warszawy, a także w prowadzonych wspólnie z Piotrem Biegańskim studiach nad planem odbudowy stolicy. Jesienią 1944 r. w Podkowie Leśnej Zachwatowicz opracował „Program i zasady konserwacji zabytków”.
„Dzięki jego zaangażowaniu, mimo ogromu zniszczeń po II wojnie światowej, Warszawa została odbudowana” - dodano na stronie resortu kultury. (PAP)
akn/ aszw/
