Źródło: Stowarzyszenie Historyków Sztuki - Oddział Poznański/facebook
Kontrola wykaże, czy prace związane z przebudową mostu Chrobrego w Poznaniu skutkowały uszkodzeniami zabytkowej budowli na Ostrowie Tumskim. Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki poinformował, że na murach kanonii z XVI wieku pojawiły się poważne spękania. Wg współwłaściciela sklepu działającego w obiekcie budynek zaczął pękać przed przebudową mostu.
Trwają przygotowania do rozbiórki mostu Chrobrego, w jego miejscu wybudowane zostaną trzy nowe obiekty mostowe – dwa drogowe i tramwajowy. Prace mają potrwać do 2028 r.
Poznański oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki poinformował, że katastrofą budowlaną z powodu prac przy moście Chrobrego zagrożony jest budynek pochodzącej z pocz. XVI w. kanonii Fundi Godziemba.
„Na murach pojawiły się poważne spękania, zarówno na elewacjach zewnętrznych, jak i wewnątrz. Częściowo zapadła się podłoga w jednym z pomieszczeń, pojawił się problem z zamykaniem drzwi i okien oraz samoczynnie włącza się alarm. Pojawiły się także sygnały problemów w bezcennym kościele NMP, który tak niedawno uratowano od katastrofy budowlanej. A w bezpośrednim sąsiedztwie tych wyjątkowych zabytków przemieszcza się swobodnie ciężki sprzęt budowlany” – przekazała organizacja.
Chcą parku kulturowego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu zamiast intensywnej zabudowy
Towarzystwo Opieki nad Zabytkami w piśmie do dyrektorki Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków Joanny Bielawskiej-Pałczyńskiej podało, że w trakcie odsłonięcia tablicy pamiątkowej 17 listopada zauważone zostały spękania na ścianach zewnętrznych, które z dnia na dzień się powiększają, a także pokazują się w nowych miejscach.
„Dowiedzieliśmy się też, że jednego dnia, podczas prac, budynek cały drżał i włączył się alarm. Prosimy o szybką interwencję, która zapobiegnie zniszczeniu kanonii Fundi Godziemba” – napisała prezes poznańskiego oddziału TOnZ Dorota Matyaszczyk.
SHS wraz z Towarzystwem Opieki nad Zabytkami skierowało do biura miejskiego konserwatora zabytków apel o podjęcie stosownej interwencji. Zdaniem stowarzyszenia niezbędne jest wstrzymanie prac do czasu oceny skali zagrożenia i podjęcia odpowiednich środków zapobiegawczych.
Joanna Bielawska-Pałczyńska poinformowała we wtorek, że na 22 grudnia zaplanowana jest interwencyjna kontrola kanonii.
– Konieczne również będzie bieżące monitorowanie stanu budynku oraz przeprowadzenie ekspertyz konstrukcyjnych w celu określenia przyczyn spękań ścian zewnętrznych. Monitorowanie wpływu wstrząsów w związku z budową mostu jest prowadzone od momentu rozpoczęcia robót, wyniki tych badań będą nam przekazane w trakcie kontroli – podała.
Maja Chłopocka, dyrektor ds. komunikacji i koordynacji inwestycji w spółce Poznańskie Inwestycje Miejskie, przekazała, że przed rozpoczęciem inwestycji budynek – podobnie jak inne w najbliższym sąsiedztwie przebudowywanego mostu Chrobrego – został zinwentaryzowany przez wykonawcę, by odnotować istniejące jeszcze przed rozpoczęciem prac wszelkie ewentualne uszkodzenia. Dodała, że w budynku zamontowano czujnik drgań, by na bieżąco można było monitorować wpływ prowadzonych prac na mury.
– Obecnie wykonawca wciąż prowadzi prace przygotowawcze do planowanej rozbiórki pierwszego z mostów. Nie odnotowano wpływu dotychczas prowadzonych robót na stan okolicznych budynków – poinformowała Maja Chłopocka.
Zaznaczyła, że obecnie prowadzone są wyłącznie prace przygotowawcze do rozbiórki pierwszego z mostów i nie stwierdzono dotąd, by miały one wpływ na stan okolicznych budynków.
Tomasz Skrzypczak, współwłaściciel sklepu z dewocjonaliami działającego w zabytkowym budynku od 2014 r., powiedział w środę PAP, że pierwsze pęknięcia na fasadzie zauważono siedem lat temu.
– Stało się to cztery lata po zakończeniu remontu budynku. Specjaliści, którzy oceniali wtedy sytuację, wskazywali, że obiekt naturalnie pracuje – nieco osiadł, a wysuszająca się gleba mogła sprzyjać powstawaniu spękań. Od 2018 r. do dziś pęknięć stopniowo przybywa – powiedział.
Dodał, że w ostatnim czasie kolejne pęknięcia pojawiły się tylko na zewnętrznej elewacji przy głównym wejściu do budynku i powstały w ciągu ostatnich dwóch–trzech miesięcy. Rysy na elewacji od strony drogi i mostu powstały kilka lat temu, podobnie jak pęknięcia na ścianie od strony katedry.
Tomasz Skrzypczak podkreślił, że stan obiektu jest znany konserwatorowi zabytków.
- Konserwator mówił, że takie spękania są normalne podczas osadzania się budynku, że takie rzeczy mogą wystąpić i oni to monitorują. Nadzór budowlany był we wtorek. Inspektorzy spisali protokół, zebrali oświadczenia – także ode mnie. Ewentualne wstrząsy, które tutaj występują, są nadzorowane – jest zamontowana czujka w piwnicy, która rejestruje wszystkie drgania – powiedział.
Zdaniem SHS postępujące uszkodzenia zabytkowego budynku warto rozpatrywać w kontekście planowanej budowy dwóch osiedli w północnej części Ostrowa Tumskiego. PAP zwróciła się do SHS i Towarzystwa Opieki nad Zabytkami o komentarz do informacji przedstawionych przez współwłaściciela sklepu. Do czasu nadania depeszy odpowiedzi nie nadesłano.
Kanonia Fundi Godziemba na Ostrowie Tumskim nr 6 powstała ok. 1504 roku z fundacji wojewody kaliskiego Mikołaja, brata kanonika poznańskiego Bernarda Lubrańskiego i biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego. Obecnie w budynku funkcjonuje punkt sprzedaży dewocjonaliów.
Wyspa była siedzibą pierwszych władców Polski. Z projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika, że w jej północnej części miałaby powstać dzielnica mieszkaniowa z wielokondygnacyjnymi budynkami i podziemnymi garażami. Część ta sąsiaduje z zabytkową zabudową katedralną, w tym z reliktami siedziby pierwszych władców Polski.
Archeolodzy, historycy sztuki, urbaniści apelowali w ostatnich miesiącach do władz miasta o rezygnację z tych planów. Zamierzenia miasta skrytykowali m.in. profesorowie z instytutów historii sztuki Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Gdańskiego. Prezydent miasta Jacek Jaśkowiak, pytany o sprawę, mówił PAP, że protest przeciw powstaniu osiedla mieszkaniowego na Ostrowie Tumskim ma podłoże polityczne. (PAP)
szk/ rpo/ aszw/ dki/
