We wtorek przypada 96. rocznica zdobycia przez powstańców wielkopolskich niemieckiego lotniska w podpoznańskiej wsi Ławica. Zdarzenie to miało istotny wpływ na przebieg powstania i na rozwój polskiego lotnictwa.
Zdobyte rankiem 6 stycznia 1919 roku lotnisko było ostatnim bastionem oporu Niemców w pobliżu wyzwolonego miasta. Po krótkiej walce Niemcy złożyli broń. Zginął jeden powstaniec, a kilku zostało rannych; po stronie niemieckiej było dwóch zabitych.
Majątek zdobyty na lotnisku oraz w niemieckiej hali sterowcowej na Winiarach umożliwił stronie polskiej rozpoczęcie prac nad organizacją własnego lotnictwa. Źródła historyczne podają, że powstańcy 6 stycznia przejęli sprzęt lotniczy wart nawet 200 milionów marek niemieckich, w tym kilkadziesiąt gotowych do startu samolotów, zakonserwowane części kilkuset kolejnych maszyn, spore zapasy broni i amunicji.
Jak powiedziała PAP prezes Klubu Seniorów Lotnictwa Aeroklubu Poznańskiego Barbara Grześkowiak-Bocian, zdobycie Ławicy miało duże znaczenie dla powodzenia powstania wielkopolskiego. Samoloty po zdobyciu lotniska przemalowano na polskie barwy i już następnego dnia odbył się pierwszy, kontrolny lot nad Poznaniem.
„W światku lotniczym świadomość wagi zdarzeń sprzed 96 lat jest dość duża, natomiast w społeczeństwie – nikła. Nie wiadomo, jak by się potoczyły losy powstania, gdyby Ławica nie została zdobyta. Pierwsze polskie maszyny nad Poznaniem wzbudziły wielką radość, wielki entuzjazm” – powiedziała Grześkowiak-Bocian.
27 grudnia 2014 roku, w trakcie centralnych obchodów rocznicy wybuchu powstania, marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak podkreślił, że zdobycie lotniska było „najbardziej brawurową akcja, o szczególnym znaczeniu nie tylko dla losów powstania”. „Zdobycz powstańców uważana jest przez historyków za największy łup wojenny w dziejach polskiego oręża” – dodał marszałek.
Ze zdobytego sprzętu sformowano kilka eskadr lotniczych, dających początek polskiemu lotnictwu. Na tych samolotach, już z polskimi znakami, 9 stycznia 1919 r. Polacy zbombardowali lotnisko we Frankfurcie nad Odrą. Był to odwet za niemieckie naloty po zdobyciu Ławicy.
„W trakcie kolejnych walk w różnych częściach Wielkopolski, polskie lotnictwo wspomagało powstańców z powietrza – nie tyle poprzez bombardowania, ale prowadząc rozpoznanie” – powiedziała Grześkowiak-Bocian.
Lotnicy walczyli później o Lwów, odpierali też wojska bolszewickie w 1920 r. W miejscu niemieckiego lotniska funkcjonuje obecnie port lotniczy Poznań-Ławica.
Uroczystości rocznicowe przy Pomniku Zdobywców Lotniska Ławica, usytuowanym przy starym budynku portu lotniczego, odbędą się we środę. Organizatorami wydarzenia są: poznański oddział Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP oraz Klub Seniorów Lotnictwa Aeroklubu Poznańskiego.
Stacja Lotnicza Poznań, czyli pruskie lotnisko wojskowe w Ławicy pod Poznaniem, powstała w 1913 roku. Oficjalne otwarcie odbyło się 26 sierpnia z udziałem cesarza Wilhelma II.
Powstanie wielkopolskie rozpoczęło się 27 grudnia 1918 r. Było jednym z niewielu polskich zrywów niepodległościowych zakończonych sukcesem. Dzięki niemu ziemie Wielkopolski zostały włączone do tworzącej się II Rzeczypospolitej. (PAP)
rpo/ jhp/
