Pałac w Krzyżowej, dawna własność rodziny von Moltke, gdzie w 1989 r. odbyła się msza pojednania. Fot. PAP/J. Undro
25 lat temu w Krzyżowej na Dolnym Śląsku doszło do symbolicznego pojednania między Polską a Niemcami. Wydarzenie to w dniach 12-13 listopada br. upamiętnią uroczystości, m.in. jubileuszowe nabożeństwo ekumeniczne i konferencja o polsko-niemieckim pojednaniu.
12 listopada br. mija 25 lat od słynnej Mszy Pojednania z udziałem premiera Tadeusza Mazowieckiego i kanclerza Niemiec Helmuta Kohla, podczas której obaj przywódcy przekazali sobie znak pokoju. Wydarzenie to miało miejsce w Krzyżowej niedaleko Świdnicy.
Wybór Krzyżowej jako miejsca Mszy Pojednania był nieprzypadkowy, bo w tej miejscowości w latach 40. funkcjonował ośrodek niemieckiej opozycji antyhitlerowskiej - przypomniał Rafał Borkowski, dyrektor Fundacji Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego. "Wybór Krzyżowej pokazywał z jakimi Niemcami Polacy chcą budować relacje" - podkreślił.
"Droga Polaków i Niemców do pojednania była bardzo trudna, a ten znak pokoju między przywódcami obu krajów podczas chrześcijańskiej mszy był symbolicznym ukoronowaniem wysiłku wielu ludzi, którzy dążyli do zbliżenia narodów polskiego i niemieckiego. Ważne było też to, że doszło do niego w 1989 roku, gdy Polska i Niemcy potrzebowały nowego i mocnego fundamentu pod przyszłe relacje" - powiedział PAP Rafał Borkowski, dyrektor Fundacji Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego, która jest jednym z organizatorów uroczystości.
Przypomniał też, że wybór Krzyżowej jako miejsca Mszy Pojednania był nieprzypadkowy, ponieważ w tej miejscowości w latach 40. funkcjonował ośrodek niemieckiej opozycji antyhitlerowskiej. "Wybór Krzyżowej pokazywał z jakimi Niemcami Polacy chcą budować relacje" - podkreślił Borkowski. Dodał też, że początkowo miejscem spotkania miała być Góra św. Anny, co miało być sygnałem troski o mniejszość niemiecką w Polsce.
Uroczystości w Krzyżowej w związku z 25-leciem Mszy Pojednania rozpoczną się od jubileuszowego nabożeństwa ekumenicznego pod przewodnictwem abp. Alfonsa Nossola i bp. Ryszarda Bogusza. Abp. Nossol, zasłużony dla polsko-niemieckiego pojednania duchowny katolicki, 25 lat temu odprawiał Mszę Pojednania m.in. z niemieckim prałatem Paulem Bockletem.
Po nabożeństwie odbędzie się prezentacja wystawy plenerowej "Odwaga i Pojednanie", którą 20 listopada br. uroczyście otworzą premier Ewa Kopacz i kanclerz Angela Merkel. Ekspozycja, którą przygotowuje Muzeum Historii Polski, ma mieć formę labiryntu, w którym widz porusza się między wielkoformatowymi obrazami. Wystawa eksponuje postaci, które starały się zrozumieć i przezwyciężyć historyczne dziedzictwo XX wieku.
Po nabożeństwie odbędzie się prezentacja wystawy plenerowej "Odwaga i Pojednanie", którą 20 listopada br. uroczyście otworzą premier Ewa Kopacz i kanclerz Angela Merkel. Ekspozycja, którą przygotowuje Muzeum Historii Polski, ma mieć formę labiryntu, w którym widz porusza się między wielkoformatowymi obrazami. Wystawa eksponuje postaci, które starały się zrozumieć i przezwyciężyć historyczne dziedzictwo XX w.
Kolejnym punktem obchodów będzie konferencja "25 lat polsko-niemieckiego pojednania. Znaczenie dla Europy i przykład dla świata", organizowanej przez Fundację Polsko-Niemieckie Pojednanie. Konferencja potrwa do 13 listopada. Jej pierwsze dwa panele to "Pojednanie jako zadanie globalne" oraz "Droga Polaków i Niemców do pojednania". Kolejne zatytułowane są "Pojednanie dla dobrej polityki" oraz "Polska i Niemcy razem. Nowa konfiguracja w Europie".
Wśród panelistów będą zajmujący się problematyką pamięci naukowcy m.in. z Polski i Niemiec, ale także z Ukrainy, USA, Korei Południowej. Głos zabierze również rzecznik praw obywatelskich prof. Irena Lipowicz, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Krzysztof Kunert oraz jego odpowiednik w Niemczech Markus Meckel, prezydent Niemieckiego Związku Opieki nad Grobami Wojennymi. Planowane jest także spotkanie z młodzieżą z Polski i Niemiec przy kominku, z którą porozmawia abp. Nossol.
"Młodzi ludzie będą mogli uczyć się, jak dalej nieść ideę pojednania. Musimy pamiętać, że przychodzą nowe pokolenia, dla których II wojna światowa to jest tabula rasa" - podkreślił w rozmowie z PAP prezes Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie Dariusz Pawłoś. Zwrócił także uwagę, że konferencji będą towarzyszyć warsztaty edukacyjne dla młodzieży, które potrwają do 15 listopada; weźmie w nich udział 40 uczestników – młodzież z Lampertheim i Świdnicy oraz wolontariusze Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie.
W Krzyżowej na Dolnym Śląsku w latach drugiej wojny światowej znajdował się ośrodek niemieckiej opozycji antyhitlerowskiej. Mieścił się on w dawnym majątku Helmuta Jamesa von Moltke, członka opozycji antyhitlerowskiej, straconego za swoją działalność w styczniu 1945 roku. W czasie II wojny światowej to właśnie w Krzyżowej spotykali się niemieccy opozycjoniści. Przekonani, że rozpętana przez Hitlera wojna doprowadzi do jego upadku, opracowywali wizję ustroju nowych Niemiec i powojennej Europy, w oparciu o zasady federalizmu, prawa człowieka i chrześcijańską myśl społeczną. (PAP)
nno/ par/
