Modiano nie przeżył wojny, ale wojnie poświęcił swoje najważniejsze i najpopularniejsze powieści - powiedział o tegorocznym laureacie literackiej Nagrody Nobla prof. Krzysztof Jarosz z Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego.
Zdaniem filologa Modiano to bardzo ciekawy człowiek i pisarz. Urodzony dosłownie tuż po wojnie, w lipcu 1945 roku, właśnie wojnę i okupację uczynił jednym z głównych motywów swojej twórczości.
"Jego ojciec był Żydem, a matka Belgijką. Ojciec o żydostwie swoim dowiedział się w 1940 r. po podboju Francji przez Niemców, kiedy to okazało się, że podlega prawom norymberskim i może zostać wywieziony. Postanowił jednak nie opuszczać Paryża. I właśnie postać ojca uczynił Modiano kluczową dla swojej twórczości" - powiedział prof. Jarosz.
"Ojciec był awanturnikiem, był handlarzem na czarnym rynku w czasie wojny, uciekł z łapanki, ukrywał się, żył w Paryżu z przyszłą matką Modiano i jego biografia, doświadczenia i perypetie zawładnęły wyobraźnią Modiano" - powiedział filolog.
Według niego, Modiano należy do pisarzy takiej kategorii, których twórczość dotyczy post-memories, postpamięci. "To ci, którzy wzrastali w cieniu opowieści o wojnie, Holokauście i odkrywali w ten sposób swoją tożsamość, pochodzenie, żydowskość. Modiano czynił to poprzez postać ojca, którego bardzo mało znał. Jego historię okupacyjną poznawał z faktów, wspomnień, a częściowo tworzył z domniemań, wyobrażeń. Wiele utworów Modiano skupia się wokół tej tematyki" - zauważył.
Tematyka ta pojawiła się już w jego pierwszym utworze z 1968 r. - "La Place de l'Etoile". Jak zaznaczył prof. Jarosz "sam tytuł jest już wieloznaczny, bo z jednej strony jest nazwą jednego z największych placów w Paryżu - Placu Gwiazdy, a z drugiej jest aluzją do gwiazdy Dawida, którą Żydzi musieli nosić w okupowanych przez Niemców krajach". "Jest w tej powieści taka scena, gdy jednego z bohaterów pyta Niemiec o to, gdzie jest Plac Gwiazdy, a ten mu odpowiada, że miejsce gwiazdy jest na lewym ramieniu, tym samym odkrywa swoją tożsamość" - dodał.
Według filologa spośród ponad 20 powieści, które Modiano napisał, właśnie te podejmujące motywy wojny, heroicznych prób jej przeżycia, przyniosły mu największą popularność. (PAP)
abe/agz/ mag/
