Cmentarz na wileńskiej Rossie. Fot. PAP/J. Ochoński
Władze Wilna przygotowują się do renowacji zabytkowego cmentarza na Rossie i chcą na ten cel pozyskać fundusze z UE. Jak poinformował w piątek PAP wicemer Jarosław Kamiński, jest to jedno z priorytetowych zadań miasta.
Szacuje się, że na renowację najstarszej nekropolii Wilna potrzeba około 20-30 mln litów (6-9 mln euro). Finansowanie zamierza się pozyskać z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Obecnie jest przygotowywany projekt techniczny restauracji nekropolii.
Cmentarz na Rossie, znajdujący się na liście najpiękniejszych cmentarzy w Europie, to muzeum historii Wilna, Polski i Litwa pod otwartym niebem. 263 nagrobków i pomników jest wpisanych na listę pomników zabytkowych.
Jak na razie, o Rossę troszczą się jedynie polskie organizacje społeczne na czele z powołanym przed 25 laty Społecznym Komitetem Opieki nad Starą Rossą. Za pieniądze pozyskane główne w Polsce odnowionych zostało około 100 pomników, ale jak wskazuje Alicja Klimaszewska, prezes Komitetu, „to kropla w morzu”. „Potrzebne są kompleksowe, a nie pojedyncze działania” - mówi.
Jak na razie, o Rossę troszczą się jedynie polskie organizacje społeczne na czele z powołanym przed 25 laty Społecznym Komitetem Opieki nad Starą Rossą. Za pieniądze pozyskane główne w Polsce odnowionych zostało około 100 pomników, ale jak wskazuje Alicja Klimaszewska, prezes Komitetu, „to kropla w morzu”. „Potrzebne są kompleksowe, a nie pojedyncze działania” - zaznacza.
W tym roku, po raz 25. przedstawiciele Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą kwestowali na warszawskich Powązkach. Zebrano ponad 30 tys. złotych. Po raz 15. kwestowali Poznaniacy. Tu zebrano ponad 33 tys. złotych.
Po raz pierwszy w tym roku kwesta na rzecz Rossy odbyła się również na wileńskich cmentarzach. Zebrano ponad 12 tys. litów (ponad 14 tys. złotych).
„U nas na Wileńszczyźnie nie ma tradycji kwestowania. Postanowiliśmy ją zapoczątkować, a tym samym przyczynić się do zachowania naszej nekropolii, naszej historii” - powiedział PAP inicjator kwestowania na Wileńszczyźnie Dariusz Żybort, wiceprzewodniczący Polskiego Stowarzyszenia Medycznego na Litwie.
Na terenie liczącego blisko 11 hektarów cmentarza znajduje się około 26 tys. nagrobków, pomników, grobowców. Spoczywają tu m.in. profesorowie Uniwersytetu Stefana Batorego, są też groby: archeologa i pisarza Eustachego Tyszkiewicza, rzeźbiarza i architekta Antoniego Wiwulskiego, malarzy Franciszka Gucewicz i Franciszka Smuglewicza, groby dwojga dzieci Stanisława Moniuszki. Na Rossie pochowani są ojciec litewskiego odrodzenia narodowego Jonas Basanaviczius, malarz i kompozytor Mikalojus Konstantinas Cziurlionis, czołowi litewscy pisarze Vincas Mykolaitis-Putinas, Balys Sruoga, Petras Cvirka.
Obok głównego wejścia na starą Rossę jest mały cmentarzyk wojskowy. Znajduje się tam też mauzoleum marszałka Józefa Piłsudskiego, w którego krypcie, obok trumny ze szczątkami jego matki, spoczywa serce Naczelnika Państwa. Wokół mauzoleum znajdują się groby poległych w walkach o Wilno w latach 1918-1919 z bolszewikami oraz mogiły żołnierzy AK.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ ala/
