31.05.2009 Warszawa (PAP) - W Krakowie na Wawelu, w Stoczni Gdańskiej, pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców, w Sejmie oraz w Arkadach Kubickiego Zamku Królewskiego odbędą się uroczyste obchody 20. rocznicy odzyskania wolności i upadku komunizmu w Europie Środkowej. Do Polski przyjadą m.in. kanclerz Niemiec Angela Merkel, b. prezydent Czech Vaclav Havel, szef PE Hans-Gert Poettering, szefowie rządów krajów Grupy Wyszehradzkiej, a także Litwy, Rumunii i Ukrainy.
Początkowo polityczna część obchodów 20. rocznicy obalenia komunizmu miała się odbyć w Gdańsku. Premier zdecydował jednak o przeniesieniu ich do Krakowa. Jak tłumaczył w trosce o bezpieczeństwo uczestników spotkania, w związku z zapowiadaną przez związkowców z Solidarności Stoczni Gdańskiej manifestacją.
W czwartek 4 czerwca odbędą się rocznicowe uroczystości w Krakowie z udziałem premierów państw Europy Środkowej i Wschodniej. Dzień wcześniej, premier Donald Tusk spotka się w Wieliczce z szefami rządów państw Grupy Wyszehradzkiej.
Na Wawel przyjadą m.in. kanclerz Niemiec Angela Merkel, szefowie rządów Czech, Rumunii, Węgier Litwy i Ukrainy, a także b. prezydenci: Lech Wałęsa, Aleksander Kwaśniewski i Ryszard Kaczorowski. W przypadku trzech przywódców - Słowacji, Łotwy i Rumunii - rząd czeka jeszcze na potwierdzenie obecności. W Krakowie nie pojawi się natomiast prezydent Lech Kaczyński, który - jak tłumaczył - będzie w tym czasie w Gdańsku.
Uroczystości na Wawelu rozpoczną się o godz. 11. Premier wraz z metropolitą krakowskim kardynałem Stanisławem Dziwiszem powitają zaproszonych gości przed Katedrą Wawelską; w świątyni odbędzie się uroczyste wykonanie "Te Deum". W południe zabrzmi Dzwon Zygmunta.
Główną część uroczystości, na Dziedzińcu Arkadowym, rozpocznie Donald Tusk. Planowane są też wystąpienia Lecha Wałęsy, Vaclava Havla oraz przywódców zaproszonych państw. Zgromadzeni wystosują "Posłanie do Młodej Europy" - specjalne przesłanie do młodych ludzi w rocznicę obalenia komunizmu.
Ok. godz. 13 Donald Tusk, Lech Wałęsa i Vaclav Havel odlecą do Gdańska, gdzie już od rana będą trwały rocznicowe obchody. Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz oraz dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności o. Maciej Zięba złożą kwiaty przed Pomnikiem Poległych Stoczniowców.
O godz. 10 w sali "Akwen" Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" prezydent Lech Kaczyński odznaczy kilkadziesiąt osób zasłużonych dla przemian demokratycznych w Polsce.
W południe odbędzie się msza św. przed Pomnikiem Poległych Stoczniowców, współorganizowana przez NSZZ "S". Liturgii przewodniczył będzie prymas Polski kardynał Józef Glemp, a homilię wygłosi metropolita gdański arcybiskup Sławoj Leszek Głódź.
Władze Solidarności zdecydowały wcześniej, że na mszę św. nie będą kierować żadnych indywidualnych zaproszeń i zapraszają na nią "wszystkich, którym bliskie są ideały" związku. Na mszy będzie obecny Lech Kaczyński. We mszy uczestniczyć będą delegacje Solidarności z kraju; organizatorzy spodziewają się obecności ok. 10 tys. osób.
Po mszy zaplanowano więc związkowy i przemówienie lidera Solidarności Janusza Śniadka. Według władz "S", wystąpi też najprawdopodobniej Lech Kaczyński.
Po południu odbędzie się międzynarodową konferencję "Solidarność i upadek komunizmu - część gdańska", ukazującą rolę i znaczenie Polski w przemianach 1989 roku w Europie.
Konferencję, która odbędzie się w sali Polskiej Filharmonii Bałtyckiej na wyspie Ołowianka, otworzy marszałek Senatu Bogdan Borusewicz. Panelistami będą: Lech Wałęsa; b. minister spraw zagranicznych RFN Hans-Dietrich Genscher; Vaclav Havel; b. premier Słowacji Jan Czarnogursky; b. prezydent Bułgarii Żelju Żelew, b. szef brytyjskiego MSZ Lord Douglas Hurd of Westwell oraz b. premier Jan Krzysztof Bielecki. Przewidziane jest również wystąpienie premiera Donalda Tuska.
Odtworzone zostanie wystąpienie b. prezydenta USA w latach 1989-1993 George'a Busha. W konferencji udział wezmą także m.in.: Alicja Grześkowiak, Krzysztof Skubiszewski, Józef Oleksy, Jerzy Szmajdziński i Andrzej Wielowieyski, a także b.prezydent Ryszard Kaczorowski.
Jako wydarzenie zapowiadany jest wieczorny koncert "Zaczęło się w Polsce", na terenie Stoczni Gdańskiej. Wystąpią m.in. zespół Scorpions i australijska wokalistka Kylie Minogue, która po raz pierwszy będzie gościć w Polsce. Występy gwiazd międzynarodowych uzupełnią koncerty Kory, Tomka Lipińskiego i grupy TILT, Lombardu i zespołu Kombii.
Rocznicowe uroczystości w Krakowie i Gdańsku poprzedzą obchody w Warszawie, które rozpoczną się już 2 czerwca. Do stolicy zaproszeni zostali szefowie parlamentów krajów europejskich, szef Parlamentu Europejskiego Hans-Gert Poettering oraz byli opozycjoniści z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. 2 czerwca spotkają się oni w Łazienkach Królewskich na uroczystym koncercie i obiedzie w Pałacu na Wodzie.
3 czerwca marszałkowie Sejmu i Senatu otworzą w gmachu na Wiejskiej specjalną wystawę "Polska droga do wolności 1980-1989". Podczas sesji w sali posiedzeń Sejmu głos zabiorą m.in. Bronisław Komorowski, Bogdan Borusewicz, Lech Wałęsa, Tadeusz Mazowiecki, Hans Gert-Poettering oraz m.in. Jan Czarnogursky, Vtatautas Landsbergis, Siergiej Kowalow.
W środę po południu w Arkadach Kubickiego na Zamku Królewskim w Warszawie odbędą się dwie sesje konferencji "Solidarność i upadek komunizmu". Pierwsza z nich pt. "1989 – Zmieniając bieg historii" będzie poświęcona ocenie wydarzeń roku 1989 z perspektywy historycznej. Druga sesja - "Społeczeństwo w czasach zmiany" – poświęcona będzie przeobrażeniom strukturalnym w relacjach społecznych, dokonanym po upadku reżimów autorytarnych. Konferencję otworzy Bronisław Komorowski.
Również 4 czerwca w sali kolumnowej Sejmu odbędzie się konferencja "Pomiędzy PRL a III RP- 20 lat transformacji" z udziałem m.in. b.premiera Jana Olszewskiego, Antoniego Macierewicza i prof. Wojciecha Roszkowskiego.
Jak poinformowała w piątek PAP czeska ambasada, w dniach 4 – 5 czerwca wizytę w Polsce złoży prezydent Vaclav Klaus, który 4 czerwca wieczorem spotka się z Lechem Kaczyńskim. Weźmie też udział w konferencji pt. „20 lat po upadku gospodarki socjalistycznej. Transformacja, wzrost gospodarczy i konwergencja w Polsce oraz innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej", organizowanej przez Narodowy Bank Polski.
6 czerwca w Sejmie spotkają się b. członkowie Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, który funkcjonował w Sejmie kontraktowym wyłonionym w czerwcowych wyborach.
Dzień później parlamentarzyści będą mogli włączyć się w rodzinną pielgrzymkę dziękczynną z Placu Trzech Krzyży do Świątyni Opatrzności Bożej.
17 czerwca marszałek Komorowski odsłoni w Berlinie, przed Bundestagiem, fragment muru Stoczni Gdańskiej, na którym zostanie umieszczona tablica upamiętniająca walkę Solidarności o wolność i demokrację w Polsce i w Europie oraz wkład Polski w przywrócenie jedności Europie. Odbędzie się również wspólne posiedzenie Prezydiów Sejmu i Bundestagu.
Rocznicowe obchody odbędą się także w Warszawie, pod hasłem "Wyłącz system" i skoncentrowane będą na Krakowskim Przedmieściu - między pomnikiem Kopernika a Skwerem Hoovera. Inne polskie miasta, które włączą się w uczczenie tej rocznicy to m.in. Katowice, Jelenia Góra, Kielce, Bytom, Wrocław i Jastrzębie.
Obchody 20. rocznicy odzyskania wolności i upadku komunizmu organizowane są przez resort kultury, Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Narodowe Centrum Kultury oraz Europejskie Centrum Solidarności. Wszelkie szczegóły dotyczące rocznicy wyborów 4 czerwca dostępne są na stronie www.3989.pl. (PAP)
mrr/ rgr/ rop/ laz/ woj/