Wycieczki, oficjalne uroczystości, wystawa w Muzeum Tradycji Niepodległościowych i marsz "rewolucjonistów" to główne wydarzenia w Łodzi upamiętniające 110. rocznicę wybuchu Rewolucji 1905 roku.
Jak powiedział wiceprezydent Łodzi Tomasz Trela wydarzenia sprzed 110 lat na stałe wpisały się w historię miasta. Niestety - jak dodał - mało kto wie, że to Łódź była ich główną areną, stąd potrzeba ich przypomnienia.
Oficjalne uroczystości, upamiętniające Rewolucję 1905 roku odbędą się w sobotę, 20 czerwca.
Najpierw w samo południe przed pomnikiem Czynu Rewolucyjnego w parku im. Józefa Piłsudskiego na Zdrowiu odbędzie się uroczyste składanie kwiatów i zapalenie zniczy. Park na Zdrowiu leży na terenie Polesia Konstantynowskiego, gdzie władze carskie chowały w mogiłach zbiorowych ciała straconych rewolucjonistów.
Tego samego dnia o godz. 19:05 rozpocznie się akcja "Żyję w mieście rewolucji" przygotowana przez Klub Krytyki Politycznej w Łodzi. Jak mówią jej organizatorzy będzie to "marsz rewolucyjny" z udziałem Teatru Chorea z Łodzi i dwóch chórów - Krakowskiego Chóru Rewolucyjnego i Warszawski Chór Rewolucyjny "Warszawianka".
Joanna Filipczak-Zaród z Klubu Krytyki Politycznej w Łodzi w czwartkowej rozmowie z PAP poinformowała, że akcja rozpocznie się na skrzyżowanie ulic Rewolucji 1905 i Wschodniej przed tablicą upamiętniającą 50. rocznicę rewolucji 1905 roku. Następnie uczestnicy akcji - niosąc flagi i transparenty - przejdą do ul. Piotrkowskiej i przemaszerują nią pod budynek magistratu, gdzie znajduje się tablica upamiętniająca 100 rocznicę wydarzenia. Po drodze odgrywane będą krótkie scenki wprowadzające w historię rewolucji 1905 roku, śpiewane będą pieśni z tamtej epoki. Rozdawane mają być: specjalna, jedniodniowa gazeta "Łodzianka" z tekstami o rewolucji oraz śpiewniki z pieśniami z tamtego okresu.
Filipczak-Zaród poinformowała także, że w 110 rocznicę tych wydarzeń powstanie mural na jednej z łódzkich kamienic.
W ramach obchodów Muzeum Tradycji Niepodległościowych przygotowało wystawę "Rewolucja 1905-1907. W 110. rocznicę wybuchu", która będzie otwarta do wiosny przyszłego roku. Urząd Miasta przygotował wycieczki tzw. trambusem "Łódzkim Szlakiem Rewolucji 1905 roku". Trasa prowadzi najważniejszymi punktami miasta, w których miały miejsce rewolucyjne wydarzenia, m.in. ulicami: Rewolucji 1905 roku i Wschodnią, ul. Ogrodową przy Starym Cmentarzu, gdzie pochowani są uczestnicy walk.
Rewolucja 1905 roku w Łodzi zwana jest również powstaniem łódzkim bądź powstaniem czerwcowym. Było to pierwsze w historii ówczesnego Imperium Rosyjskiego zbrojne wystąpienie robotników. Stało się także pierwszym aktem powstańczym w trakcie Rewolucji 1905 roku. Obok społecznych pobudek miało także charakter niepodległościowy.
Preludium rewolucji w Łodzi były strajki robotników w styczniu 1905 r. Pracę w fabrykach m.in. Steinerta, Geyera i Silbersteina porzuciło ok. 10 tys. osób. Domagali się 8-godzinnego dnia pracy, ustalenia minimalnej płacy i powołania kas chorych. Do strajkujących robotników dołączyli uczniowie, którzy domagali się zaprzestania rusyfikacji.
Protesty trwały przez całą zimę i wiosnę 1905 roku. Na przełomie maja i czerwca strajkowało już około 32 tys. robotników. 18 czerwca rosyjscy kozacy zaatakowali manifestantów, wracających z demonstracji w Lesie Łagiewnickim. Doszło do starć i ofiar. Pogrzeby, które odbyły się 20 i 21 czerwca przerodziły się w kolejną manifestację w trakcie, której również byli zabici, co stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu zbrojnego powstania.
22 czerwca 1905 r. na ul. Wschodniej powstańcy zaatakowali kompanię piechoty i pół sotni kozaków. Nocą z 22 na 23 czerwca na ulicach Łodzi wzniesiono ponad 100 barykad. Do pacyfikacji skierowano wojsko oraz kozaków. Najbardziej krwawe walki miały miejsce w rejonie ulic Wschodniej i Południowej, ul. Północnej, w okolicach szosy rokicińskiej oraz w parku Źródliska. 24 czerwca padły ostatnie barykady. Dzień później władze carskie ogłosiły stan wojenny w Łodzi i powiecie łódzkim. Akcje strajkowe wybuchały aż do 1907 roku. (PAP)
jaw/ pz/
