Narodowe Centrum Nauki świętowało 5. rocznicę działalności

„Sukces Narodowego Centrum Nauki jest zasługą pracy i współpracy wielu osób” – mówił Gowin i zaznaczył, że polska nauka jest dłużnikiem wszystkich osób, które przyczyniły się do powstania NCN i tworzą je.

Wyraził nadzieję, że instytucja przez następne dziesięciolecia będzie działała równie dobrze, jak w ciągu pierwszych pięciu lat i że będzie wypełniać misję, jaką jest niesienie pomocy polskim uczonym "w bezinteresownych działaniach i bezinteresownym dociekaniu prawdy".

Minister zapowiedział stopniową pomoc dla NCN. „Będziemy to robić nie dla korzyści politycznych. Będziemy to robić dlatego, że Polska, polska kultura, społeczeństwo potrzebuje takich instytucji jak Narodowe Centrum Nauki, potrzebuje grona badaczy, którzy konkurują ze sobą o granty w szlachetnej rywalizacji o to, kto głębiej wniknie w ten horyzont dociekania prawdy, tej prawdy, która zawsze nas przerasta, zawsze jest przed nami, zawsze stawia przed nami nowe pytania o sens, o to – dlaczego, o to – jak” – mówił minister podczas gali w Teatrze im. J. Słowackiego.

Z kolei przewodniczący Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych prof. Jean-Pierre Bourguignon podkreślił, że NCN ma wiele wspólnego z Europejską Radą ds. Badań Naukowych. Obie jednostki wspierają europejską naukę w świecie i przyczyniają się do poprawy jakości badań. „Wierzę, że NCN, które jest mocno i stale finansowane, będzie wciąż wzmacniać konkurencyjność polskiej nauki” – powiedział przewodniczący.

Dyrektor NCN prof. Zbigniew Błocki przypomniał najważniejsze fakty z życia Centrum. Wskazał m.in., że jak dotąd rozstrzygnęło ono 59 konkursów, a do finansowania zakwalifikowało prawie 11 tys. projektów na łączną kwotę ponad 4,5 mld zł.

Narodowe Centrum Nauki jest rządową agencją wykonawczą powołaną do wspierania działalności naukowej w zakresie badań podstawowych, czyli prac eksperymentalnych lub teoretycznych podejmowanych przede wszystkim w celu zdobycia nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów, bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne.

Instytucja ta powołana została ustawą sejmową z 30 kwietnia 2010 r. W grudniu tamtego roku po raz pierwszy zebrała się Rada NCN, rozpoczynając prace nad pierwszymi konkursami. Ogłoszono je 15 marca 2011 r., zaledwie kilka dni po oficjalnym rozpoczęciu działalności Centrum.

Instytucja czerpie zarówno z doświadczeń krajowych, jak i międzynarodowych wzorców. Inspiracją przy jej tworzeniu był polski Komitet Badań Naukowych, działający w latach 1991-2005, a także zagraniczne agencje grantowe, takie jak Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERC) oraz amerykańska Narodowa Fundacja Nauki (NSF).

Pierwszym dyrektorem mianowany został prof. Andrzej Jajszczyk, a po czterech latach jego obowiązki podjął prof. Zbigniew Błocki. Radzie Narodowego Centrum Nauki - organowi składającemu się z 24 wybitnych naukowców powołanych przez ministra nauki - przewodniczy prof. Michał Karoński.

Oferty konkursowe NCN są skierowane zarówno do badaczy początkujących i dopiero rozpoczynających kariery naukowe, jak i do doświadczonych, z dorobkiem w swoich dziedzinach. Programy umożliwiają m.in. wyjazdy zagraniczne oraz przyjazdy naukowców do Polski.

Poza konkursami polskimi NCN, we współpracy z instytucjami naukowymi z całego świata, uruchomiło 22 konkursy międzynarodowe, dotyczące m.in. urbanistyki, chorób zakaźnych, astrofizyki czy technologii komunikacyjnych. O finansowanie mogą starać się wszyscy członkowie środowiska naukowego, niezależnie od wieku, zainteresowań badawczych i doświadczenia.

Narodowe Centrum Nauki zostało przyjęte do Science Europe, stowarzyszenia ponad 50 europejskich instytucji finansujących lub prowadzących badania naukowe. Szefowie NCN, prof. Jajszczyk i prof. Błocki zostali mianowani członkami rady zarządzającej tej organizacji.

Patronem medialnym obchodów 5. rocznicy działalności NCN był Serwis PAP – Nauka w Polsce.(PAP)

bko/ mhr/