Gmach Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Źródło: Muzeum Mazowieckie w Płocku
Muzeum Mazowieckie w Płocku będzie zbierało relacje o mieszkańcach regionu ratujących Żydów podczas Holokaustu. Zajmie się też utrwalaniem wspomnień mieszkańców powiatu płockiego o wydarzeniach historycznych XX wieku i gromadzeniem przekazywanych przez nich pamiątek.
To dwa nowe projekty badawcze Muzeum Mazowieckiego, których efektem, oprócz stworzenia tematycznej bazy danych, mają być również wystawy i wydawnictwa. „Celem jest poszerzenie wiedzy na temat historii regionu” – powiedział podczas wtorkowej konferencji prasowej dyrektor muzeum Leonard Sobieraj.
Pierwszy projekt pt. „Choćby jedno życie, choćby kromka chleba – Polacy ratujący Żydów od Zagłady” ruszy w marcu. Będzie to konkurs na relacje o mieszkańcach Mazowsza, którzy nieśli pomoc swym żydowskim sąsiadom podczas II wojny światowej. Prace wspomnieniowe, relacje o zdarzeniach i ludziach, będą mogli przesłać indywidualnie uczniowie szkół gimnazjalnych oraz średnich, a także osoby dorosłe. Projektowi towarzyszyć będzie cykl spotkań edukacyjnych z odznaczonymi przez izraelski Instytut Yad Vashem medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
„To przedsięwzięcie, które można nazwać +poszukiwaniem śladów+. Chcemy ocalić od zapomnienia Polaków, mieszkańców Mazowsza, którzy ratowali Żydów od zagłady” – podkreślił dyrektor płockiego Muzeum Mazowieckiego. Sobieraj zapowiedział, że w ramach projektu zbierane będą wszelkie relacje, nawet najdrobniejsze wzmianki o pomocy udzielanej przez mieszkańców mazowieckich wsi i miasteczek swym żydowskim sąsiadom. „To była czasem jedna tylko noc schronienia, czasem skromny posiłek, ta przysłowiowa kromka chleba, które mogły uratować czyjeś życie” – dodał.
Drugi projekt pt. „Zachować przeszłość. Wielka i mała historia XX wieku na szczeblu gminy” rozpocznie się w maju. Będą to wyprawy terenowe, które na początek obejmą swym zasięgiem 11. gmin wokół Płocka. W ich trakcie nagrywane będą wspomnienia mieszkańców o najważniejszych wydarzeniach z dziejów Polski XX wieku, a także o charakterze lokalnym, do 1989 r. Podczas wizyt zbierane będą pamiątki historyczne, rodzinne, w tym dokumenty i fotografie. Powstanie też baza danych pozyskanych zabytków ruchomych oraz informacji o zabytkach nieruchomych, w tym cmentarzach oraz miejscach pamięci narodowej. Projekt ma być realizowany przy wsparciu starostwa płockiego.
„Chcemy zabezpieczyć spuściznę dziejową regionu płockiego XX wieku, zgromadzić zasób wiedzy, zapisanej w relacjach, we wspomnieniach mieszkańców tej ziemi o wielkich wydarzeniach ubiegłego stulecia, ale też o tych małych, lokalnych historiach, które tworzą społeczność danej miejscowości, danego obszaru. Chcemy ponadto, na tyle, na ile to możliwe, powiększyć muzealne kolekcje i istniejącą już bazą danych zabytków znajdujących się w terenie” – wyjaśniła Barbara Rydzewska, kierownik działu historii płockiego muzeum.
Placówka liczy m.in. na pozyskanie wspomnień o lokalnej tradycji ziemiańskiej, wydarzeniach II wojny światowej, w tym na temat ówczesnych relacji między Polakami a Niemcami oraz Polakami a Żydami, a także o działalności polskich organizacji podziemnych. Ma również nadzieję na zgromadzenie wspomnień i opisów obejmujących lata 1945-89, w tym najważniejszych wydarzeń i postaci lat PRL.
Muzeum Mazowieckie w Płocku działa od 1963 r. Podstawą jego zbiorów były zasoby muzealne powołanego w 1820 r. Towarzystwa Naukowego Płockiego. Od 2005 r. muzeum działa w odrestaurowanej, secesyjnej kamienicy w centrum miasta, gdzie obejrzeć można zaaranżowane typowe dla przełomu XIX i XX wieku mieszkania, oddające atmosferę wnętrz mieszczańskich epoki secesji. Kolekcja ta wzbogacana jest o zbiory art deco.
W sąsiednim, nowym budynku od 2010 r. czynna jest z kolei stała wystawa historyczna „X wieków Płocka”, prezentująca dzieje miasta, stolicy Polski w okresie panowania Władysława I Hermana i Bolesława III Krzywoustego, od założenia grodu po II połowę XX wieku. Mieści się tam największa w Polsce makieta, o powierzchni ok. 40 metrów kw., przedstawiająca zabudowę Płocka z okresu średniowiecza. Natomiast w zabytkowym Spichlerzu, oddziale muzeum, znajdują się bogate zbiory etnograficzne, prezentujące ludową kulturę Mazowsza, a także sztukę Bliskiego Wschodu. (PAP)
mb/ dym/
