Radom przygotował bogate obchody 40. rocznicy protestu robotniczego, do którego doszło w tym mieście w czerwcu 1976 r. Zaplanowano wystawy, koncerty, festiwal filmowy, piknik historyczny. Otwarta zostanie ścieżka dydaktyczna i odsłonięty symboliczny mural.
Obchody rozpoczną się 3 czerwca i potrwają do 29 czerwca. Będą się odbywać pod hasłem „Zaczęło się w Radomiu”. Zdaniem prezydenta miasta Radosława Witkowskiego okrągły jubileusz radomskiego protestu to dobry moment, aby przypomnieć i utrwalić w świadomości Polaków, jaką rolę we współczesnej historii odegrał Radom. „Chcemy po raz kolejny udowodnić, że prawdziwa europejska droga do wolności zaczęła się nie od demontażu muru berlińskiego, ale od protestu robotniczego w Radomiu w 1976 roku” – powiedział Witkowski.
W ramach obchodów zaplanowano m.in. konkurs filmów dokumentalnych i dokumentów fabularyzowanych mówiących o tolerancji, solidarności i poszanowaniu praw i wolności człowieka. W miejscowym Muzeum im. Jacka Malczewskiego przygotowywana jest wystawa o czasach PRL-u w Radomiu. W planach są też koncerty, widowiska plenerowa, piknik historyczny poświęcony historii radomskich buntów.
Przy współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej otwarta zostanie ścieżka dydaktyczna „Śladami radomskiego Czerwca”76”. W mieście pojawią się tablice upamiętniające miejsca związane z protestem radomskich robotników. W ramach obchodów odsłonięty zostanie także symboliczny mural. Powstanie on na dwóch ścianach wieżowca, niedaleko dawnej siedziby Komitetu Wojewódzkiego PZPR (obecnie siedziba Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych), gdzie rozgrywały się najistotniejsze wydarzenia robotniczego buntu.
Przy okazji jubileuszu w Radomiu zbierze się Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”. „Po 35 latach będziemy obradować w Radomiu i mam nadzieję, że z obrad komisji krajowej wypłynie jasny sygnał zdecydowanie podkreślający ważność tamtych wydarzeń w Radomiu” – podkreślił przewodniczący Regionu NSZZ „Solidarność” Ziemia Radomska Zdzisław Maszkiewicz.
Na 25 czerwca zaplanowano główne obchody i uroczystą mszę świętą. Jak podkreślił prezes Stowarzyszenia Radomski Czerwiec '76 Stanisław Kowalski, tegoroczny jubileusz będzie największym od 1976 r. wydarzeniem upamiętniającym protest w Radomiu. „To wielka nagroda dla uczestników buntu, ludzi, którzy byli bici, katowani, po wysokich wyrokach spędzili wiele miesięcy w więzieniach” – powiedział Kowalski. „Ta doniosła rocznica podniesie nas, uczestników tamtych wydarzeń, na duchu, poczujemy się bardziej dowartościowani” – dodał.
Dyrektor kancelarii prezydenta Radomia Mateusz Tyczyński zapowiedział, że miasto przygotuje ogólnopolską kampanię promującą radomskie obchody i wydarzenia Czerwca’76. Sto bilbordów pojawi się na ulicach Warszawy, Lublina, Gdańska, Krakowa i Kielc. Pojawią się też tematyczne dodatki i reklamy w ogólnopolskich mediach.
25 czerwca 1976 r. na ulice Radomia w proteście przeciwko planowanym przez rząd podwyżkom cen żywności wyszło 20-25 tys. ludzi. Doszło do starć z milicją i oddziałami ZOMO. Według badaczy IPN zatrzymano 654 osoby. Tzw. sądowym trybem postępowania objęto 255 osób, a orzeczone kary pozbawienia wolności sięgały 10 lat.
W związku z udziałem w proteście pracę straciło ok. 900 radomian, przede wszystkim pracowników Zakładów Metalowych. Tragiczną konsekwencją protestów było bezprawne bicie zatrzymanych na tzw. ścieżkach zdrowia (szpalery milicjantów bijących ludzi pałkami), które stały się swoistym symbolem Czerwca'76. Zaczęły się także represje wobec uczestników protestu i ich rodzin. Na pomoc ruszyli im przedstawiciele powstałego we wrześniu Komitetu Obrony Robotników.(PAP)
ilp/ mhr/
