Prymas Polski kardynał August Hlond. Fot. PAP/J. Baranowski
Salezjanie z klasztoru w Czerwińsku nad Wisłą utworzyli muzeum poświęcone prymasowi Polski, kardynałowi Augustowi Hlondowi (1881-1948). To pierwsza w kraju ekspozycja prezentująca zbiór pamiątek po prymasie Hlondzie, który także był salezjaninem.
Muzeum znajduje się w jednej z sal czerwińskiego opactwa zaaranżowanej na gabinet. Zgromadzone tam eksponaty to kilkadziesiąt osobistych pamiątek po prymasie Hlondzie, w tym biurko, przy którym pracował wraz z całym oryginalnym wyposażeniem.
„Przed śmiercią prymas Hlond wyraził wolę, by jego wszystkie rzeczy osobiste znalazły się w jednym z salezjańskich domów. Tak się złożyło, że za sprawą biskupa Antoniego Baraniaka, sekretarza prymasa Hlonda, pamiątki te trafiły ostatecznie do Czerwińska. Zbiór ten, poza krótkim okresem w latach 70. XX wieku, nie był prezentowany publicznie. Stąd zrodził się pomysł zorganizowania stałej ekspozycji” – powiedział PAP ks. Przemysław Kawecki, salezjanin z czerwińskiego opactwa, pomysłodawca muzeum.
W muzeum zobaczyć można m.in. maskę pośmiertną prymasa Hlonda, a także jego szaty i kapelusze kardynalskie oraz szaty liturgiczne: ornat pogrzebowy oraz dalmatyki diakonów ofiarowane przez prymasa opactwu. Są również dokumenty, w tym listy. „Wystawa została zorganizowana w taki sposób, by każdy, kto ją odwiedzi poznał prymasa Hlonda, dowiedział się kim był i co znaczył dla Polski, a jest to postać ważna, trochę chyba zapomniana w szerszej świadomości społecznej. Eksponatów nie jest może wiele, ale warto pamiętać, że prymas Hlond był zakonnikiem, niewiele więc potrzebował do życia. Nie wszystkie też pamiątki udało się zmieścić na ekspozycji, jak choćby w przypadku dokumentów” – podkreślił ks. Kawecki.
„Przed śmiercią prymas Hlond wyraził wolę, by jego wszystkie rzeczy osobiste znalazły się w jednym z salezjańskich domów. Tak się złożyło, że za sprawą biskupa Antoniego Baraniaka, sekretarza prymasa Hlonda, pamiątki te trafiły ostatecznie do Czerwińska. Zbiór ten, poza krótkim okresem w latach 70. XX w., nie był prezentowany publicznie” – powiedział PAP ks. Przemysław Kawecki, salezjanin pomysłodawca muzeum.
Uroczyste otwarcie muzeum prymasa Hlonda w klasztorze w Czerwińsku zaplanowano na sobotę, 28 listopada. Jak zauważył ks. Kawecki powstanie tej ekspozycji zbiega się w czasie z obchodzonymi w tym roku trzema jubileuszami: 950-leciem miasta Czerwińska, 860-leciem tamtejszego opactwa, gdzie znajduje się sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia, a także 200-leciem urodzin św. Jana Melchiora Bosko (1815-1888), założyciela zgromadzenia salezjańskiego, patrona młodzieży.
Muzealna wystawa powstała w czerwińskim klasztorze dzięki grantowi uzyskanemu w ramach projektu Banku Zachodniego WBK „Tu mieszkam, tu zmieniam”.
August Hlond urodził się 5 lipca 1881 r. w Brzęczkowicach – obecnie to dzielnica Mysłowic (Śląskie). Uczył się w jednej ze szkół salezjańskich, skąd został wysłany na studia teologiczne do Włoch. W 1886 r. wstąpił do zgromadzenia salezjanów, a rok później złożył śluby zakonne. Święcenia kapłańskie przyjął w 1905 r. Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości organizował Kościół katolicki na polskim Górnym Śląsku - po 1922 r. jako administrator apostolski, a od 1925 r. jako pierwszy biskup katowicki. W 1926 r. został arcybiskupem gnieźnieńsko–poznańskim, obejmując godność prymasa Polski. W 1927 r. otrzymał kapelusz kardynalski.
Po wybuchu II wojny światowej prymas Hlond przebywał na uchodźstwie w Watykanie, a następnie we Francji. Pod koniec wojny został aresztowany przez Niemców. Po powrocie do Polski w 1945 r. tworzył administrację kościelną na ziemiach zachodnich i północnych, przyczyniając się do ich integracji z resztą kraju. We wrześniu 1948 r. w Częstochowie dokonał aktu symbolicznego oddania narodu polskiego pod opiekę Niepokalanego Serca Maryi. Zmarł 22 października 1948 r. w Warszawie i został pochowany w tamtejszej archikatedrze św. Jana. Od 1992 r. trwa jego proces beatyfikacyjny.
Opactwo w Czerwińsku powstało w XII w. z inicjatywy ówczesnego biskupa płockiego Aleksandra z Mallone. Od 1923 r. klasztorem i tamtejszą parafią opiekuje się Towarzystwo św. Franciszka Salezego. W romańskim kościele opactwa znajduje się obraz Matki Bożej Czerwińskiej - Matki Pocieszenia, namalowany w 1612 r. przez Łukasza z Łowicza. Przed obrazem tym w 1647 r. król Władysław IV uprosił powrót do zdrowia. Dla upamiętnienia tego wydarzenia pozostawił tam dziękczynne wotum z napisem: „Bliski śmierci - zdrowie otrzymał”. W 1970 r. obraz został koronowany przez prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego (1901-1981).
Na cmentarzu w Czerwińsku, w kwaterze salezjańskiej pochowany jest ks. Antoni Hlond (1884-1963), wybitny kompozytor utworów kościelnych, autor muzyki m.in. do wystawianego w tamtejszym opactwie misterium „Męka Pańska”, a jednocześnie rodzony brat prymasa Augusta Hlonda. (PAP)
mb/ dym/
