Pomnik Jana Matejki na Plantach w Krakowie. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Pomnik Jana Matejki został odsłonięty we wtorek w Krakowie. Monument jest wykonany z brązu i przedstawia artystę siedzącego w fotelu umieszczonym w ramie obrazu. W tym roku przypada 175. rocznica urodzin i 120. rocznica śmierci artysty.
Dzieło stanęło przy ul. Basztowej – niedaleko Barbakanu, naprzeciwko ASP, czyli na trasie, jaką Matejko przemierzał wychodząc ze swojego domu przy ulicy Floriańskiej i kierując się w stronę uczelni noszącej obecnie jego imię.
Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski podkreślił podczas uroczystości, że Matejko przyczynił się nie tylko do rozwoju polskiej sztuki, ale i edukacji. „Pamiętajmy o tym, że na dziełach Matejki uczyły się całe pokolenia Polaków. W czasach zaborczych jego obrazy pokazywały, że Polska była kiedyś wielka, potężna i że ta wielkość i potęga są jeszcze przed nią, że można odzyskać niepodległość” – powiedział prezydent.
Dzieło stanęło przy ul. Basztowej – niedaleko Barbakanu, naprzeciwko ASP, czyli na trasie, jaką Matejko przemierzał wychodząc ze swojego domu przy ulicy Floriańskiej i kierując się w stronę uczelni noszącej obecnie jego imię.
Podziękował też grupie profesorów z Akademii Górniczo-Hutniczej, którzy kilka lat temu wpadli na pomysł budowy pomnika. Decyzję o wzniesieniu monumentu podjęła rada miasta Krakowa w 2008 r. Międzynarodowy konkurs na projekt rzeźby wygrał profesor krakowskiej ASP Jan Tutaj. Koszty realizacji przedsięwzięcia – ok. 320 tys. zł – pokrył urząd miejski. Wykonawcą odlewu jest ART-Studio.
Pomnik ku czci słynnego artysty miał w Krakowie powstać już po śmierci Matejki. Pod przewodnictwem malarza Juliusza Kossaka zawiązał się wówczas komitet, który zamierzał postawić rzeźbę. Z powodu braku finansów plan się nie powiódł. „Po 120 latach staramy się nadrobić ten brak. Postawiliśmy pomnik kogoś, kto Kraków zawsze rozsławiał na świecie. Postawiliśmy pomnik wybitnemu malarzowi, krakowianinowi” – mówił prezydent.
Jan Matejko urodził się w 1838 r. w Krakowie, tu też zmarł w 1893 r. Jest najwybitniejszym polskim malarzem dzieł o tematyce historycznej – twórcą takich prac jak „Hołd pruski", „Bitwa pod Grunwaldem", „Wernyhora", „Konstytucja 3 Maja 1791 roku", „Stańczyk". Dużą popularność zyskał także jego cykl rysunków „Poczet królów i książąt polskich".
Matejko jest też autorem jednego z największych dzieł polskiego malarstwa monumentalnego – polichromii w kościele Mariackim. W 1878 r. malarzowi wręczono poświęcone na Wawelu berło – symbol panowania w sztuce. Matejko był również kolekcjonerem i miłośnikiem zabytków – w szczególności Krakowa. Brał udział w pracach nad restauracją Sukiennic, protestował przeciwko wyburzeniu zespołu kościoła św. Ducha.
Dziś część prac Matejki można oglądać m.in. w Muzeum Narodowym w Krakowie (jeden z oddziałów Muzeum znajduje się w domu rodzinnym Jana Matejki przy ul. Floriańskiej). Muzeum urządzono także w dworku w Krzesławicach, który był własnością artysty. Imię wybitnego malarza nosi jeden z placów w Krakowie przy którym siedzibę ma Akademia Sztuk Pięknych. (PAP)
bko/ ls/
