Oświęcimskie Muzeum Żydowskie zmieni wystawę główną "Oszpicin. Historia żydowskiego Oświęcimia”. Prace rozpoczną się jeszcze w tym roku, a otwarcie zaplanowano w pierwszej połowie 2014 r. Będzie ona kontynuacją projektu „Oszpicin” (Oszpicin to nazwa Oświęcimia w języku jidysz – PAP), który przybliżał historię Żydów w mieście.
„Nowa wystawa w sposób chronologiczny przedstawi historię społeczności żydowskiej Oświęcimia z wykorzystaniem niepublikowanych dotąd dokumentów, zdjęć i nieeksponowanych zabytków. Zaprezentowany zostanie indywidualny wątek w postaci historii rodziny Schoenkerów, od ich ucieczki z Ratyzbony w XVI wieku, poprzez zamieszkanie w Polsce i Oświęcimiu, powrót do miasta po Zagładzie i emigrację w 1955 roku” – powiedział PAP Tomasz Kuncewicz dyrektor Centrum Żydowskiego, którego częścią jest muzeum.
Centrum pozyskało m.in. dokumenty z okresu od XVI do XVIII wieku, dotyczące funkcjonowania Gminy Żydowskiej i jej relacji ze społecznością chrześcijańską. Ważnym eksponatem jest brulion, do którego wpisywano oświęcimskich Żydów ocalonych z Zagłady, którzy wrócili do miasta.
Projekt nowej ekspozycji przygotowuje Magdalena Poprawska ze Imaginga Studio w Krakowie oraz tamtejsza pracownia NArchitrkTURA. Na jej merytoryczną częścią czuwa historyk z Centrum Żydowskiego Artur Szyndler.
Centrum Żydowskie w Oświęcimiu powstało w 2000 roku. Jego celem jest kultywowanie pamięci o żydowskich mieszkańcach miasta, którego nazwę podczas wojny Niemcy zmienili na Auschwitz, a także edukacja ze szczególnym uwzględnieniem problematyki Holokaustu i współczesnych zagrożeń związanych z nietolerancją i uprzedzeniami.
Pod jego auspicjami - obok muzeum - funkcjonuje centrum edukacyjne, a także synagoga Chewra Lomdej Misznajot.
Pierwsi Żydzi zamieszkali w Oświęcimiu w początkach XVI wieku. Tuż przed wojną społeczność stanowiła większość w kilkunastotysięcznym mieście. Po II wojnie światowej wróciło ich 186. Większość później wyemigrowała. W latach 60. powrócił do Oświęcimia Szymon Kluger, który pod koniec życia był ostatnim Żydem mieszkającym w mieście. Zmarł w 2000 roku. Spoczywa na miejscowym kirkucie.
Na przełomie XIX i XX wieku w mieście było dziesięć synagog i domów modlitwy. Wojnę przetrwała jedynie Chewra Lomdei Misznajot. (PAP)
szf/ ls/
