Część skarbu z Susza. Fot. Fot. Klub Odkrywcy w Suszu
Blisko 100 lokalizacji znalazło się na polskiej mapie skarbów - wskazującej miejsca, w których w przeszłości dokonano przypadkowych odkryć zabytkowych monet i biżuterii. Mapa powstała na podstawie archiwalnych doniesień prasowych sprzed wieku.
Polską mapę skarbów opracował i umieścił w internecie Michał Młotek z Iławy, eksplorator i autor bloga historycznego "Z dziennika odkrywcy". Jak powiedział w czwartek PAP, przedsięwzięcie było przygotowywane od wielu miesięcy i nie ma związku ze wzrostem zainteresowania skarbami, wywołanym sprawą tzw. "złotego pociągu".
Na mapie zaznaczono miejsca, w których od końca XIX wieku - w trakcie prac polowych lub budowlanych - natrafiono przypadkowo na skarby. Najwięcej takich znalezisk odnotowano w Wielkopolsce oraz woj. pomorskim, małopolskim i świętokrzyskim. Informacje o nich pochodzą z archiwalnych wydań gazet sprzed wieku, w tym kwartalnika "Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne", ukazującego się w latach 1889-1948.
Według autora polskiej mapy skarbów może być ona przydatna dla miłośników historii, zwłaszcza członków tzw. grup eksploracyjnych, skupiających detektorystów i innych poszukiwaczy zabytkowych przedmiotów.
Michał Młotek: Mapa prezentuje lokalizacje znalezisk, na które natrafiono w czasach, gdy technika nie była na tyle profesjonalna, żeby wydobyć wszystko. Współczesne doświadczenia pokazują, że w takich miejscach mogą być nadal pozostałości po skarbach. Jest więc nadzieja, że może lokalni odkrywcy coś jeszcze tam odnajdą.
"Mapa prezentuje lokalizacje znalezisk, na które natrafiono w czasach, gdy technika nie była na tyle profesjonalna, żeby wydobyć wszystko. Współczesne doświadczenia pokazują, że w takich miejscach mogą być nadal pozostałości po skarbach. Jest więc nadzieja, że może lokalni odkrywcy coś jeszcze tam odnajdą" - powiedział Młotek.
O tym, że przy tego typu znaleziskach część przedmiotów pozostaje w ziemi i warto przeprowadzić ponowne badania, świadczy m.in. historia skarbu ze wsi Mózgowo na Pojezierzu Iławskim. W 1867 r. podczas orki natrafiono tam na 2 tys. monet i fragmentów srebrnej biżuterii z wczesnego średniowiecza.
Na informacje o tym znalezisku natrafili w XIX-wiecznych źródłach miłośnicy historii ze stowarzyszenia "Ylavia". Za zgodą służb ochrony zabytków i właściciela gruntów przeszukali oni w 2010 r. ponownie to samo pole przy pomocy wykrywaczy metalu. Wydobyli wówczas i przekazali do muzeum 800 srebrnych przedmiotów, w tym cenny enkolpion - pudełkowy krucyfiks służący do noszenia relikwii na piersiach. Dwa lata później pozostałą część tego skarbu - 350 srebrnych monet z przełomu X i XI wieku - odnaleźli archeolodzy z muzeum w Olsztynie.
Podobnego odkrycia dokonali w 2009 r. członkowie Klubu Odkrywcy z Suszu, którzy w gazecie z 1880 r. natrafili na wzmiankę o rolniku, który wykopał na polu 4,5 tys. krzyżackich monet. Detektoryści przeszukali setki hektarów, aż w końcu natrafili na opisane miejsce. Wydobyli tam z ziemi ponad 150 szelągów i brakteatów z początku XV wieku.
Na internetowej mapie skarbów zaznaczono obecnie blisko 100 miejsc w Polsce, ale - jak zapowiedział autor - w najbliższych tygodniach będzie ona uzupełniana o kolejne lokalizacje. Miejsca na mapie są opatrzone informacjami o tym, co i kiedy tam znaleziono. Część opisów zawiera szczegóły okoliczności odkrycia skarbu. Mapa jest dostępna na stronie zdziennikaodkrywcy.pl
(PAP)
mbo/ par/
