Najstarsze cegły oczyszczono z zanieczyszczeń i zaimpregnowano; te pochodzące z późniejszego okresu wymieniono na cegły robione na specjalne zamówienie – takie m.in. prace wykonano w ramach I etapu remontu katedry opolskiej. Kosztował on ponad pół mln zł.
O zakończonym I etapie prac diecezja opolska poinformowała na zorganizowanej we wtorek konferencji prasowej. Według założeń remont całego obiektu - jednego z najbardziej charakterystycznych zabytków Opola - ma trwać 5 lat i może kosztować nawet ok. 20 mln zł. Prace prowadzi Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki.
Prof. Ireneusz Płuska z ASP w Krakowie podkreślił, że wykonany już remont fragmentu późnośredniowiecznego muru prezbiterium jest wyraźnie widoczny. Jak mówił, przeprowadzona w tym roku konserwacja była oparta na naukowych podstawach. Wyjaśnił, że aby uzyskać taki efekt oraz przeprowadzić prace zgodnie z prawidłami trzeba było np. znaleźć materiały analogiczne do tych, z których wykonywano średniowieczne świątynie śląskie. Wskazał, że w ramach prac np. całkowicie zostały wymienione spoiny, a zaprawa w nich naśladuje zaprawę oryginalną. Przywrócono też pierwotny kształt fug stosowany w średniowieczu. Zdaniem prof. Płuski efekt tego będzie widoczny zwłaszcza latem, w słoneczną pogodę.
Ponadto XIX- i XX-wieczne fragmenty murów wykonane z cegły maszynowej, która ma innych charakter i wyglądała inaczej niż cegła pozyskiwana i wypalana w piecach polowych we wcześniejszych wiekach – zostały usunięte. „W to miejsce zostały wprowadzone nowe cegły, wypalane na specjalne zamówienie” – tłumaczył prof. Płuska.
Zmienione zostały też okna fragmentu budowli. Np. usunięto z nich wykończenia w postaci pasów z betonu; położono nowe niemalowane tynki. „Zauważyć można też będzie charakterystyczne czapy z tynków nad zwieńczeniem okien. To bardzo charakterystyczna forma, która najczęściej była stosowana jako element estetyczny” - tłumaczył Płuska. I dodał: „Ten kształt okien, który zaaranżowaliśmy, nadaje pewnej monumentalności budowli. Wizualnie staje się ona bardziej smukła i dostojna”.
Fragmenty muru oczyszczono, a osłabione cegły wzmocniono odpowiednim preparatem, który zabezpiecza elewację przed skażoną związkami chemicznymi wodą z opadów. Prof. Pluska zapowiedział, że ekipa wykonująca prace chce pozostawić na prezbiterium niewielki fragment muru niezakonserwowanego, tak by widać było po nim wyraźnie jak wyglądała katedra przed renowacją i po niej.
Na konferencji poinformowano, że przekazana jeszcze w br. przez premier Ewę Kopacz pula 428 tys. zł zostanie wykorzystana na prace techniczne - np. oczyszczenie murów, które będą przeznaczone do konserwacji w przyszłym roku. Przekazano też, że złożono do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wniosek o dofinansowanie kolejnych prac renowacyjnych katedry w przyszłym roku na kwotę 2,5 mln zł. Zdaniem wykonawców prac, gdyby kwota ta została przyznana, umożliwiłaby zakończenie renowacji prezbiterium oraz wykonanie prac na kawałku elewacji. Roboty mogłyby ruszyć już wiosną.
Rozpoczęcie renowacji świątyni było możliwe dzięki pozyskaniu 350 tys. zł dotacji z Ministerstwa Kultury oraz 150 tys. wkładu własnego.
Obecna na konferencji prasowej Opolska Wojewódzka Konserwator Zabytków Iwona Solisz zapewniła, że prace wykonane przy katedrze zostały we wtorek odebrane. „Nie mamy do nich uwag, zostały przeprowadzone zgodnie ze sztuką konserwatorską i budowlaną” – zapewniła.
Katedra opolska to właściwie Kościół Świętego Krzyża. Działająca przy nim parafia Świętego Krzyża w Opolu w 1995 r. obchodziła 700-lecie istnienia. Obecna, gotycka świątynia - jak tłumaczył prof. Płuska - stoi "na zrębach pierwotnego, romańskiego kościoła" - i była wielokrotnie przebudowywana, np. w okresie renesansu czy baroku. "Największe przekształcenia, które zmieniły sylwetkę kościoła, nastąpiły w końcu XIX w. Wtedy powstały wieże, które są architektonicznie znakomite, natomiast troszkę odbiegają od standardowych form gotyckich dawnych wież" - mówił profesor. Zaznaczył, że podczas renowacji "tam, gdzie się da wrócić do gotyku, tam będziemy do niego wracać". (PAP)
kat/ pz/
