Rynek Starego Miasta w Olsztynie. Fot. PAP/J. Ochoński
Mieszkańcy Olsztyna mogą się wypowiadać na temat wprowadzenia na Starym Mieście kompleksowej formy ochrony zabytków i krajobrazu. Wprowadzenie "parku kulturowego" ma poprawić wizerunek przestrzeni publicznej i m.in. ujednolicić zasady wyglądu ulic i budynków.
Jak powiedziała PAP dyrektor wydział kultury i ochrony zabytków w urzędzie miasta w Olsztynie Gabriela Konarzewska "choć dyskusja i konsultacje społeczne na ten temat trwają od września ubiegłego roku i właśnie teraz planowano je zakończyć, to nie jest wykluczone, że dialog społeczny w tej kwestii będzie przedłużony do końca lutego".
Dyskusja dotyczy wprowadzenia kompleksowej ochrony przestrzeni zabytkowego obszaru, jakim jest olsztyńskie Stare Miasto. W opinii specjalistów od ochrony zabytków o tym, że taka forma ochrony, jakim jest park kulturowy miałaby być wprowadzona, przemawia kilka przesłanek.
Chodzi np. o zachowany średniowieczny układ urbanistyczny, mury i inne elementy fortyfikacji, rynek, ratusz, zamek, katedrę, zachowane ciągi uliczek - Chrobrego, Okopową czy Kołłątaja - sprzed dynamicznego rozwoju miasta w końcu XIX w. Przesłanką może być także architektura z czasu dynamicznego rozwój Olsztyna w XIX wieku i początków XX wieku – widoczna również na Starym Mieście. Z tego okresu przetrwały pojedyncze przykłady zabudowy "wielkomiejskiej". W odbudowie powojennej zachowany został jednorodny zespół architektoniczny, mający unikatowe wartości artystyczne i historyczne, w tym tzw. sgraffita czyli techniki dekoracyjne malarstwa ściennego.
"Wprowadzenie parku kulturowego jako formy ochrony nie jest łatwe i proste, ponieważ wiąże się z pewnymi ograniczeniami dla różnych grup społecznych m.in. dla przedsiębiorców, dlatego wciąż prowadzimy dialog. Decyzja o wprowadzeniu tej formy ochrony będzie rzutowała na różne później podejmowane rozstrzygnięcia, dlatego musi być dobrze przemyślana i skonsultowana" - podkreśliła dyr. Konarzewska.
Park kulturowy jest jedną form ochrony zabytków w Polsce a o jej wprowadzeniu mogą zdecydować radni.
Jak zaznaczają inicjatorzy dyskusji głównym celem utworzenia olsztyńskiego parku kulturowego Starego Miasta jest ochrona i eksponowanie jego specyficznych wartości kulturowych. Chodzi m.in. o inicjowanie działań na rzecz rewaloryzacji obiektów i przestrzeni zabytkowych na jego terenie czy uregulowanie zasad dotyczących umieszczania na terenie parku kulturowego reklam i szyldów i tablic informacyjnych oraz sezonowych ogródków gastronomicznych.
Układ przestrzenny Starego Miasta w Olsztynie wpisany został do rejestru zabytków w 1957 r. W rejestrze figurują też nawarstwienia kulturowe, jak zabytek archeologiczny, a także miejskie mury obronne, zespół zamkowy oraz kilkanaście obiektów o indywidualnych wartościach historycznych. Ponadto, na terenie Starego Miasta w Olsztynie znajdują się obiekty zabytkowe niewpisane do rejestru zabytków, natomiast ujęte w gminnej ewidencji.
W województwie warmińsko-mazurskim jest obecnie jeden Park Kulturowy Warmińskiej Drogi Krajobrazowej Gietrzwałd-Woryty ustanowiony w 2009. (PAP)
ali/ pz/
