Sądecki Park Etnograficzny gromadzi zabytki architektury wiejskiej typowe dla grup etnicznych zamieszkujących tereny Sądecczyzny: Górali Łąckich, Lachów Sądeckich, Pogórzan, Łemków zachodnich oraz Cyganów karpackich. Placówka obchodzi 40. rocznicę powstania.
„Za nami 40 lat wytężonej pracy nad obiektami, które w tej chwili zdobią jeden z największych skansenów w Polsce” – powiedział dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu Robert Ślusarek.
Ślusarczyk przypomniał, że historia sądeckiego skansenu zaczęła się w 1968 roku, kiedy architekt Wojciech Szczygieł oraz etnograf Tadeusz Szczepanek rozpoczęli prace nad koncepcją zagospodarowania przestrzennego przyszłego skansenu.
„Za sprawą następcy Szczepanka, Alojzego Cabały w 1975 roku doszło w końcu do otwarcia skansenu. Tempo budowy skansenu było bardzo prężne, bo przez sześć lat postawiono 26 obiektów małej i dużej architektury” – wspominał.
Na ok. 20 hektarach Sądeckiego Parku Etnograficznego można podziwiać blisko 70 obiektów architektonicznych. Wśród nich znajdują się ciekawe zagrody chłopskie, XVII-wieczny dwór szlachecki, folwark dworski, cerkiew łemkowska oraz fragment osady Cyganów Karpackich zwanych Bergitka Roma.
Zwiedzający sądecki skansen mogą dowiedzieć się, jak dawniej funkcjonowały zakłady takie jak kuźnia, olejarnia czy młyn. Odtworzono także pracownie - fotograficzną, garncarską i zegarmistrzowską. Ciekawie urządzona jest żydowska karczma, gabinet fryzjera sprzed stu lat czy dany magiel.
Park jest podzielony na cztery główne sektory, z których każdy prezentuje budownictwo poszczególnych grup etnograficznych zamieszkujących dawną Sądecczyznę.
Wizytówką skansenu jest Miasteczko Galicyjskie, czyli rekonstrukcja galicyjskiej, małomiasteczkowej zabudowy z przełomu XIX i XX wieku. W tym sektorze odtworzono m.in. ratusz, dwór szlachecki oraz remizę strażacką.
W sektorze Kolonistów Niemieckich nazywanych Józefińskimi są prezentowane zabytki kultury kolonistów, mniejszościowej grupy etnicznej, zwanej kolonistami józefińskimi lub Niemcami Galicyjskimi, których pod koniec XVIII wieku sprowadził do Galicji cesarz Austrii Józef II. W tym sektorze prezentowane są ciekawe domostwa niemieckich osadników oraz kościół ewangelicki z początku XIX stulecia.
Sądecki skansen stale się rozrasta. W marcu ubiegłego roku przeniesiono tu zabytkową willę z Piwnicznej, której położenie kolidowało z dojazdem do budowanego mostu granicznego na Popradzie. (PAP)
szb/ jbr/
