Ołtarz Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej w Krakowie. Fot. PAP/R. Pietruszka
Dwa zespoły konserwatorów są zainteresowane przeprowadzeniem kompleksowych badań i konserwacją ołtarza Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej w Krakowie - jednego z najwspanialszych gotyckich zabytków w Polsce.
Na konkurs ogłoszony przez parafię nie wpłynęły żadne zgłoszenia z zagranicy.
"Nie spodziewaliśmy się dużej liczby zgłoszeń. Warunki konkursu są wyśrubowane i nie każda firma konserwatorska, nawet doświadczona, je spełnia. Zależy nam, by były to firmy, które mają zdolność współpracy ze specjalistami z zagranicy. Chcemy wyłonić solidnego wykonawcę, który ma doświadczenie w badaniu i konserwacji dzieł sztuki tej klasy co ołtarz Wita Stwosza" – powiedział we wtorek PAP proboszcz parafii mariackiej ks. infułat Dariusz Raś.
Oferty złożyły dwa podmioty: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie - Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Kraków- Warszawa oraz konsorcjum firm: Konserwacja Zabytków M. Filip, A. Filip i Antiqa Konserwacja Dzieł Sztuki Wit Podczerwiński.
Parafia powołała siedmioosobową komisję, która ma ocenić oferty i wyłonić wykonawcę prac. Jej przewodniczącym jest ks. Raś, a w jej składzie znaleźli się: prof. Roman Kozłowski (ekspert ze strony Bazyliki Mariackiej w Krakowie), ks. dr Andrzej Józef Nowobilski (Archidiecezja Krakowska), Joanna Hiżycka (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków), prof. Władysław Zalewski (SKOZK), Grażyna Fijałkowska (przedstawiciel przewodniczącego Rady Miasta Krakowa) i Halina Rojkowska-Tasak (przedstawiciel prezydenta Krakowa).
Jak poinformowała PAP konserwator zbiorów artystycznych Bazyliki Mariackiej Katarzyna Pakuła, komisja zweryfikuje oferty kandydatów i na podstawie przyznanej punktacji do połowy maja zdecyduje, kto zostanie zaproszony do kolejnych etapów konkursu.
W drugim etapie konkursu oceniana będzie koncepcja konserwacji ołtarza Wita Stwosza, a w trzecim etapie o wyborze wykonawcy zdecyduje cena.
Prace przy ołtarzu Wita Stwosza rozpoczną się jeszcze w tym roku. Parafia ma na ten cel w 2015 r. 500 tys. zł: 450 tys. zł dotacji przyznanej przez SKOZK z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa i 50 tys. zł ze środków własnych. Parafia zabiegała także o milion złotych na ten cel z ministerstwa kultury, ale środków nie uzyskała, nawet po odwołaniu od pierwszej, niekorzystnej dla siebie decyzji.
W 2012 r. przeprowadzone zostały wstępne badania i ocena stanu zachowania ołtarza. Specjaliści stwierdzili wówczas, że konstrukcja nośna ołtarza oraz stan zachowania drewna są dobre, a od czasu ostatnich prac w latach 80. i 90. XX wieku nie nastąpiły żadne dodatkowe ubytki form rzeźbiarskich. Nie oznacza to, że arcydzieło gotyckiej rzeźby nie wymaga zabiegów konserwatorskich. Te jednak muszą zostać poprzedzone dodatkowymi badaniami. Dokumentacja sporządzona trzy lata temu ma być pomocna dla uczestników konkursu w drugim jego etapie.
Ołtarz Wita Stwosza powstał w latach 1477-1489. Jego konstrukcja jest wykonana z drewna dębowego, rzeźby - z drewna lipowego. W centralnej części ołtarza artysta przedstawił scenę Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w otoczeniu apostołów, a nad nią - scenę Wniebowzięcia. Na ruchomych skrzydłach ołtarza zobaczyć można m.in. Zwiastowanie, Hołd Trzech Króli, Zesłanie Ducha Świętego, a po ich zamknięciu - płaskorzeźby nawiązujące do wydarzeń z życia Marii i Chrystusa.
W czasie II wojny światowej ołtarz został zrabowany przez Niemców i wywieziony z Polski. Odnaleziono go po wojnie w Norymberdze. Do Bazyliki Mariackiej wrócił w 1957 r. Po wojnie ołtarz tylko raz był poddawany gruntownej konserwacji w latach 1946-50, w latach 80. i w 1999 r. oczyszczono jedynie jego powierzchnię z zabrudzeń i przeprowadzono prace zabezpieczające.(PAP)
wos/ pz/
