Bazylika Narodzenia Pańskiego w Betlejem. Fot. PAP/EPA
Święta Bożego Narodzenia po raz pierwszy obchodzono w Betlejem w 328 r., zaś w Rzymie kilkanaście lat później, ok. 340 r. „W początkowych wiekach nikt nie interesował się upowszechnieniem tych świąt" - mówiła prof. Ewa Wipszycka z Uniwersytetu Warszawskiego podczas konferencji pt. "Prawdziwe początki Bożego Narodzenia".
Zdaniem badaczy powstanie świąt upamiętniających narodzenie Chrystusa było wynikiem powolnego rozwoju kalendarza liturgicznego. „Osobne święto narodzenia Jezusa nie istniało w trzech pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Należy odrzucić wszelkie próby dowodzenia, że znano je już w III stuleciu lub na początku IV” – mówił ks. prof. Józef Naumowicz z Uniwersytetu kard. Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Znaczącą rolę w powstaniu świąt narodzenia Jezusa odegrał edykt mediolański wydany w 313 r. przez Konstantyna Wielkiego, który zapewnił swobodę wyznania w Cesarstwie Rzymskim.
"Boże Narodzenie po raz pierwszy obchodzono w Betlejem, gdyż było to miejsce kultu narodzenia. Przyjeżdżało tam wiele pielgrzymek. Została wybudowana Bazylika Narodzenia, więc naturalnie zaistniała potrzeba wyznaczenia święta ku czci Narodzenia” - mówił ks. Naumowicz.
Ks. Naumowicz: Boże Narodzenie po raz pierwszy obchodzono w Betlejem, gdyż było to miejsce kultu narodzenia. Przyjeżdżało tam wiele pielgrzymek. Została wybudowana Bazylika Narodzenia, więc naturalnie zaistniała potrzeba wyznaczenia święta ku czci Narodzenia.
Jako dzień narodzin Jezusa została przyjęta umowna data 25 grudnia, która wiązała się z momentem zimowego przesilenia. "Pismo Święte przedstawia przyjście Jezusa jako pojawienie się światłości, które rozświetla mroki i ciemności. Dzień przesilenia symbolizuje zwycięstwo światła nad ciemnością. W tym dniu zwiększa się świtało dnia a noc staje się krótsza" – tłumaczył ks. Naumowicz.
Na wybór daty wpływ miały też święta Wielkiej Nocy, które były obchodzone wcześniej niż święta Bożego Narodzenia. Data Wielkanocy była wpisana w naturalny cykl roku astronomicznego, który wyznaczała pełnia księżyca i wiosenne zrównanie dnia z nocą. Przy wyznaczeniu nowego święta kierowano się podobnymi zasadami. Trzeba było znaleźć punkt w roku symboliczny, ważny, zwrotny w roku astronomicznym oraz cyklu natury.
Ks. Naumowicz podkreślał, że Święto Bożego Narodzenia nie powstało po to, aby zastąpić święta pogańskie, które wiązano z kultem słońca obchodzone 25 grudnia. "Nie były to kulty, które można było uznać za konkurencyjne dla chrześcijaństwa" - zaznaczył ks. Naumowicz.
ews
