Procesja do rzeki podczas prawosławnego Święta Jordanu w Odrynkach na Podlasiu. Fot. PAP/A. Reszko
Na pamiątkę Chrztu Jezusa, prawosławni oraz wierni innych obrządków wschodnich, w tym grekokatolicy, obchodzą w czwartek Święto Chrztu Pańskiego, zwane inaczej Świętem Jordanu. To jedna z dwunastu najważniejszych uroczystości w prawosławnym roku liturgicznym. Według kalendarza juliańskiego, Święto Chrztu Pańskiego przypada 19 stycznia (między kalendarzem gregoriańskim i juliańskim jest 13-dniowe przesunięcie) i w tym terminie obchodzone jest przede wszystkim we wschodniej części kraju.
Największe skupiska wiernych Cerkwi są w województwie podlaskim. W prawosławnej katedrze pw. Św. Mikołaja w Białymstoku uroczystości przewodniczył ordynariusz diecezji białostocko-gdańskiej arcybiskup Jakub. Na koniec liturgii poświęcono wodę w studni przy tej świątyni.
Zwyczajem związanym ze Świętem Jordanu są procesje do najbliższych zbiorników wodnych (rzek, stawów lub jezior). Chodzi o symboliczne poświęcenie przyrody. Gdy wodę pokrywa lód, wycinane są przeręble w kształcie krzyża, a miejsce, gdzie przychodzi procesja, jest dekorowane, np. choinkami. Woda święcona jest poprzez zanurzenie krzyża.
W niektórych prawosławnych parafiach województwa podlaskiego okolicznościowe nabożeństwa odbyły się już w nocy lub nad ranem, podobnie jak w okresie świąt Bożego Narodzenia. Część wiernych pościła w dniu poprzedzającym święto, traktując go jak jego wigilię. Wieczorem jedli uroczystą postną kolację.
Zwyczajem związanym ze Świętem Jordanu są procesje do najbliższych zbiorników wodnych (rzek, stawów lub jezior). Chodzi o symboliczne poświęcenie przyrody. Gdy wodę pokrywa lód, wycinane są przeręble w kształcie krzyża, a miejsce, gdzie przychodzi procesja, jest dekorowane, np. choinkami. Woda święcona jest poprzez zanurzenie krzyża.
W woj. podlaskim takie uroczystości odbyły się m.in. w Gródku, Narewce, Królowym Moście i Dubiczach Cerkiewnych. W Odrynkach, gdzie jest jedyna w kraju prawosławna pustelnia (skit), święcona była woda w rzece Narwi. W Drohiczynie duchowny święcił wodę w Bugu z łódki przycumowanej do brzegu, bo na rzece nie ma lodu.
W Siemiatyczach nad zalewem tradycyjnie spotkali się wierni z dwóch tamtejszych parafii i wzięli udział we wspólnym święceniu wody, z udziałem biskupa Jerzego, zwierzchnika prawosławnego ordynariatu WP.
Święto Jordanu obchodzą też prawosławni i grekokatolicy m.in. z Podkarpacia. W Przemyślu uroczystości pod przewodnictwem metropolity przemysko-warszawskiego obrządku greckokatolickiego, abpa Jana Martyniaka, rozpoczęła msza św. w soborze archikatedralnym pw. św. Jana Chrzciciela.
Potem wierni przeszli w procesji ulicami miasta i udali się nad brzeg Sanu. Tam uczestniczyli w misterium poświęcenia wody i symbolicznej przemiany Sanu w Jordan. W uroczystościach wzięli udział także duchowni i wierni rzymskokatoliccy. W tym regionie procesje nad rzeki lub potoki odbyły się również m.in. w Komańczy, Mokrem, Zyndranowej.
Po uroczystościach wierni zabierają poświęconą wodę do domów; będą ją przechowywać jako źródło łask. Poświęcą nią miejsca swego zamieszkania, a podczas różnych uroczystości postawią na stołach obok soli i chleba, jako ochronę przed złymi mocami. Niektórzy piją ją też w czasie choroby lub przecierają nią bolące miejsca.
Po Święcie Jordanu rozpoczyna się w Cerkwi okres duszpasterskich wizyt. Wtedy duchowni używają poświęconej wody do święcenia mieszkań i domowników.
Hierarchowie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego szacują liczbę wiernych w kraju na 550-600 tys. Połowa z nich mieszka w województwie podlaskim, przede wszystkim w Białymstoku i powiatach: bielskim, hajnowskim i siemiatyckim. (PAP)
rof/ kyc/
