Tomasz Zygadło. Fot. PAP/A. Rybczyński
Ceniony reżyser filmowy i teatralny Tomasz Zygadło zmarł 17 września w Warszawie, w wieku 63 lat. Był twórcą filmów „Ćma”, „Odwet”, „Sceny dziecięce z życia prowincji”. Informację o śmierci artysty podał w poniedziałek portal łódzkiej szkoły filmowej Filmpolski.pl, a potwierdziło ją Stowarzyszenie Filmowców Polskich.
„Odszedł reżyser o wyjątkowym talencie” – powiedział w poniedziałek PAP prezes SFP Jacek Bromski. „Jego charakterystyczną cechą jako artysty była niezależność” – tak Bromski wspomina Tomasza Zygadło.
Zygadło urodził się 23 grudnia 1947 r. w Warszawie. W 1976 r. ukończył studia reżyserskie w łódzkiej szkole filmowej. Rok później zrealizował fabularny „Rebus”. Skonfrontował w tym filmie postawy moralne dwóch osób: człowieka z marginesu społecznego, który podejmuje próbę rozpoczęcia nowego życia, oraz młodego naukowca, psychologa, który - w myśl zasady "cel uświęca środki" - nieuczciwymi metodami penetruje środowisko przestępców.
W 1980 r. Zygadło wyreżyserował psychologiczny film „Ćma” z Romanem Wilhelmim w roli głównej. Bohater „Ćmy”, redaktor programu radiowego Jan, jest odpowiedzialny za audycję na żywo, w której prowadzi nocne rozmowy z ludźmi cierpiącymi na bezsenność, poszukującymi ciepłego słowa, zrozumienia. Jan noce spędza w studio, a dnie, na przemian, u kochanki i u żony. Nieustabilizowane życie uczuciowe i wyczerpująca praca skutkują u mężczyzny stopniowo pogłębiającą się dezintegracją osobowości.
Kolejny film Zygadły, „Odwet” z 1982 r., w którego obsadzie znaleźli się Wilhelmi oraz Leon Niemczyk, powstał z inspiracji poezją Aleksandra Błoka i Bolesława Leśmiana. Dwaj bohaterowie tej historii, mężczyźni dojrzali i inteligentni, przeżywają kryzys wiary w sens istnienia i we własne możliwości, a jednocześnie odczuwają lęk przed śmiercią.
Inne filmy fabularne Tomasza Zygadło to „Sceny dziecięce z życia prowincji” (1985; film ten nawiązywał do powieści Stendhala "Czerwone i czarne"; nie był jej adaptacją, lecz stanowił powtórzenie stendhalowskiego schematu akcji) czy „Śmierć Johna L.” (1987). Artysta wyreżyserował również wiele filmów dokumentalnych (np. nagradzany „Mikrofon dla wszystkich” z 1976 r.)
Jako twórca teatralny realizował spektakle m.in. w teatrach: im. Stefana Jaracza w Łodzi (np. „Chunga” Mario Vargasa Llosy, 1991), im. Jana Kochanowskiego w Opolu (np. „Dziady” Adama Mickiewicza, 1978), Powszechnym w Warszawie („Dni Turbinów” Michała Bułhakowa, 1977), im. Juliusza Słowackiego w Krakowie („Antygona w Nowym Jorku” Janusza Głowackiego, 1994) i stołecznym Ateneum (np. „Herbatka u Stalina” Ronalda Harwooda, 2000).
Wiele spektakli w reżyserii Tomasza Zygadły zaprezentowano w Teatrze Telewizji (m.in. przedstawienia z 1992 r. „Moskwa-Pietuszki” W. Jerofiejewa i „Przyszedł mężczyzna do kobiety” S. Złotnikowa).(PAP)
jp/ mlu/ ura/
