Staropolskie wnętrza ze stylowymi meblami i bibelotami z XVIII i XIX w. oraz kolekcja pamiątek z okresu żałoby narodowej po upadku powstań z 1830 i 1863 r. – to atrakcje turystyczne dworu w Śmiłowie (Świętokrzyskie), który będzie otwarty od soboty jako muzeum.
XVIII-wieczny dwór w Śmiłowie koło Ożarowa – zbudowany w stylu barokowym, a przebudowany w XIX stuleciu w stylu klasycystycznym – został w 1945 roku zagrabiony przez państwo wraz z majątkiem ziemskim i w wyniku niegospodarnego użytkowania popadł w ruinę. Przed 25 laty kupili obiekt – wraz z parkiem - prywatni właściciele, odnowili budowlę i urządzili w niej muzeum wnętrz.
"Dwory były przez stulecia ostoją polskości. Szczególną rolę odegrały pod tym względem w XIX wieku, gdy zaborcy usiłowali wynarodowić Polaków. W nawiązaniu do patriotycznej tradycji dworskiej, w Śmiłowie zgromadzone zostały liczne pamiątki historyczne, związane z polskimi zrywami narodowo-wyzwoleńczymi w XIX wieku” - podkreśla Andrzej Szczerbowski z rodziny właścicieli dworu-muzeum.
W Śmiłowie prezentowana jest m.in. niezwykła biżuteria - czarne szklane korale, broszki symbolizujące wiarę, nadzieję i miłość - którą nosiły kobiety na znak żałoby narodowej po upadku powstań. W kaplicy dworskiej stoi na ołtarzu czarny krzyż wykuty z żelaza po 1863 roku. Jedno z pomieszczeń zdobi kilim z godłami Polski i Litwy, datami trzech rozbiorów, terminami powstań - listopadowego oraz styczniowego - i napisem: „Boże zbaw Polskę”.
Na ścianach salonu wiszą wykonane na podstawie obrazów Jana Matejki litografie - „Ogłoszenie Konstytucji 3 Maja” i "Rejtan”. Są też liczne medaliony z podobiznami polskich królów, a także wielkich pisarzy - Mickiewicza, Słowackiego, Krasickiego i Sienkiewicza. W gabinecie stoi figura Józefa Piłsudskiego, a sień zdobią grafiki Artura Grottgera z cykli „Wojna”, „Polonia” i „Lituania”.
Podziwiać można również porcelanę, srebra, rzemiosło artystyczne, tkaniny i inne przedmioty, m.in. bogatą kolekcję lamp naftowych.
Dwór w Śmiłowie wybudował w II połowie XVIII w. Józef Wierciński herbu Ślepowron, na miejscu XVII-wiecznej wieży mieszkalnej Czyżowskich. Cyprian Baczyński herbu Sas z żoną Katarzyną z Wiercińskich w ramach przebudowy dodali portyki - czterokolumnowy w elewacji frontowej i sześciokolumnowy, wgłębny, w elewacji ogrodowej. W tym kształcie obiekt jest jednym z nielicznych już przykładów dworu z wyniosłym, mansardowym dachem - dominującym elementem pierwotnego wyglądu. (PAP)
mch/ hes/
