Najważniejsze wydarzenia w plastyce i muzealnictwie w 2012 r.

STYCZEŃ

- Najważniejsze wydarzenia zagranicznego programu kulturalnego, realizowanego w czasie polskiego przewodnictwa w Radzie UE w dziesięciu stolicach świata, można było zobaczyć na wystawie "Kultura w czasach prezydencji" otwartej Zachęcie - Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie.

LUTY

- Jedne z najcenniejszych zabytków piśmiennictwa polskiego: Biblię Jakuba Wujka, Kazania świętokrzyskie, rękopisy: Jana Kochanowskiego i Juliusza Słowackiego pokazano na wystawie "Najstarsze ojczyste - dodaj do ulubionych." w Bibliotece Narodowej przy pl. Krasińskich w Warszawie.

MARZEC

- Do Muzeum Narodowego w Warszawie powrócił obraz "Murzynka" Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej. Dzieło, skradzione podczas II wojny światowej, odnalezione zostało w jednym z domów aukcyjnych w Niemczech; strona polska wypłaciła rekompensatę dotychczasowemu posiadaczowi dzieła.

KWIECIEŃ

- Rozstrzygnięto konkurs na pomnik, który ma upamiętnić ofiary katastrofy smoleńskiej. Zwyciężył projekt przygotowany przez zespół w składzie: rzeźbiarz Andrzej Sołyga, architekt Dariusz Śmiechowski, grafik Dariusz Komorek. Pomnik będzie miał formę wysokiego na ok. 2 metry muru, w którym znajdą się pęknięcia i nazwiska ofiar katastrofy. W miejscu, gdzie wyryto nazwiska, mur będzie przerywał się i otwierał na plac, na którym znajdzie się platforma z granitu. Projekt zakłada zachowanie symboli znajdujących się w miejscu katastrofy - brzozy, kamienia i krzyża.

- Sztuka jako metoda uprawiania polityki i wpływania na rzeczywistość - to przewodni motyw 7. Berlińskiego Biennale Sztuki Współczesnej,. Kuratorem tegorocznego biennale był polski artysta Artur Żmijewski. Zaprosił on nie tylko artystów, ale także politycznych aktywistów, w tym z antykapitalistycznego ruchu Occupy i rosyjskiej grupy artystycznej Wojna. Zaprezentowano w sumie ponad 50 projektów; spotkały się one z ostrą krytyką ze strony mediów i publiczności.

MAJ

- Wystawę poświęconą mechanizmom władzy i wszechobecności hierarchii - od starożytności po współczesność pt. "Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi" otwarto w Muzeum Narodowym w Warszawie. To pierwsza wystawa po trwającym prawie rok remoncie i zmianach w Muzeum. Wystawą tą rozpoczęto obchody 150-lecia placówki.

- Niektóre muzea i galerie, np. warszawska Zachęta, zamknęły się na jeden dzień dla publiczności w ramach protestu środowiska, które domaga się m.in. systemu ubezpieczeń dla artystów. Część placówek solidaryzując się z protestującymi nie przerwała jednak pracy.

CZERWIEC

- Do Muzeum Narodowego w Warszawie powrócił obraz "Czaty" Józefa Brandta, poszukiwany przez stronę polską od 1945 r. Dzieło zwrócili stronie polskiej dotychczasowi posiadacze, po tym jak w maju na wniosek Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wstrzymano aukcję w jednym z bostońskich domów aukcyjnych.

LIPIEC

- "Madonna pod jodłami", obraz Lucasa Cranacha starszego z początku XVI w., po prawie 70 latach powrócił do kraju. Dzieło po II wojnie światowej ukradł z katedry wrocławskiej i wywiózł do Berlina niemiecki duchowny. Obraz został odzyskany staraniem MSZ. To najcenniejszy zabytek odzyskany przez Polskę od 1990 r.

SIERPIEŃ

- Wystawa zdjęć "Hollywood Marilyn Monroe" autorstwa przyjaciela aktorki i fotografa Miltona H. Greene'a pokazano w Starej Galerii ZPAF. Kolekcja z Monroe i innymi gwiazdami kina – należąca do Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego (FOZZ) - trafiła później na aukcję.

-Instalację dźwiękową autorstwa Katarzyny Krakowiak pt. "Making The Walls Quake as if They Were Dilating with the Secret Knowledge of Great Powers" ("Iżby ściany drżały, pęczniejąc skrywaną wiedzą o wielkiej mocy”) przygotowana na 13. Międzynarodową Wystawie Architektury w Wenecji otrzymała specjalne wyróżnienie od jury Biennale.

WRZESIEŃ

-55 prac Andrzeja Wróblewskiego pochodzących z kolekcji publicznych i prywatnych, w tym rzadko eksponowane dzieła artysty, zaprezentowano na wystawie w Muzeum Narodowym w Krakowie.

PAŹDZIERNIK

Minister kultury Bogdan Zdrojewski i fundator Fundacji Książąt Czartoryskich książę Adam Karol Czartoryski podpisali w Warszawie list intencyjny w sprawie utworzenia i współprowadzenia Muzeum Czartoryskich. Nowa instytucja kultury Muzeum Czartoryskich ma powstać 1 stycznia 2013 r. Jak zapowiedział minister, podpisane w kwietniu zeszłego roku memorandum, w którym zagwarantowano, iż "Dama z gronostajem" Leonarda da Vinci, po powrocie z wystaw w Madrycie, Berlinie i Londynie, przez najbliższe 10 lat nie będzie wypożyczana, ma zostać wpisane w statut nowego muzeum.

- W nowojorskim Museum of Modern Art otwarto wystawę "Alina Szapocznikow: Sculpture Undone, 1955-1972", przygotowana przez MoMA we współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. To pierwsza tak wielka prezentacja twórczości polskiego artysty w tym muzeum i pierwsza tak znacząca współpraca MoMA z polskim muzeum. Wcześniej wystawa była pokazywana w Brukseli i Los Angeles.

LISTOPAD

- Zabytki ze wszystkich krain rządzonych przez dynastię Jagiellonów znalazły się na wystawie "Europa Jagellonica 1386-1572". Ekspozycje prezentowane są w Muzeum Narodowym i na Zamku Królewskim w Warszawie. Zgromadzono 350 obiektów; wśród nich znajdują się zabytki gotyckiego i renesansowego malarstwa, rzeźby i złotnictwa, elementy wystroju wnętrz królewskich i książęcych rezydencji, manuskrypty i iluminowane księgi.

- „Amen” – taki tytuł nosi wystawa prac artysty-prowokatora Maurizio Cattelana pokazywana na Zamku Ujazdowskim i na ul. Próżnej w Warszawie.

GRUDZIEŃ

- Retrospektywna prezentacja twórczości Artura Żmijewskiego w warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej. Ekspozycja składa się m.in. z ok. 50 filmów, nakręconych w latach 2007-2012.

- Przeglądowa wystawa twórczości Piotra Uklańskiego pt. "Czterdzieści i cztery", z takimi pracami jak "Naziści" i "Dance Floor", prezentowana w stołecznej Galerii Zachęta

- Ponad 200 obrazów, w tym Pietera Brueghela Młodszego, Agnolo Bronzino, Cosimo Rossellego, Łukasza Cranacha, jest prezentowanych na wystawie "Sztuka europejska", nowej ekspozycji stałej w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Stała prezentacja sztuki europejskiej wróciła do muzeum po 20 latach nieobecności.

- Ponad sześćdziesiąt prac Andy'ego Warhola z kolekcji Zoya Museum w Modrze na Słowacji można oglądać na wystawie w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. To pierwsza prezentacja tych dzieł w Polsce.

- Ekspozycja "Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm" to ponad 400 prac największych artystów XX i XXI wieku, m.in.: Pabla Picassa, Wassily'ego Kandinskiego, Paula Klee, Meret Oppenheim czy Georgesa Braque'a. Wystawa prezentowana jest łódzkim Muzeum Sztuki - ms2. (PAP)

dsr/ abe/