Małopolski Ogród Sztuki w Krakowie. Fot. PAP/S. Rozpędzik
Małopolski Ogród Sztuki w Krakowie i Europejskie Centrum Muzyki w Lusławicach to najpiękniejsze nowe obiekty użyteczności publicznej w Małopolsce według jurorów Nagrody im. Stanisława Witkiewicza. Wyróżnienia są przyznawane od 2003 roku przez władze regionu.
W kategorii architektury mieszkaniowej także przyznano dwie pierwsze nagrody. Zdobyły je: kompleks mieszkaniowo-usługowy, który powstał na poprzemysłowych terenach Browaru Lubicz w Krakowie oraz budynek mieszkalno-usługowy przy ul. Broniewskiego 28 w Nowym Sączu.
Nagroda im. Stanisława Witkiewicza przyznawana jest najlepszym realizacjom architektonicznym powstałym w ciągu ostatnich dwóch lat w województwie małopolskim. Otrzymują ją budynki, które "nawiązując do istniejącej architektury i krajobrazu, współtworzą harmonijną przestrzeń publiczną i stanowić mogą źródło inspiracji dla powstającej w ich otoczeniu zabudowy oraz zagospodarowania przestrzennego”. Do tej pory przyznawana była w trzech kategoriach: architektura użyteczności publicznej, architektura mieszkaniowa oraz architektura sakralna.
Otwarty w październiku 2012 roku Małopolski Ogród Sztuki, zaprojektowany przez krakowskie biuro Ingarden & Ewý Architekci jest wielofunkcyjnym i interdyscyplinarnym centrum kultury. Powstał dzięki funduszom unijnym na bazie XIX-wiecznej ujeżdżalni koni, w której od 1948 roku znajdowały się pracownie techniczne teatru im. J. Słowackiego. Inwestycja realizowana była przez Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie.
Jak podkreślił członek zarządu województwa Jacek Krupa, po siedmiu edycjach konkurs im. Witkiewicza wpisał się w krajobraz kulturowy i architektoniczny Małopolski. „Większość z nagrodzonych budynków korzystała ze środków unijnych, co świadczy o tym, że to źródło finansowania ma kapitalny wpływ na poziom architektury w naszej przestrzeni publicznej” - zaznaczył.
Przewodniczący sądu konkursowego Stanisław Deńko poinformował, że w tegorocznej edycji zgłoszono do konkursu rekordową liczbę 30 realizacji o zróżnicowanej tematyce, formie i skali. „Bardzo wysoki poziom prac spowodował, iż w dwóch kategoriach przyznano nagrody ex aequo” - zaznaczył.
Jak dodał, w trzeciej kategorii dotyczącej obiektów sakralnych po raz kolejny nie było zgłoszeń, dlatego jurorzy chcą, aby w przyszłości realizacje te włączyć do kategorii obiektów użyteczności publicznej. Planują też ustanowienie nowej grupy dotyczącej zagospodarowania przestrzeni publicznej.
Otwarty w październiku 2012 roku Małopolski Ogród Sztuki, zaprojektowany przez krakowskie biuro Ingarden & Ewý Architekci jest wielofunkcyjnym i interdyscyplinarnym centrum kultury. Powstał dzięki funduszom unijnym na bazie XIX-wiecznej ujeżdżalni koni, w której od 1948 roku znajdowały się pracownie techniczne teatru im. J. Słowackiego. Inwestycja realizowana była przez Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie.
Pięciokondygnacyjny budynek, łączący zabytkową zabudowę z nowoczesnymi elementami liczy ponad 4,3 tys. mkw. powierzchni użytkowej. Znajdują się tam m.in.: sala teatralna na 299 miejsc, sala kameralna dla 80 widzów, arteteka, pomieszczenia do zajęć edukacyjnych związanych ze sztuką. Przeszklony dziedziniec - nazwany przez projektantów ogrodem sztuki - został przeznaczony na happeningi i wystawy plenerowe.
Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach działa od początku ubiegłego roku. Gmach został zaprojektowany przez krakowskie buro DDJM jako wysokiej klasy, wielofunkcyjny obiekt muzyczny stwarzający możliwości wszechstronnego doskonalenia w dziedzinie muzyki, organizacji koncertów oraz kameralnych spektakli baletowych.
W ramach przedsięwzięcia wybudowano zespół budynków wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną. Sercem obiektu jest nowoczesna sala koncertowa na 650 miejsc spełniająca najwyższe światowe standardy akustyczne. Są też sale prób orkiestry i ćwiczeń baletowych. Zdaniem specjalistów wykonana z naturalnych materiałów sala (dąb, świerk) jest najlepszą tej wielkości salą koncertową w Polsce. Przedsięwzięcie otrzymało wysoką unijną dotację, wynoszącą 85 proc. całości kosztów, dlatego że powstało w niewielkim ośrodku, który dzięki nowemu obiektowi będzie oddziaływał kulturalnie na cały region.
Patronem nagrody jest Stanisław Witkiewicz (1851-1915), ojciec Stanisława Ignacego, malarz, krytyk sztuki, pisarz. Po osiedleniu w Zakopanem zafascynował się podhalańskim budownictwem i sztuką ludową. Zaczął propagować pomysł stworzenia polskiego stylu narodowego, będącego rozwinięciem użytkowej sztuki i zdobnictwa Podhala "do wyższych ludzkich potrzeb".
Na przełomie XIX i XX stulecia wzniesiono w stylu zakopiańskim liczne obiekty nie tylko w Zakopanem i na Podhalu, ale także w wielu miejscowościach letniskowych na terenie ziem polskich zwłaszcza w zaborze austriackim i rosyjskim (np. w Wiśle, Nałęczowie, Łańcuchowie, Konstancinie, Syłgudyszkach na Litwie), czy nawet dużych miastach (we Lwowie, Sosnowcu, Warszawie).
Styl zakopiański dominował przede wszystkim w drewnianej architekturze willowej. Do najbardziej znanych obiektów należą wille zaprojektowane przez Stanisława Witkiewicza: "Koliba" (1892-1893) - pierwszy dom w stylu zakopiańskim, "Pepita" (1893), "Oksza" (1895-1896), "Zofiówka" (1895-1896) "Pod Jedlami" (1896-1897), "Grażyna" (1902), "Pod Wykrotem" (1905), "Dyrektorówka" (1907) - dom Dłuskich. (PAP)
rgr/ ls/
