Koncerty, wystawy, warsztaty edukacyjne, zwiedzanie historycznych zakątków miasta – to atrakcje Festiwalu Kultury Żydowskiej, który w czwartek po raz 25. rozpoczyna się na krakowskim Kazimierzu – dawnej dzielnicy żydowskiej.
W programie tegorocznej edycji jest 300 wydarzeń. Organizatorzy zaprosili łącznie 168 artystów, wykładowców, instruktorów z Polski, Izraela, USA, Węgier, Niemiec, Austrii i spodziewają się ok. 30 tys. uczestników festiwalowych atrakcji.
Oficjalna inauguracja festiwalu – będzie to tradycyjnie koncert kantorów – odbędzie się w niedzielę w Synagodze Tempel. W tym roku publiczność usłyszy artystów z Izraela i USA. Wśród nich będą m.in. David Weinbach, który występuje z Izraelską Orkiestrą Filharmoniczną, koncertował m.in. w Nowym Jorku, Miami, Londynie i Budapeszcie; Yaakov Lemmer – w jego repertuarze jest zarówno muzyka synagogalna, jak też pieśni hebrajskie i jidysz, a także opery i musicale. W synagodze wystąpi także ceniony chór The Bells Vocal Ensemble pod dyrekcją Yossiego Schwartza – grupę tę tworzą profesjonalni śpiewacy oraz studenci kilku znamienitych jesziw, czyli wyższych szkół talmudycznych w Izraelu.
Zastępca dyrektora festiwalu Robert Gądek podkreślił w rozmowie z PAP, że w tym roku motywem festiwalu jest kwartał, czyli żydowska dzielnica. Kwartał nawiązuje też do jubileuszu 25-lecia festiwalu. „Dotychczasowe edycje traktujemy jedynie jako ćwierć, kawałek drogi do spełnienia misji. Przed nami jeszcze wiele lat, by zrealizować nasze marzenia” – powiedział.
Zaznaczył również, że na potrzeby festiwalu powstał w tym roku specjalny Kwartał FKŻ – mini miasteczko koło Starej Synagogi. W tym miejscu odbywać się będzie większość wydarzeń przez pierwsze dni festiwalu. Przestrzeń Kwartału FKŻ ma pełnić funkcję sceny artystycznej, placu zabaw, czytelni, kawiarni, miejsca spotkań z literaturą itp.
Poprzez Kwartał FKŻ organizatorzy chcą też oddać hołd Kazimierzowi, który przez wieki był domem krakowskich Żydów, ale też innym dzielnicom żydowskim na świecie: od Jerozolimy po Lower East Side na Manhattanie.
Jubileuszowy charakter festiwalu ma być szczególnie widoczny w części muzycznej. Będzie ona połączeniem brzmień dominujących w dzisiejszej muzyce żydowskiej i tych projektów, które były najważniejsze w ciągu poprzednich 24 edycji.
Na scenie w Synagodze Tempel wystąpią zespoły z wieloletnim stażem, ale i te, które dopiero rozpoczynają karierę. Publiczność posłucha koncertów The Klezmatics, La Mar Enfortuna, Shlomo Bara and Habrera Hativeet, Leopolda Kozłowskiego, kantorów Benziona Millera i Dawida Krakauera.
Nowe brzmienia w muzyce żydowskiej będą obecne podczas występów młodych izraelskich zespołów jak: Kutiman Orchestra, Shai Tsabari Future Orchestra and Ahuva Ozeri, Alte Zachen; i DJ-ów: Garden City Movement, Ori Alboher, Lola Marsh, MLDVa.
Jak co roku najważniejszym koncertem festiwalu będzie Szalom na Szerokiej, który odbędzie się 4 lipca. Publiczność usłyszy śpiew w języku jidysz, muzykę klezmerską, tradycyjną, ale i nowoczesną, elektroniczną.
Festiwal Kultury Żydowskiej odbywa się od 1988 r. Jego inicjatorami byli Janusz Makuch i Krzysztof Gierat. Jak zwrócił uwagę Makuch, festiwal to nie tylko prezentacje artystyczne, ale to nieustanny proces edukacyjny.
Celem festiwalu jest odbudowywanie wspólnoty polsko-żydowskiej. Festiwal służy "pamięci tego, co było żywe, inspirujące, edukujące, ale i aby to, co się wydarzyło, nie powtórzyło się".
Tegoroczna edycja potrwa do 5 lipca. (PAP)
bko/ agz/
