W Bolonii rozpoczyna się w czwartek trzydniowy festiwal twórczości Wisławy Szymborskiej, zorganizowany w związku z przypadającą w tym roku 20. rocznicą przyznania jej literackiej Nagrody Nobla. Popularność poetki we Włoszech od lat jest kulturowym fenomenem.
Poezja polskiej noblistki, zmarłej w 2012 roku, „podoba się do szaleństwa” - pisze włoska prasa, zapowiadając wielką imprezę przygotowaną przez Instytut Polski w Rzymie we współpracy z władzami Bolonii i tamtejszym najstarszym na świecie uniwersytetem, a także między innymi Fundacją Wisławy Szymborskiej.
We Włoszech od lat mówi się o fenomenie popularności jej poezji i jest on analizowany w kolejnych publikacjach. Cytują ją w mediach jako ulubioną poetkę znani aktorzy i reżyserzy. Jej słowa pojawiają się na murach miast, w piosenkach i spektaklach teatralnych, w telewizji i na wykładach uniwersyteckich.
Spotkania z Szymborską, które odbyły się w aulach uczelni, salach kinowych i teatralnych wypełnionych do ostatniego miejsca, wskazywano jako dowód na to, że jest ona przez Włochów uwielbiana niczym „gwiazda rocka”, co podkreślała prasa.
Inauguracja wielkiego festiwalu odbędzie się w czwartek wieczorem w Palazzo d’Accursio, siedzibie władz Bolonii. Pierwszym uroczystym wydarzeniem będzie tam wernisaż wystawy „Jarmark cudów”, która będzie otwarta do końca maja.
Zostaną na niej zaprezentowane słynne wycinanki poetki, projekty okładek i książek autorstwa Aliny Kalczyńskiej-Scheiwiller, a także rysunki z komiksu Alice Milani „Wisława Szymborska. Życie w obrazkach”. Ta powieść graficzna ukazała się we Włoszech w zeszłym roku i została bardzo dobrze przyjęta przez krytykę oraz wielbicieli twórczości poetki.
Wystawie towarzyszyć będzie projekcja filmu „Chwilami życie bywa znośne” Katarzyny Kolendy-Zaleskiej z 2009 roku; portretu poetki, nakreślonego także przez osobistości, które o niej mówią. Jest wśród nich Woody Allen, Umberto Eco i Vaclav Havel.
Również w bolońskim magistracie odbędzie się prezentacja włoskich nowości wydawniczych: książki „Szymborska. Alfabet świata”, której autorami są Andrea Ceccherelli, Luigi Marinelli i Marcello Piacentini oraz wydanego niedawno w Pizie zbioru esejów polskich i włoskich autorów „Radość czytania”. Są w nim między innymi teksty krytyków literackich, polonistów, tłumaczy i poetów: Alfonso Berardinellego, Donatelli Bremer, Ewy Lipskiej, Pietro Marchesaniego, Giovanny Tomassucci.
Piątek to dzień konferencji naukowej w historycznym Palazzo Re Enzo. Jej pierwsza część odbędzie się pod hasłem “Niepojęty przypadek. Języki i światy poezji Wisławy Szymborskiej”, a udział w niej wezmą badacze i krytycy Agnieszka Dauksza, Wojciech Ligęza, Anna Nasiłowska, Luigi Marinelli i Leonard Neuger. Następnie zapowiedziano dyskusję panelową “O-dla Szymborskiej”. Po niej odbędzie specjalna, premierowa we Włoszech projekcja filmu dokumentalnego “Radość pisania” Antoniego Krauze z 2005 roku.
Dzień ten zwieńczy koncert Tomasza Stańko w Teatro Duse. Trębacz wystąpi razem z następującymi muzykami: Alexi Tuomarila (fortepian), Reuben Rogers (kontrabas), Gerald Cleaver (perkusja). Jak zapowiedziano, po raz pierwszy we Włoszech zaprezentuje swoje kompozycje inspirowane poezją Szymborskiej z płyty “Wisława” z 2013 roku.
W sobotę, w ostatnim dniu konferencji bolońskiej na tamtejszym uniwersytecie, Alma Mater Studiorum zaprezentowany zostanie wybór “Lektur nadobowiązkowych” Wisławy Szymborskiej, czyli jej felietonów publikowanych m.in w “Życiu literackim” i w “Odrze”. Tom zredagował Luca Bernardini.
Kolejny punkt festiwalu to spotkanie poetów i studentów pod hasłem: “Nie umiem się nadziwić: studenci tłumaczą Szymborską”. Obecni będą studenci włoskiej polonistyki oraz poeci: Krzysztof Karasek, Urszula Kozioł, Ryszard Krynicki, Jarosław Mikołajewski i Tomasz Różycki. Po nim odbędzie się następna debata - spotkanie poetów i przyjaciół Szymborskiej, połączone z lekturą jej wierszy.
Dyrektor Instytutu Polskiego w Rzymie Paweł Stasikowski powiedział PAP, że w historycznych bolońskich pałacach przez trzy dni będzie trwało wielkie spotkanie czytelników, miłośników i badaczy jednej z największych przedstawicielek literatury XX wieku.
Zwrócił też uwagę na to, że w spotkaniach udział weźmie około 60 studentów z 13 katedr polonistyki na włoskich uczelniach. Pod opieką wykładowców przygotowali oni swoje tłumaczenia felietonów noblistki, które zostaną odczytane festiwalowej publiczności.
“Wybór Bolonii nie jest przypadkowy” - podkreślił Paweł Stasikowski, przypominając, że na mapie podróży poetki Włochy zajmowały zawsze szczególne miejsce.
“To w Bolonii 27 marca 2009 roku odbyło się największe spotkanie noblistki z publicznością spośród wszystkich, w jakich uczestniczyła na świecie” - dodał szef Instytutu Polskiego. “W tym pamiętnym spotkaniu w Aula Magna di Santa Lucia na uniwersytecie udział wziął Umberto Eco, miłośnik jej poezji sam przez nią bardzo szanowany” - zauważył.
Stasikowski ujawnił, że Eco miał również uczestniczyć w tym festiwalu. “Teraz będzie on dedykowany także pamięci zmarłego w lutym profesora” - poinformował.
O festiwalu pisze obszernie lokalna prasa w regionie Emilia-Romania. “Corriere di Bologna” analizuje popularność polskiej poetki we Włoszech jako absolutny fenomen kulturowy i przypomina, że jest ona masowo cytowana.
Festiwal Szymborskiej wpisuje się w wieloletni cykl podobnych imprez organizowanych przez Instytut Polski z Rzymu. W Sienie w 2008 roku uczczono w ten sposób Zbigniewa Herberta, a edycja w 2011 roku w Wenecji dedykowana była Czesławowi Miłoszowi.
Z Rzymu Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ mc/
