Henryk Mikołaj Górecki. Fot. PAP/K. Seko
15 lutego w Filharmonii Łódzkiej zabrzmi IV Symfonia "Tansman Epizody" Henryka Mikołaja Góreckiego. Będzie to polska premiera tego dzieła, które po śmierci kompozytora dokończył jego syn - Mikołaj. Światowe prawykonanie odbyło się w kwietniu ub. roku w Londynie.
Po raz pierwszy w Polsce IV Symfonię "Tansman Epizody" na wielką orkiestrę, organy i fortepian wykonają muzycy Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Śląskiej im. Henryka Mikołaja Góreckiego pod batutą Mirosława Jacka Błaszczyka. W programie koncertu znajdą się także utwory Aleksandra Tansmana: IV Tańce polskie i IV Mouvements na orkiestrę.
Światowa premiera IV Symfonii Góreckiego miała miejsce w kwietniu ub. roku w londyńskim Royal Festival Hall w wykonaniu London Philharmonic Orchestra. Premiera polska będzie finałem światowej prezentacji tego dzieła w cyklu "czterech premier". Odbędzie się dzień po prezentacji w Amsterdamie i miesiąc po premierze w Los Angeles. To także specjalne wydarzenie Tansman Festival 2015 - poinformowała w piątek PAP Matylda Kamińska z biura festiwalu.
Do powstania dzieła przyczynił się szef Stowarzyszenia Promocji Kultury im. Aleksandra Tansmana, Andrzej Wendland - twórca tansmanowskiego festiwalu w Łodzi, a historia powstania IV Symfonii sięga 1998 r. W 2002 r. Górecki odebrał w Łodzi nagrodę Tansman 2002 przyznaną za "wybitną indywidualność muzyczną i bezkompromisowość w twórczości".
Kompozytor bardzo cenił twórczość Tansmana, a w następnych latach doszło do porozumienia, w którym utwór określono jako dowolną formę na orkiestrę symfoniczną. W ostatnim liście do Wendlanda z 2007 r., Górecki napisał, że utwór istnieje na razie jako wyciąg fortepianowy i nie zrobił jeszcze partytury, bo chorował. Liczył jednak, że szybko się z tym upora, ale już nie zdążył jej zorkiestrować - kompozytor zmarł w listopadzie 2010 roku.
Pełną wersję przeznaczoną na orkiestrę symfoniczną, organy i fortepian wykonał zgodnie ze wskazówkami Góreckiego, jego syn Mikołaj.
Jak poinformowała Kamińska, w porozumieniu z londyńskim wydawcą, rodziną kompozytora i śląskim środowiskiem muzycznym ustalono, że premiera polska IV Symfonii "Tansman Epizody" powinna odbyć się w Łodzi - miejscu, skąd wyszła inspiracja do napisania dzieła i które nieprzypadkowo nosi taki właśnie tytuł.
Henryk Mikołaj Górecki (1933-2010) pochodził z Czernicy k. Rybnika. Przez wiele lat był związany z katowicką Akademią Muzyczną. Był profesorem tej uczelni, a w latach 1975-1979 pełnił funkcję rektora.
Zadebiutował w 1958 r. "Epitafium" do słów Juliana Tuwima na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień. Światową sławę przyniosła mu skomponowana w 1976 r. III Symfonia "Pieśni żałosnych", dla której inspiracją stała się ludowa piosenka powstańców śląskich.
Jednak dopiero po 18 latach od powstania dzieło osiągnęła wielki sukces komercyjny. Dzięki nagraniu symfonii przez zespół London Sinfonietta pod dyrekcją Davida Zinmana, rozeszła się w ponadmilionowym nakładzie na całym świecie i weszła do kanonu arcydzieł muzyki symfonicznej XX w.
Kompozytor był laureatem wielu międzynarodowych konkursów kompozytorskich. Otrzymał kilkanaście honorowych doktoratów uczelni krajowych i zagranicznych. Trzy tygodnie przed śmiercią, na szpitalnym łóżku, otrzymał najwyższe polskie odznaczenie - Order Orła Białego.
Do najważniejszych utworów Góreckiego należą m.in. "Epitafium", "Genesis I-III", "Trzy utwory w dawnym stylu", "Refren na orkiestrę", "Muzyka staropolska", "Ad Matrem", II Symfonia "Kopernikowska", "Beatus vir", "Koncert na klawesyn i orkiestrę smyczkową", "Miserere", "Recitativa i ariosa - Lerchenmusik", "Totus Tuus", I Kwartet smyczkowy "Już się zmierzcha" i II Kwartet smyczkowy "Quasi una fantasia". (PAP)
szu/ par/
