MOCAK. "Och moi przyjaciele, nie ma przyjaciół" - instalacja Sigalit Landau. Fot. PAP/S. Rozpędzik
Wystawę „Polska–Izrael–Niemcy. Doświadczenie Auschwitz” otworzyło w czwartek krakowskie muzeum MOCAK . „Ekspozycja powinna być przyczynkiem, jednym z wielu, do pielęgnowania pamięci o niewyobrażalnym cierpieniu w Auschwitz” – uważa konsul Niemiec Werner Koehler.
Prezentacja, na której można obejrzeć m.in. prace graficzne, instalacje, nagrania wideo, pokazuje głównie to, w jaki sposób współcześni artyści z Polski, Izraela i Niemiec interpretują przeszłe wydarzenia. „Przedstawiciele sztuki tych trzech narodów różnie postrzegają tamten czas, miejsca i wydarzenia” - zauważył przed wernisażem kurator wystawy Juergen Kaumkoetter.
Przyglądając się współczesnej sztuce niemieckiej – mówił kurator - zobaczymy, że w większości dzieł pierwszy plan zajmują zbrodniarze, np. Hitler. Widać też symbolikę z tamtego okresu, np. swastyki.
Konsul generalny Niemiec w Krakowie Werner Koehler określił temat wystawy w MOCAK-u jako „nadzwyczajnie bolesny”. „Ekspozycja powinna być przyczynkiem, jednym z wielu, do pielęgnowania pamięci o niewyobrażalnym cierpieniu w Auschwitz, jak również do przypominania zbrodni Holocaustu” – powiedział.
Polska perspektywa jest inna. Polacy koncentrują się przede wszystkim na miejscu. Tematem sztuki czynią obozy koncentracyjne i zagłady, głównie Auschwitz, ale skupiają się też na komercjalizacji tej tematyki.
Z kolei artyści izraelscy – mówił kurator – opowiadają przede wszystkim o ludziach, bohaterach II wojny św. Sztuka Izraelczyków wypełniona jest także symbolami, które kojarzą się z ludobójstwem.
Kurator zwrócił też uwagę, że po II wojnie św. sztuka obozowa w znacznej mierze popadła w zapomnienie. „W Niemczech nie chciano tej sztuki oglądać, rozmyślać o niej. W RFN chętniej zwracano się ku abstrakcji, a poprzez to - ku przyszłości, natomiast niechętnie kierowano uwagę na wspomnienia związane z tym okrutnym okresem. W samej Polsce to też był temat trudny” – powiedział Juergen Kaumkoetter.
Konsul generalny Niemiec w Krakowie Werner Koehler określił temat wystawy w MOCAK-u jako „nadzwyczajnie bolesny”. „Ekspozycja powinna być przyczynkiem, jednym z wielu, do pielęgnowania pamięci o niewyobrażalnym cierpieniu w Auschwitz, jak również do przypominania zbrodni Holocaustu” – powiedział.
W muzeum wystawa prezentowana jest w przestrzeni kolekcyjnej, galerii Alfa i w muzealnej bibliotece.
Główna część ekspozycji, pokazująca współczesne spojrzenie na Auschwitz, składająca się z prac 17 artystów z Polski, Izraela i Niemiec - znajduje się w przestrzeni kolekcyjnej.
W galerii Alfa uwagę zwracają dzieła, które powstały w Auschwitz. Po raz pierwszy w Polsce można tu obejrzeć kilkadziesiąt prac Yehudy Bacona, urodzonego w Ostrawie w 1929 r. Ten ceniony izraelski artysta nauczył się rysunku w obozie, od innego artysty pochodzenia żydowskiego - Petera Kiena, który zginął w Auschwitz.
Oprócz prac Bacona w galerii znajduje się dokumentacja z pierwszej wystawy, którą w 1947 r. otworzyło Muzeum Auschwitz, oraz prace niemieckich artystów takich jak: Willi Geiger (1878–1971), Fritz Lederer (1878–1949), Otto Schubert (1892–1970), Wolfgang Langhoff (1901–1966), Teo Otto (1904–1968), Lea Grundig (1906–1977), Mascha Kaleko (1907–1975), Joseph Beuys (1921–1986).
Odwiedzający bibliotekę MOCAK-u zobaczą oryginalne rysunki do pierwszego, francuskiego wydania komiksu Michela Kichki „Czego nie powiedziałem swojemu ojcu”. Artysta opowiada w nim historię relacji z ojcem, Henrim, który jako jedyny w rodzinie przeżył Auschwitz. W komiksie Kichki doświadczenia II wojny św. są ciągle żywe i wywierają znaczący wpływ na wiele aspektów życia rodzinnego, takich jak wychowanie dzieci, wspólne spożywanie posiłków czy obchodzenie świąt.
Wystawę, finansowaną przez MSZ Niemiec, krakowskie muzeum zorganizowało wspólnie z Centrum Sztuki Prześladowanych w Solingen (Zentrum für verfolgte Künste w Solingen). Prace Yehudy Bacona, Sigalit Landau i Michela Kichki stanowiły część wystawy „Śmierć nie ma ostatniego słowa. Nikt nie zaświadczy za świadka”, pokazywanej na początku tego roku w Bundestagu.
Ekspozycji towarzyszy książka Kaumkoettera „Śmierć nie ma ostatniego słowa".
Wystawa czynna będzie do końca października. Równolegle z nią w Niemieckim Konsulacie Generalnym w Krakowie trwa ekspozycja dzieł, które powstały w pierwszych latach po zakończeniu wojny. „Wzruszające jest to, w jaki sposób tuż po wojnie artyści wywodzący się z Niemiec Zachodnich i Wschodnich, a także z Polski, traktowali ten temat (II wojny św.-PAP)” – powiedział PAP Kaumkoetter. (PAP)
bko/ gma/
