Dokumenty archiwalne, w tym metrykalne, dotyczące m.in. znanych osób związanych z Płockiem, jak prezydent II RP Ignacy Mościcki, poeta Władysław Broniewski czy aktorka Mira Zimińska-Sygietyńska, można zobaczyć na wystawie „Skarby płockiego Archiwum”.
Otwartej w czwartek wystawie towarzyszy obszerne wydawnictwo „Archiwum Państwowe w Płocku. Informator o zasobie archiwalnym”, opracowanie autorstwa Krystyny Bańki, które jest pierwszą tego typu publikacją w 95-letniej historii tej placówki.
„Ponieważ publikacja dotyczy dokumentów znajdujących się w zasobach płockiego Archiwum Państwowego, postanowiliśmy te dokumenty pokazać +na żywo+. Rzadko już teraz organizuje się takie wystawy, wykorzystując raczej nowoczesną technologię i skany oryginałów na planszach. Jednak +żywy+ dokument zawsze przemawia bardziej” – powiedział PAP dyrektor placówki dr Tomasz Piekarski.
Wśród dokumentów pochodzących głównie z XIX i XX wieku, na wystawie „Skarby płockiego Archiwum” prezentowane są akta metrykalne i akta sądowe. Są dokumenty urzędowe władz gubernialnych zaboru rosyjskiego oraz z okresu I wojny światowej, jak obwieszczenia ówczesnych władz niemieckich. Na ekspozycji można zobaczyć też dokumenty płockich przedsiębiorstw przemysłowych oraz dotyczące powodzi w 1982 r., jednej z największych w historii miasta, ale też Polski. Najstarszym z przedstawionych tam dokumentów jest pergamin pochodzący z XVII wieku, a dotyczący podpłockiego Gostynina.
„Ponieważ publikacja dotyczy dokumentów znajdujących się w zasobach płockiego Archiwum Państwowego, postanowiliśmy te dokumenty pokazać +na żywo+. Rzadko już teraz organizuje się takie wystawy, wykorzystując raczej nowoczesną technologię i skany oryginałów na planszach. Jednak +żywy+ dokument zawsze przemawia bardziej” – powiedział PAP dyrektor placówki dr Tomasz Piekarski.
„Na wystawie mam dwanaście gablot. Wymieniając najciekawsze z prezentowanych tam dokumentów, można powiedzieć, że mamy takie hity, jak akty urodzenia Władysława Broniewskiego i Miry Zimińskiej Sygietyńskiej oraz akt ślubu prezydenta II RP Ignacego Mościckiego. Są również akta sądowe, bardzo piękne z pięknymi pieczęciami. Wyjątkowym jest pergamin z 1664 r., dokument wydany tuż po Potopie Szwedzkim, a dotyczący cechu rzemiosł w Gostyninie pod Płockiem” – dodał Piekarski.
Poeta Władysław Broniewski (1897-1962) urodził się w Płocku. Tam też uczęszczał do gimnazjum, obecnie Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły. Także z Płocka pochodziła Mira Zimińska-Sygietyńska (1901-1997), aktorka filmowa okresu międzywojennego, a następnie wieloletnia dyrektorka Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze”.
Absolwentem znajdującej się w Płocku najstarszej szkoły w Polsce i jednej z najstarszych w Europie, istniejącej nieprzerwanie od 1180 r., obecnie Liceum Ogólnokształcącego im. Marszałka Stanisława Małachowskiego jest prezydent II RP Ignacy Mościcki (1867-1946). W jednym z płockich gimnazjów żeńskich uczyła się też jego pierwsza żona Michalina Mościcka z domu Czyżewska (1871-1932), wcześniej działaczka niepodległościowa. Oboje małżonkowie pochodzili z majątków położonych w okolicach Ciechanowa (Mazowieckie).
Dyrektor płockiego Archiwum Państwowego przypomniał, że cały zasób tej placówki ok. 3,5 tys. metrów bieżących materiałów archiwalnych, z czego ok. 2 tys. metrów bieżących znajduje się w samym Płocku, a pozostała część w podległych oddziałach - w Kutnie i Łęczycy. Przechowywane tam dokumenty obejmują okres głównie od końca XVIII wieku do czasów współczesnych, ale pojedyncze dotyczą także wieku XVII.
„Największy nasz zasób to zbiór akt miejskich Płocka, jeden z najlepiej zachowanych tego rodzaju w Polsce, liczący ok. 30 tys. tomów, z czego 20 tys. jednostek archiwalnych to dokumenty z XIX wieku. Gros tych dokumentów dotyczy kancelarii pruskiej, czyli okresu od roku 1867 do I wojny światowej. To nasz najcenniejszy zasób archiwalny” – podkreślił Piekarski.
Dodał, że szczegółowy wykaz dokumentów przechowywanych przez placówkę zawiera wydana właśnie publikacja „Archiwum Państwowe w Płocku. Informator o zasobie archiwalnym”.
„To kilkuset stronnicowe wydawnictwo, pierwsze takie od 95 lat, które zawiera spis wszystkich zespołów archiwalnych. Jest też informacja, ile jest to jednostek i jaki jest metraż takiego zespołu. Są też oczywiście daty oraz informacje z krótką charakterystyką dokumentów do każdego zespołu” - wyjaśnił Piekarski. Informator posiada wykaz skrótów, spis bibliografii oraz indeks osobowy i geograficzny, a także ilustracje wybranych archiwaliów.
Jak przyznał Piekarski, kolekcja dokumentów przechowywana w płockim Archiwum Państwowym jest m.in. bogatym materiałem do prowadzenia badań genealogicznych. „Do naszego archiwum zgłasza się rocznie kilkaset takich osób. Są to zarówno osoby, które odwiedzają nas i przeglądają na miejscu dokumenty, jak też tacy, którzy zwracają się do nas o kwerendę, ze wskazaniem konkretnego zespołu archiwalnego. Grono użytkowników, genealogów, z roku na rok rośnie. Wzrasta też liczba kwerend. Bardzo dużo osób zwraca się do nas z zagranicy w sprawie badań, głównie z USA, Wlk. Brytanii i Izraela. Ostatnio jest też sporo osób z Ukrainy” - powiedział dyrektor płockiej placówki.
Ekspozycja „Skarby płockiego Archiwum” w Archiwum Państwowym w Płocku będzie dostępna dla zwiedzających do 10 marca. (PAP)
mb/
