"Uczcie się polskiego. Solidarność, NRD i STASI" - taki tytuł nosi wystawa pokazująca wpływ polskiej opozycji na opozycję działającą w ówczesnej NRD. Ekspozycję można od poniedziałku oglądać na ogrodzeniu Ambasady Niemiec w Warszawie.
"W 25. rocznicę wyborów 4 czerwca 1989 r. chcemy pokazać, jaki wpływ na działaczy opozycji w NRD miały strajki w 1980 r., powstanie Solidarności, a w końcu czerwcowe wybory; jak dały im nadzieję na zmiany, jak natchnęły ich odwagą. Pokazały im, że można walczyć z systemem" - powiedział PAP attache prasowy Ambasady Niemiec Lukas Wasielewski.
"Ruch Solidarności, wybory 1989 r. były ważnymi elementami zmian w Europie, które doprowadziły do zjednoczenia Niemiec. Dokumenty, jakie pokazujemy na wystawie świadczą o tym, że władza w NRD dobrze zdawała sobie sprawę, jaki wpływ mogą mieć wydarzenia w Polsce, jakie stanowią zagrożenie dla niej" - dodał.
Wystawa opowiada o "enerdowskiej solidarności z polską Solidarnością", m.in. o opozycjonistach z dawnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej, którzy trafiali do więzień za wyrażanie poparcia dla ruchu Solidarność, np. za kolportowanie ulotek, a nawet za wywieszanie flagi ze znakiem "S" we własnym domu. Przybliżono sylwetki Eckarta Huebenera, Andreasa Marschnera, Rolanda Brauckmanna, Thomasa Kretschmera.
To właśnie do hasła "Uczcie się polskiego", które Thomas Kretschmer z Jeny drukował na kartkach i tkaninach, nawiązuje tytuł wystawy. Za swoją działalność, czyli "kilkakrotne publiczne dyskredytowanie i utrudnianie czynności państwowej" Kretschmer został skazany na cztery lata i cztery miesiące więzienia. Na wystawie można zobaczyć fotografię jego chusty z hasłem, kwiatkiem i datą: 1981.
Pokazano też dokumenty, fotografie, wyroki oraz raporty tajnych współpracowników i oficerów, m.in. drobiazgową dokumentację fotograficzną napisów popierających strajki w Polsce, które po roku 1980 wykonywali na murach mieszkańcy NRD. Graffiti głosiły: "Polen brennt, Berlin pennt" (Polska się pali, w Berlinie zaspali), "Macht es wie die Polen" (róbcie jak Polacy), "Walesa", "Streik".
Wystawa została przygotowana przez biuro Pełnomocnika Federalnego do spraw Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa byłej NRD. Pokazane na niej dokumenty pochodzą głównie z zasobów tajnej policji politycznej STASI. W grudniu ub.r. wystawa prezentowana była w Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy`ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego.
W Warszawie ekspozycję będzie można oglądać do 31 sierpnia.
4 czerwca obchodzona będzie 25. rocznica pierwszych, częściowo wolnych wyborów parlamentarnych w powojennej Polsce, zakończonych zwycięstwem Solidarności. Konsekwencją wyborów czerwcowych był upadek rządów komunistycznych w Polsce. (PAP)
dsr/ dym/ gma/
