W poniedziałek (15 września) o godz. 17:30 w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”, ul. Marszałkowska 21/25 odbędzie się wykład dr. Andrzeja Zawistowskiego, dyrektora Biura Edukacji Publicznej IPN, pt. „Realia gospodarcze schyłkowego PRL”. Wykład poświęcony będzie sytuacji ekonomicznej pod koniec lat 80., z którą musieli zmierzyć się solidarnościowi reformatorzy.
Okazją do rozważań jest 25. rocznica powołania rządu Tadeusza Mazowieckiego.
Głęboki kryzys gospodarczy początku lat 80. był jedną z przyczyn pojawienia się fali strajków i utworzenia NSZZ „Solidarność”. W 1981 roku odnotowano spadek dochodu narodowego o 22 proc., a w kolejnym roku o dalsze 6 proc. Cechą charakterystyczną kolejnych lat była stagnacja gospodarcza, gospodarka niedoboru (braki obejmowały ok. 80 proc. produktów) oraz rosnący „nawis inflacyjny” (różnica między dochodami ludności a możliwością zakupienia czegokolwiek).
Pierwsze realne reformy podjął dopiero gabinet Mieczysława Rakowskiego. W grudniu 1988 roku przyjęto ustawę, która wprowadzała wolność działalności gospodarczej i zrównała sektor państwowy z prywatnym. Kilka tygodni później zezwolono na wolny obrót dewizami, likwidując (i legalizując) tym samym część ówczesnego podziemia gospodarczego. Z dniem 1 sierpnia 1989 roku urynkowiono (uprzednio ustalane odgórnie przez państwo) ceny żywności i ostatecznie zlikwidowano system kartkowy.
W chwili objęcia władzy przez rząd Tadeusza Mazowieckiego w Polsce panowała hiperinflacja (roczna stopa inflacji w 1989 roku wyniosła 639,6 proc.), zadłużenie zagraniczne wynosiło 42,3 mld USD (64,8 proc. PKB), a gospodarce groziła zupełna zapaść. (IPN)