Zbiór esejów „Petersburg i Polska”, który właśnie się ukazał, opowiada o tym, jaką rolę przez wieki odgrywali Polacy w życiu społecznym, kulturalnym, naukowym, gospodarczym i politycznym miasta nad Newą. Jak poinformował PAP wydawca, Międzynarodowe Centrum Kultury (MCK) w Krakowie, to pierwsze tego typu kompleksowe opracowanie, dotyczące polskiej diaspory w Rosji.
W dziejach polskiej diaspory na Wschodzie Petersburg zajmuje szczególne miejsce. Jako administracyjne centrum wielonarodowego imperium rosyjskiego, a po utracie stołeczności drugie miasto Związku Radzieckiego i Federacji Rosyjskiej, od końca XVIII w. wpisał się w losy i działalność wielu Polaków.
Przygotowane pod redakcją naukową Dariusza Konstantynowa bogato ilustrowane opracowanie prezentuje w formie esejów historię, liczebność i strukturę społeczną polskiej kolonii w Petersburgu od końca XVIII w. po lata 30. XX w. W poszczególnych tekstach są także analizy jej życia zawodowego, religijnego, towarzyskiego i artystycznego.
W blisko 500-stronnicowej publikacji sporo miejsca poświęcono obecności Polaków w życiu politycznym Rosji i Petersburga oraz losom leningradzkich Polaków w okresie wielkiego terroru, a także polskim zbiorom w petersburskich muzeach, bibliotekach i archiwach.
Wcześniej MCK przygotowało dostępną dla wszystkich internetową encyklopedię "Polski Petersburg" - dostępna pod adresem polskaipetersburg.pl - przybliżającą wiedzę nt. Polaków przez lata związanych z Petersburgiem.
"Każdy może wejść, poczytać, prześledzić interaktywną mapkę, pobrać starannie opracowaną bibliografię, pooglądać bogaty materiał ikonograficzny. Szczegółowo opracowane hasła przybliżają biografie Polaków, którzy przez lata wpisali się w historię Petersburga, ale nie tylko, bo encyklopedyczne hasła poświęcone są również zagadnieniem problemowym, takim jak np. Polacy w Dumie Państwowej, Stowarzyszenie Studentów +Ogół+" - zachęca MCK.
"Każdy może wejść, poczytać, prześledzić interaktywną mapkę, pobrać starannie opracowaną bibliografię, pooglądać bogaty materiał ikonograficzny. Szczegółowo opracowane hasła przybliżają biografie Polaków, którzy przez lata wpisali się w historię Petersburga, ale nie tylko, bo encyklopedyczne hasła poświęcone są również zagadnieniem problemowym, takim jak np. Polacy w Dumie Państwowej, Stowarzyszenie Studentów +Ogół+" - zachęca MCK.
Zbiór esejów i encyklopedia powstały w ramach programu „Polacy i Petersburg”, realizowanego przez MCK od 2012 r., na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Głównym rosyjskim partnerem w tym projekcie była Międzynarodowa Fundacja Charytatywna im. Dmitrija Lichaczowa.
Oba wydawnictwa mają charakter popularnonaukowy i edukacyjny, są adresowane do szerokiego grona odbiorców: uczniów, studentów, nauczycieli i wszystkich zainteresowanych tematyką.
Jak zwrócił uwagę historyk Hieronim Grala, Petersburg jest spośród rosyjskich ośrodków miejskich najbardziej otwarty na polskość i wielonarodowość. Powiedział także, że "nie ma historii polskiego tułactwa i pielgrzymstwa bez historii polskiego Petersburga".
Pod koniec XVIII w. w Petersburgu mieszkało 200-300 Polaków. Największy napływ nad Newę nastąpił w II poł. XIX w., by na początku XX w. liczba Polaków w mieście wzrosła do 65 tys. W czasie I wojny światowej liczba ta się podwoiła. Po 1918 r. rozpoczęły się masowe wyjazdy do odrodzonej ojczyzny - w 1937 r. w Petersburgu mieszkało już ok. 34 tys. Polaków. Dziś Polonię nad Newą reprezentuje ok. 2,5 tys. osób.
Elektroniczną wersję publikacji można pobrać ze strony internetowej (zakładka Biblioteka) polskaipetersburg.pl. (PAP)
bko/ agz/
