Janusz Stefański. Fot. PAP/J. Rybczyński
Zmarł wybitny muzyk jazzowy Janusz Stefański. Należał do europejskiej czołówki perkusistów jazzowych; grał w legendarnym Kwintecie Tomasza Stańki, Kwartecie Zbyszka Namysłowskiego, słynnym The Quartet, emigracyjnej grupie Polski Jazz Ensemble. Jego kariera trwała ponad 50 lat.
Janusz Stefański miał 70 lat. Zmarł na raka płuc w szpitalu we Frankfurcie nad Menem 4 listopada 2016. Pogrzeb odbędzie się w Krakowie - poinformował PAP Paweł Brodowski, redaktor naczelny "Jazz Forum".
"Był muzykiem charyzmatycznym, człowiekiem obdarzonym niezwykłym temperamentem, fantazją i poczuciem humoru. Grał, można powiedzieć, do ostatniego tchnienia" - powiedział PAP Brodowski.
Jeszcze w maju tego roku Stafański wystąpił w Teatrze Capitol w Warszawie podczas koncertu benefisowego na jego rzecz „Gramy dla Janusza”, pod koniec sierpnia zasiadał w jury II Międzynarodowego Jazzowego Konkursu Skrzypcowego im. Zbigniewa Seiferta w Krakowie. Po raz ostatni występował na scenie tydzień przed śmiercią w zespole nestora niemieckiego jazzu, saksofonisty Emila Mangelsdorffa we Frankfurcie, wieńcząc serię koncertów w pięciu miastach Niemiec.
Urodził się 14 czerwca 1946 w Krakowie. Studiował grę na perkusji i fortepianie w Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Obronił dyplom w 1972. Jeszcze podczas nauki brał udział w koncertach krakowskiego Zespołu MW2, m.in. na Warszawskiej Jesieni. Jego wczesnymi idolami byli amerykańscy perkusiści Elvin Jones i Jack DeJohnette.
Zadebiutował w roku 1966 na festiwalu Jazz nad Odrą we Wrocławiu w Kwartecie Zbigniewa Seiferta. Następnie współpracował z czołowymi polskimi zespołami: Kwintetem Tomasza Stańki; był członkiem tej legendarnej formacji przez pięć lat, nagrał trzy albumy: „Music For K”, „Jazzmessage From Poland” i „Purple Sun”, Studiem Jazzowym Polskiego Radia pod dyr. Jana Ptaszyna Wróblewskiego, Triem Mieczysława Kosza „Reminiscence”, Kwartetem Zbigniewa Namysłowskiego, zespołem The Quartet Tomasza Szukalskiego, z którym koncertował w 1980 r. w słynnym klubie Village Vanguard w Nowym Jorku. Od 1973 r. współpracował również z grupami w Niemczech i Austrii: m.in. Hans Koller Free Sound, Radio Jazz Group Stuttgart, Zbigniew Seifert Variouspheres.
W 1981 r. podpisał trzyletni kontrakt z Vienna Art Orchestra, z którą w ramach europejskiego tournee wystąpił na Jazz Jamboree ’81 i Zaduszkach Jazzowych w Krakowie. Ogłoszenie stanu wojennego w Polsce, zaskoczyło Janusza Stefańskiego we Frankfurcie nad Menem. Od tego czasu mieszkał wraz z żoną – artystką malarką oraz dwiema córkami w Niemczech.
W ciągu ostatnich 35 lat pobytu w Niemczech grał w zespołach: Polski Jazz Ensemble (Leszek Żądło, Adzik Sendecki, Bronisław Suchanek), Wolfgang Lackerschmid Mallet Connection, Heinz Sauer Quartet, Manfred Bründel Basslap, Emil Mangelsdorff Quartett. Brał udział w nagraniach archiwalnych w Big-Bandzie Radia NDR.
Współpracował również z takimi muzykami jak, m.in.: Wolfgang Dauner, George Gruntz, Karl Berger, Michel Herr, Joachim Kuehn, Kenny Werner, Jasper van’t Hof, Bob Degen, Carla Bley, Dave Friedman, Frank Tusa, Rick Rosie, Steve Swallow, Miroslav Vitous, Woody Shaw, Kenny Wheeler, Ack van Rooyen, Jack Walrarth, Harry Beckett, Christof Lauer, John Tchicai, Dave Liebman, Carlos Ward, Charlie Mariano. Prowadził własny zespół Janusz M. Stefanski JazzArt.
Do Polski przyjechał dopiero po 12 latach, na koncerty jubileuszowe Zbyszka Namysłowskiego w 1993 r. W latach 2009 i 2010 odbył tournee koncertowe po Kanadzie i USA jako członek International Polish Jazz Group z Januszem Olejniczakiem i Janem Jarczykiem.
Oprócz nagrań archiwalnych dla rozgłośni radiowych i telewizyjnych w Polsce, Czechach, Węgrzech, Austrii, Szwajcarii, Belgii, Danii, Niemczech i Kanadzie, Stefański nagrał ponad 80 płyt, wystąpił na ponad 100 najważniejszych festiwalach jazzowych w Europie, Indiach i Kanadzie. Skomponował muzykę do trzech filmów dla niemieckiej telewizji.
Talent pedagogiczny ujawnił, jako wykładowca na Warsztatach Jazzowych w Chodzieży w pierwszej połowie lat 70. Był członkiem kadry naukowej Wyższej Szkoły Muzycznej przy Uniwersytecie Johanna Gutenberga w Moguncji, gdzie od 1993 wykładał perkusję i teorię rytmu. W latach 2000-2003 był też wykładowcą Uniwersytetu Muzyki i Sztuki we Frankfurcie nad Menem. W 2009 nadano mu honorowy tytuł profesora Uniwersytetu Johanna Gutenberga.
Był inicjatorem i dyrektorem artystycznym koncertów zamykających Targi Książki 2000 w Frankfurcie nad Menem oraz German-Polish Jazz Jamboree 2005 w Frankfurcie z udziałem 30 muzyków jazzowych z obu krajów.
Za działalność artystyczną w Niemczech został uhonorowany Nagrodą Jazzową 2003, przyznaną przez Ministerstwo Nauki i Sztuki w Wiesbaden.(PAP)
abe/ mow/
