Pokaz "Szkodliwych jednostek" w reż. Jonathana Littela - autora m.in. powieści "Łaskawe" - zainuaguruje16. Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Watch Docs. Prawa Człowieka w Filmie", w którego programie znalazło się 60 produkcji. Wydarzenie potrwa do 15 grudnia.
"Szkodliwe jednostki", dokument otwierający 16. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Watch Docs. Prawa Człowieka w filmie, opowiada - jak powiedział PAP Maciej Nowicki, dyrektor wydarzenia - o Armii Bożego Oporu, czyli niesławnej partyzanckiej organizacji powstałej pod koniec lat 80. w północnej Ugandzie, składającej się głównie z siłą wcielanych, porywanych dzieci.
"Armia porwała łącznie ponad 60 tys. dzieci, które w tej chwili albo nie żyją, albo są już dorosłe" - przypomniał Nowicki. "Littell poświęcił uwagę Geofreyowi, Mike'owi i Nighty'emu - dorosłym próbującym ułożyć sobie życie w społeczności, która doskonale pamięta rany zadane jej przez Armię Bożego Oporu" - dodał.
Zdaniem Nowickiego wartością filmu jest m.in. ogromna dokumentacyjna praca, którą wykonał reżyser przed zrobieniem zdjęć. "Littell żmudnie przygotował się do produkcji wielokrotnie zadając sobie nurtujące go pytania. Dzięki temu +Szkodliwe jednostki+ to poważny, głęboki film o winie i niewinności ludzi, którzy są jednocześnie sprawcami i ofiarami" - mówił.
Podejście do dokumentacji, jak podkreślił Nowicki, to wspólny element "Szkodliwych jednostek" - pierwszego filmu w dorobku reżysera - i książek Littella, w tym zwłaszcza "Łaskawych".
"Dzieła Littella łączy także to, że on jako autor, jest zawsze na zewnątrz opowiadanych przez siebie historii. Nie udaje, że jest insiderem. Próbuje zrozumieć rzeczywistość, która jest raczej niepoznawalna" - powiedział dyrektor. "Dla mnie Littell zawsze był pisarzem, który zajmuje się rzeczywistością pod presją największych totalitarnych systemów, i pokazuje tę rzeczywistość jako coś, co się rozpada, co jest głęboko zdeformowane i deformujące. Moim zdaniem właśnie to jest cechą świata przedstawionego zarówno +Łaskawych+, jak i +Szkodliwych jednostek" - dodał.
Nowicki przypomniał także, że Littell - autor również reportaży "Zapiski z Homs" i "Czeczenia. Rok III" - łączy sztukę z "codziennym zaangażowaniem społecznym". Gość festiwalu w latach 1994-2001 działał w międzynarodowej organizacji humanitarnej Action Internationale Contre la Faim, walczącej z głodem na świecie.
Armię Bożego Oporu (ang. Lord Resistance Army, LRA) - sektę, która wywołała jedną z najdłuższych afrykańskich rebelii, terroryzując m.in. Ugandę, południe Sudanu i Kongo - założył w 1987 Joseph Kony. Ogłosił się prorokiem i zadeklarował utworzenie w Ugandzie teokratycznego, opartego na Dekalogu Królestwa Bożego. Watażka stanął na czele ludu Acholi, by walczyć przeciwko rządzącemu w Kampali prezydentowi Yoweriemu Museveniemu i wspierającym go ludom z ugandyjskiego południa. Jego partyzantka zyskała złowrogą sławę, gdy zaczęła porywać wiejskie, nawet kilkuletnie dzieci, a następnie zmuszać je do walki.
Boża Armia, oskarżona o powszechne łamanie praw człowieka, w tym zabójstwa, porwania, okaleczenia oraz niewolnictwo seksualne kobiet i dzieci, stanowi dziś kilkusetosobową walczącą o przetrwanie bandę rabusiów i kłusowników, zajmujących się kontrabandą kości słoniowej, diamentów i złota. Obecnie w pościgu za Konym - inicjatorem walk, w których w ciągu ostatnich 29 lat zginęło kilkadziesiąt do kilkuset tysięcy osób - uczestniczą m.in. Międzynarodowy Trybunał Karny i amerykański rząd, który uznał LRA za organizację terrorystyczną. Akcje Bożej Armii w poprzednich latach potępiał także m.in. Caritas i sekretarz generalny ONZ Ban Ki-moon.
Film Littella jako jedna z dwunastu produkcji powalczy o Nagrodę Watch Docs, główne festiwalowe wyróżnienie. Wśród konkursowych produkcji znalazła się także m.in. "Ikona", portret pacjentek prowincjonalnego szpitala psychiatrycznego na Syberii w reż. Wojciecha Kasperskiego, oraz "Nieustraszony wróbel" - film poświęcony przez reżyserkę Nanfu Wang chińskiej aktywistce Ye Haiyan, słynącej z niekonwencjonalnych metod walki m.in. o prawa pracowników seksualnych.
Poza konkursem, w sekcji "Chcę zobaczyć", pokazane zostaną filmy poświęcone szczególnie palącym problemom dotyczącym łamania praw człowieka, natomiast w cyklu "nowe filmy polskie" wybór najlepszych polskich dokumentów społecznych
Festiwalowe projekcje będą odbywać się w kinie Muranów, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, kinie Antropos oraz Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Wstęp na wszystkie pokazy i wydarzenia towarzyszące jest bezpłatny.
Organizatorami wydarzenia są Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Społeczny Instytut Filmowy oraz Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie.
Festiwal Watch Docs potrwa do 15 grudnia.
Polska Agencja Prasowa jest patronem medialnym festiwalu.(PAP)
oma/pat/
