Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach. Fot. PAP/A. Grygiel
Już w czasach prehistorycznych, a nie jak wcześniej sądzono - w średniowieczu, rozpoczęła się przemysłowa działalność na obecnych terenach Miasteczka Śląskiego k. Tarnowskich Gór – wynika z ostatnich badań przeprowadzonych na okolicznych torfowiskach.
Przeprowadziły je dzięki dotacji samorządu woj. śląskiego Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej (SMZT) oraz, w ramach własnych prac, renomowane placówki naukowe: Instytut Archeologii i Etnologii PAN z Warszawy, Politechnika Śląska, Uniwersytet Śląski oraz Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN z Zabrza.
Szczegółowe wyniki prac zostaną zaprezentowane w najbliższą środę w Centrum Kultury Śląskiej w Nakle Śląskim na wystawie zatytułowanej "Odczytano z torfowisk – początki i sposoby pozyskiwania metali na terenie tarnogórskiego obszaru kruszconośnego".
Na 16 planszach przedstawiono m.in. metody badania torfowisk, rodzaje kopalin i minerałów wydzielonych z różnowiekowych warstw torfu oraz ślady dawnych kultur znalezione na wydmach przy torfowiskach.
"Wyjątkowe znaczenie badanych obszarów wynika z zachowania się tam holoceńskich torfowisk graniczących bezpośrednio z wychodniami skał kruszconośnych. Przez te tereny dodatkowo przebiega granica pomiędzy zlewniami Wisły i Odry. W tych warunkach naturalna erozja gruntu odsłaniała minerały skał kruszconośnych takich jak: malachit, kupryt, samorodki metali szlachetnych, hematyt, galena srebronośna i rudy cynku" - wyjaśnił Grzegorz Rudnicki z SMZT.
Zanieczyszczenia wytwarzane w wyniku działalności dawnych społeczności na badanym obszarze, osadzone w różnowiekowych warstwach torfowisk, pozwoliły wnioskować o możliwych metodach ich wytwarzania w przeszłości, co rzuca nowe światło na pradzieje ludności obszaru wyżynnego Europy Środkowej.
"Na wystawie będzie można także poznać argumenty przemawiające za istnieniem scentralizowanej władzy w I tysiącleciu naszej ery i wcześniej na obszarze Polski południowej, argumenty za istnieniem dawnego hutnictwa ołowiu w sąsiedztwie obecnie istniejącej huty cynku w Miasteczku Śląskim oraz argumenty przemawiające za lokalizacją w rejonie Świerklańca wsi Zversov, wymienionej w bulli papieskiej z 1136 r." - dodał Rudnicki.
W badaniach uczestniczyli także archeolodzy: dr Edelgarda Foltyn i dr Eugeniusz Foltyn z Czechowic-Dziedzic. Część prac w terenie i interpretację wyników przeprowadził z kolei Leszek Chróst z gliwickiej Pracowni Badań, Pomiarów i Ekspertyz Ekologicznych.
Przedstawiciele SMZT zaznaczają, że rejon Miasteczka Śląskiego nie był nigdy przedmiotem zainteresowania naukowców pod kątem badań torfowisk. Zachęcają do dalszych badań.
Wystawę zorganizowaną wspólnie przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej i Centrum Kultury Śląskiej w Nakle Śląskim będzie można oglądać od 16 lutego do 15 marca.
Krzysztof Konopka (PAP)
Kon/ pat/
