2011-03-24 (PAP) - Harcerze Szarych Szeregów Maciej Aleksy Dawidowski ps. Alek (pośmiertnie) i Jerzy Jabrzemski ps. Wojtek zostali w czwartek odznaczeni przez prezydenta Bronisława Komorowskiego. Uroczystość odbyła się z okazji 68. rocznicy akcji pod Arsenałem.
Maciej Aleksy Dawidowski ps. Alek został odznaczony przez prezydenta Bronisława Komorowskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a Jerzy Jabrzemski "Wojtek" - Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Maciej Aleksy Dawidowski "Alek" w 1939 roku ukończył stołeczne liceum im. Stefana Batorego. Członek 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego "Pomarańczarni", był instruktorem harcerskim i podharcmistrzem. Podczas II wojny żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej. Zmarł w wyniku ran odniesionych w akcji pod Arsenałem, w której odbito Jana Bytnara "Rudego". "Alek" i "Rudy" byli głównymi bohaterami książki "Kamienie na szaniec" Aleksandra Kamińskiego.
Jerzy Jabrzemski "Wojtek" członek harcerstwa, podczas II wojny żołnierz Szarych Szeregów, instruktor Kwatery Głównej Szarych Szeregów, uczestnik Powstania Warszawskiego. Po upadku Powstania więzień kilku obozów w Niemczech, ranny w wypadku trafił do Wielkiej Brytanii, skąd w 1946 roku powrócił do Polski.
Czwartkowej uroczystości towarzyszył pokaz filmu Mariusza Malca "Oni szli Szarymi Szeregami".
Na film w reż. Mariusza Malca składają się wspomnienia harcerzy z Szarych Szeregów uzupełnione fotografiami i filmowymi wstawkami - fabularnymi epizodami z okresu II wojny. Główną część filmu stanowią opowieści członków Szarych Szeregów dotyczące historii przedwojennego harcerstwa, lat okupacji, Powstania Warszawskiego, a także o tamtych wydarzeniach z perspektywy dnia dzisiejszego.
Film ukazuje udział młodzieży w tajnych kompletach czy akcjach Małego Sabotażu, np. stemplowania znakiem Polski Walczącej (tzw. Kotwicy) niemieckich plakatów. Film przedstawia również takie akcje jak odbicie Jana Bytnara "Rudego" z rąk gestapo czy zamach na Franza Kutscherę oraz akcje dywersyjne Grup Szturmowych i walki batalionów "Zośka" i "Parasol", m.in. odbicie w Celestynowie transportu więźniów przewożonych do Oświęcimia. Obraz ukazuje również dzień powszedni młodych żołnierzy Szarych Szeregów.
Szare Szeregi zostały założone 27 września 1939 roku przez członków Naczelnej Rady Harcerskiej. Były konspiracyjną organizacją młodzieżową podzieloną na chorągwie, hufce, drużyny i zastępy, na której czele stał Naczelnik z Kwaterą Główną zwaną Pasieką. Działały na terenie niemal całej okupowanej II Rzeczpospolitej.
Skupiały młodzież w wieku powyżej 12 lat - 12,15-latkowie ("Zawiszacy") pełnili służbę pomocniczą, 16-18-latki ("Bojowe Szkoły") uczestniczyli w tzw. małym sabotażu i zajmowali się akcją propagandową, zaś młodzież powyżej 18 lat ("Grupy Szturmowe") pełniła już służbę w tzw. wielkim sabotażu, biorąc udział w akcjach bojowych. Program organizacji określany w skrócie "Dziś-jutro-pojutrze" oznaczał zaangażowanie w konspirację - "dziś", walkę powstańczą - "jutro" oraz pracę w wolnej Polsce - "pojutrze". Szare Szeregi zostały rozwiązane 17 stycznia 1945 roku.(PAP)
akn/ abe/ bk/
