W Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN pisarz Józef Hen otworzył 13. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Żydowskie Motywy. W Kinie Muranów w ramach przeglądu zostanie pokazanych ponad 30 filmów fabularnych, krótkometrażowych i dokumentów, Festiwal potrwa do 28 maja.
Uroczyście inaugurując festiwal Józef Hen przypomniał: "Proszę Państwa, ten festiwal otwierałem zawsze z Andrzejem Wajdą. Pierwszy raz otworzyliśmy - jeśli się nie mylę - w 2004 r. na ul. Elektoralnej 12, w domu kultury, który przed wojną był Szpitalem św. Ducha". "Chcę powiedzieć, że moje kontakty z Andrzejem Wajdą, filmowe i osobiste, zaczęły się wcześniej. Byłem w 1954 r. (...) na takim pokazie przedkolaudacyjnym filmu +Pokolenie+ (...). Dokonam wobec tego, po co tu przyszedłem. 13. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Żydowskie Motywy uważam za otwarty" - powiedział.
"Przez najbliższe cztery dni pokażemy Państwu w Kinie Muranów 28 filmów z 10 krajów. W tym roku do komisji selekcyjnej trafiło aż 400 pozycji filmowych, z których musieliśmy wyłonić te najlepsze" - poinformowała Ewa Szprynger, prezes Stowarzyszenia Żydowskie Motywy.
"To jest już 13. festiwal organizowany wspólnie z Muzeum POLIN. I tenże festiwal (...) naprawdę zgromadził w przeszłości dobrych tysiąc filmów, które mogliśmy obejrzeć w Kinie Muranów" - powiedział dyrektor festiwalu Mirosław Chojecki.
Obecny na inauguracji wydarzenia wiceprezydent Warszawy Włodzimierz Paszyński stwierdził, że ten festiwal i inne tego typu działania są coraz bardziej potrzebne. "Wydarzenia na świecie, ale także w Polsce, coraz donioślejszy głos języka nienawiści, mowy pogardy - wskazuje na to, że pewne rzeczy trzeba powtarzać głośniej, głośniej i głośniej" - wyjaśnił.
"Gdybym chciał to powiedzieć dosadniej, powiedziałbym bym mniej więcej tak (...), że coraz wyraźniej widać, że również po naszym kraju rozlewa się fala, której kolor wydaje się coraz bardziej brunatny. Ja jednak myślę jako humanista (...), że pokazywanie tego co najlepsze w kulturze, w filmie, ale i w literaturze, ale i w teatrze, wszędzie - to być może jakaś recepta na poprawę tej sytuacji" - powiedział wiceprezydent stolicy. "Być może do niektórych przynajmniej z naszych rodzimych troglodytów dojdzie ta prawda zupełnie oczywista, że bez żydowskich motywów ich też by nie było" - ocenił.
Po inauguracji w MHŻP POLIN odbyła się projekcja filmu "Korczak" z 1990 r. w reżyserii Andrzeja Wajdy.
Codzienne prezentacje filmów odbywać się będą do 28 maja w kinie Muranów. W programie 13. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego "Żydowskie Motywy" znalazły się filmy fabularne, krótkometrażowe i dokumentalne o tematyce żydowskiej z całego świata – m.in. z Izraela, Niemiec, Polski, Francji, Rumunii i USA. Pokazom towarzyszyć będą dyskusje z autorami filmów.
Publiczność festiwalu zobaczy filmy poświęcone historii i tradycji narodu żydowskiego, m.in. "Aliyah Dada" (reż. Oana Giurgiu, Rumunia 2015). Jest to - jak piszą organizatorzy - "opowieść o migracji 400 tysięcy rumuńskich Żydów do Ziemi Świętej oraz o ich niezwykłym wpływie na izraelską kulturę (...), zrealizowany w stylu dadaistycznego kolażu film stanowi hołd złożony pionierom tego ruchu – Tristanowi Tzara i Marcelowi Janco, dwóm żydowskim artystom pochodzenia rumuńskiego".
W konkursie znajdują się też filmy opisujące rzeczywistość współczesnego Izraela. Jak podano na stronie festiwalu, "w zaskakującej +Pochwale smalcu+ (reż. Chen Shelach, Izrael 2016) reżyser przedstawia historię produkcji wieprzowiny w Izraelu, która – jako religijne tabu – od lat wywołuje gorące spory pomiędzy ortodoksyjnymi Żydami a zwolennikami świeckiego syjonizmu".
Polską kinematografię w konkursie reprezentować będzie m.in. dokument "Przy Planty 7/9" (reż. M. Jaskulski, L. Loewinger, Polska/USA 2016). Jak napisali organizatorzy, "film w przejmujący sposób przypomina tragedię pogromu kieleckiego z 1946 roku, w którym z rąk Polaków zginęło ponad czterdziestu Żydów. Rekonstrukcja tych dramatycznych wydarzeń staje się punktem wyjścia do przedstawienia trwających od ponad trzech dekad starań Bogdana Białka – psychologa i społecznika – o oparte na wzajemnym zrozumieniu i wyzbyciu się stereotypów zbliżenie między kielczanami a Żydami".
W skład jury konkursowego wchodzą: twórczynie filmowe Joanna Kos-Krauze i Anna Zamecka oraz teolog i krytyk filmowy ks. Andrzej Luter. Spośród wszystkich prezentowanych filmów jurorzy wytypują laureatów czterech głównych nagród festiwalu, w tym najważniejszej – Złotego Warszawskiego Feniksa. Filmy będą rywalizowały również o Nagrody Specjalne oraz o Nagrodę Publiczności.
Ważnym punktem festiwalu będzie przegląd filmów Andrzeja Wajdy, w których istotną rolę odegrały motywy żydowskie. Widzowie zobaczą m.in.: "Samsona" (1961), "Wesele" (1972) oraz "Korczaka" (1990).
Na 27 maja zaplanowano debatę "Dalecy / Bliscy. Żydzi w filmach Andrzeja Wajdy", podczas której zaproszeni goście - aktorzy Maja Komorowska i Wojciech Pszoniak oraz pisarz i krytyk literacki Piotr Paziński - będą analizować wagę i znaczenie wątków żydowskich w twórczości reżysera.
Odbywający się od 2004 r. międzynarodowy festiwal jak informuje jego organizator Stowarzyszenie Żydowskie Motywy: "przybliża polskim widzom żydowską kulturę, pielęgnuje pamięć o wspólnej przeszłości Polaków i Żydów oraz promuje idee tolerancji poprzez język sztuki filmowej" .
Współorganizatorem przeglądu jest Narodowe Centrum Kultury. (PAP)
gj/ pat/
