Kierownik Muzeum Powstania Poznańskiego - Czerwiec 1956 Kinga Przyborowska i dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Tomasz Łęcki. Fot. PAP/J. Kaczmarczyk
Ponad 150 tys. osób odwiedziło dotąd działające od 2007 roku w przyziemiu Zamku Cesarskiego w Poznaniu Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956. Z okazji 10-lecia działalności placówka wydała katalog z opisem swojej historii i zbiorów.
Muzeum zostało otwarte 4 października 2007 roku. Jest oddziałem Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości w Poznaniu. Przedstawia historię pierwszego masowego wystąpienia robotniczego w czasach PRL-u. W swoich zbiorach posiada obecnie 1,3 tys. eksponatów z lat 1945 – 1989.
"Muzeum powołane zostało jako placówka bez siedziby, w 1997 roku. Pierwsza wystawa została zaprezentowana w 2000 roku. U progu 50. rocznicy Czerwca podjęto starania, by tej ekspozycji nadać godną formę. Nie udało się tego osiągnąć przy okazji jubileuszu w 2006 roku - ostatecznie siedziba została otwarta w roku następnym” - powiedział w środę na konferencji prasowej dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości w Poznaniu Tomasz Łęcki.
Jak dodał, placówka cały czas zmaga się z brakiem wystarczającej powierzchni wystawienniczej. Problemem jest też odpowiednie oznaczenie wejścia do muzeum. "Liczę na to, że za 10 lat będzie nam dane spotkać się w muzeum większym, przestronniejszym, bardziej poruszającym zwiedzających. Tym bardziej, że mamy świadomość, że świadków tych wydarzeń z roku na rok będzie coraz mniej. Pozostanie nasza odpowiedzialność za tę tradycję" – powiedział.
Powstały z okazji jubileuszu 10-lecia działalności katalog „Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956” to 250-stronicowa, bogato ilustrowana publikacja, wydana w polskiej, angielskiej i węgierskiej wersji językowej.
Kierownik muzeum Kinga Przyborowska podkreśliła, że wydawnictwo jest nie tylko przewodnikiem po wystawie stałej, ale też zawiera artykuły poświęcone historii Czerwca '56, pamięci o nim oraz zbiorom placówki - także tym, których nie ma na ekspozycji. W publikacji znajduje się też obszerna relacja z ubiegłorocznych uroczystości z okazji 60. rocznicy Poznańskiego Czerwca oraz wspomnienia dziesięciorga uczestników wydarzeń z 1956 roku.
Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956 jest pierwszym w Poznaniu muzeum narracyjnym. Znaczną część ekspozycji zajmuje sala stylizowana na fragment poznańskiej ulicy, z makietami czołgu T-34 i wagonu tramwajowego. Kolejne pomieszczenia zaaranżowane zostały na typowe poznańskie mieszkanie z lat 50. ub. wieku, salę prezydialną KW PZPR, salę przesłuchań w UB i więzienną celę.
W muzeum zobaczyć można m.in. zdjęcia z przebiegu powstania wykonane przez pracowników Urzędu Bezpieczeństwa, zbiory broszur, ulotek, wydawnictw z drugiego obiegu, a także pamiątki i dokumenty pokazujące przyczyny, przebieg i konsekwencje buntu poznańskich robotników w 1956 roku. Szczególne znaczenie mają prezentowane na ekspozycji pamiątki po osobach, które straciły życie w 1956 roku w Poznaniu, w tym prywatne rzeczy najmłodszej ofiary Poznańskiego Czerwca, 13-letniego Romka Strzałkowskiego.
Najnowszym elementem kolekcji jest osiem unikatowych fotografii, przedstawiających ulice Poznania z 28 czerwca 1956 roku. Wykonał je niemiecki przemysłowiec Peter Schaeffer, który był jednym z gości targowych. Mężczyzna przemierzając samochodem Poznań wykonywał z ukrycia zdjęcia pokazujące miasto spacyfikowane przez wojsko. Rolkę z filmem udało się wywieźć do RFN, gdzie zdjęcia zostały wywołane i na kilkadziesiąt lat trafiły do rodzinnego albumu.
Muzeum znajduje się w przyziemiu Zamku Cesarskiego. W tym budynku w 1956 roku mieściła się Miejska Rada Narodowa. Obok znajdowała się siedziba Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Okolice obu obiektów były miejscem protestu demonstrantów.
28 czerwca 1956 roku robotnicy Zakładów Cegielskiego, wówczas Zakładów im. Stalina, podjęli strajk generalny i zorganizowali demonstrację uliczną, krwawo stłumioną przez milicję i wojsko. Życie straciło wówczas, według ustaleń śledztwa, 58 osób, w tym 50 osób cywilnych, czterech żołnierzy, trzech funkcjonariuszy UB i milicjant. (PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ itm/
