Teren b. niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Fot. PAP/A. Grygiel
Scenariusz stałej ekspozycji polskiej w Muzeum Auschwitz, która zastąpi dotychczasową, anachroniczną już ekspozycję, jest w fazie dopracowywania. Powinien być gotów w pierwszym kwartale przyszłego roku – powiedział w czwartek rzecznik Muzeum Bartosz Bartyzel.
„Po przygotowaniu scenariusza zaczną się prace nad kosztorysem rozwiązań budowlanych i produkcyjnych” – powiedział rzecznik.
Stałe ekspozycje narodowe, upamiętniające ofiary niemieckiego obozu Auschwitz, powstawały z inicjatywy środowisk byłych więźniów w blokach byłego obozu Auschwitz I. Pierwszą, czechosłowacką, otwarto w 1960 r. Obecnie jest ich kilkanaście. W ostatnich kilkunastu latach większość z nich została gruntownie zmodernizowana. Stało się tak m.in. z rosyjską, żydowską, którą przygotował jerozolimski instytut Yad Vashem, francuską, a także wystawami poświęconymi Żydom węgierskim, słowackim i więźniom z Czech. Powstała nowoczesna ekspozycja upamiętniająca męczeństwo Romów.
Polska wystawa jest w tej chwili jedną z najstarszych. Powstała jeszcze w czasach PRL; w 1985 r.
Muzeum planuje jej wymianę od wielu lat. W 2010 r. przygotowano wstępną koncepcję nowej ekspozycji. Zakładała ona, że na parterze bloku 15, który obecnie zajmuje wystawa polska, przybliżone zostaną najważniejsze kwestie związane z ofiarami Auschwitz pochodzącymi z Polski. W tym aspekcie powinna ona uzupełniać główną ekspozycję muzealną, która ma zostać udostępniona w całości w 2025 r. Na pierwszym piętrze miała się ona skupić na historii lokalnej, m.in. ukazując wysiedlenia Polaków, które towarzyszyły powstaniu kompleksu Auschwitz, represje wobec okolicznej ludności, a także działanie przyobozowego ruchu oporu.
Wymiana ekspozycji głównej, która z niewielkimi korektami istnieje od 1955 r., rozpocząć się ma w 2019 r. Szacowany na ok. 100 mln zł. koszt sfinansuje resort kultury. Wystawa będzie podzielona na trzy części. Pierwsza przybliży sprawców, obóz jako instytucję oraz planowanie zmiany obozu koncentracyjnego w ośrodek zagłady Żydów. Druga podejmie temat Zagłady widzianej z perspektywy ofiar. Wyeksponowane zostaną prywatne przedmioty przywiezione do obozu przez deportowanych Żydów. Trzecia skupi się na więźniach obozu koncentracyjnego i ukazaniu zaplanowanej przez Niemców dehumanizacji.
Ekspozycja będzie zlokalizowana na parterach sześciu bloków byłego niemieckiego obozu Auschwitz I, oznaczonych numerami od 4 do 9.
Rzecznik Muzeum Bartosz Bartyzel poinformował, że otwarcie trzeciej części wystawy (Doświadczenie obozowe) planowane jest na rok 2021, drugiej (Zagłada) na 2023, a pierwszej (Obóz jako instytucja) na rok 2025.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Do obozu deportowali ok. 150 tys. Polaków. Blisko połowa straciła życie.
W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum. W ub.r. zwiedziło je ponad 2 mln osób, w tym 424 tys. Polaków. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ agz/
