W Senacie otwarto wystawę pt. "Senat RP III kadencji i jego marszałek"

"Władysław Raczkiewicz należał do osób, które były wielkimi patriotami, prawdziwymi państwowcami, do tych, którzy służyli przez całe swoje życie Polsce. My też będziemy służyli Polsce, tak żeby była ona coraz silniejsza, żeby nasza więź narodowa, więź Polaków rozsianych po różnych kontynentach była jak najsilniejsza" - mówił marszałek Senatu Stanisław Karczewski podczas otwarcia wystawy. "Czerpiemy naukę z pracy senatorów okresu międzywojennego" - dodał.

Karczewski odczytał fragment przemówienia z 1. posiedzenia Senatu RP III kadencji, w którym ówczesny marszałek Władysław Raczkiewicz podkreślił, że "doczekanie i urzeczywistnienie ideałów niepodległości napawa dumą, ale i obarcza wielką odpowiedzialnością". "Na nas spada odpowiedzialny obowiązek dalszej naprawy i dalszego udoskonalenia podstaw i form naszego życia wewnętrznego" - mówił Raczkiewicz 9 grudnia 1930 r.

"Jak wiele w tych słowach aktualności, jak wiele dziedzictwa, wskazówek dla nas senatorów, ale i wszystkich Polaków. (...) Te słowa są aktualne, bo musimy pracować nad naprawą naszej Rzeczpospolitej, dbać o nasze granice, naszą suwerenność, pamięć o naszych bohaterach i poprzednikach" - zaznaczył Stanisław Karczewski.

"Jesteśmy wdzięczni za upamiętnienie pracy i osiągnięć senatorów międzywojennych, o których nie pamiętano w PRL-u" – powiedział Tadeusz Potworowski, syn senatora III kadencji Tadeusza Potworowskiego. Jak dodał, po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, senatorowie swoją działalnością przyczynili się do jej odbudowy. "Mam nadzieję, że byliby dumni z kontynuacji swojej pracy" – ocenił Tadeusz Potworowski.

Na wystawie pt. "Senat RP III kadencji (1930–35) i jego marszałek Władysław Raczkiewicz" przedstawiono sylwetki 12 senatorów II RP. Skład Izby kilkakrotnie zmieniał się z powodu wygasania mandatów senatorskich - sprawowało go łącznie 128 osób w tym 5 kobiet. Zasiadali w nim przedstawiciele mniejszości narodowych: 4 Ukraińców, 3 Niemców, Białorusin, Rosjanin i Żyd.

W drugiej połowie lat dwudziestych XX w. w Polsce narastał konflikt między obozem władzy a ugrupowaniami opozycyjnymi. Napięta sytuacja groziła wybuchem konfliktu społeczno-politycznego. W takiej sytuacji 25 sierpnia 1930 r. premierem został marszałek Józef Piłsudski, a 30 sierpnia prezydent Ignacy Mościcki rozwiązał Sejm i Senat II kadencji i ogłosił przedterminowe wybory, które odbyły się 16 listopada i 9 grudnia 1930 r. Na marszałka Senatu III kadencji wybrano Władysława Raczkiewicza.

W przeciwieństwie do Sejmu, przedwojenny Senat nie miał prawa do inicjatywy ustawodawczej. Jego głównym zadaniem było rozpatrywanie ustaw przyjętych przez Sejm. Senat RP III kadencji zebrał się na 80 posiedzeniach, rozpatrzył 579 ustaw, do 85 wniósł poprawki.

Od połowy lat dwudziestych XX w. podejmowano działania na rzecz konsolidacji polskich środowisk emigracyjnych. Marszałek stał na czele Rady Organizacyjnej Polaków z Zagranicy, w której skład wchodziło 11 delegatów reprezentujących najważniejsze ośrodki polonijne. Na corocznych spotkaniach rady przedstawiali oni problemy i potrzeby swoich środowisk.

Obejmując urząd marszałka Senatu, Władysław Raczkiewicz był już doświadczonym urzędnikiem państwowym. Zarówno sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Senatu, jak i ówczesne doniesienia prasowe, fotografie i filmy dokumentalne pokazują, że chętnie występował publicznie, zabierał głos na różne tematy.

Ekspozycja została przygotowana przez Centrum Informacyjne Senatu w ramach obchodów Roku Władysława Raczkiewicza.(PAP)

autor: Marek Sławiński

masl/aszw/