2011-03-16 17:22 Bydgoszcz (PAP) - Wystawę "O wieś wolną, niezależną, samorządną..." otwarto w środę na Starym Rynku w Bydgoszczy. Ekspozycję przygotował Instytut Pamięci Narodowej z okazji 30. rocznicy "bydgoskiego marca".
Określenie "bydgoskiego marca" odnosi się do kryzysu społecznego w Polsce po podpisaniu porozumień sierpniowych w 1980 r. Jego geneza wiązała się z dążeniem mieszańców wsi do założenia własnych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, a inspirację dla nich stanowiła prowadzona wcześniej walka o rejestrację pracowniczej "Solidarności".
"W Bydgoszczy rozegrała się pierwsza, najbardziej ostra walka z komunistami o sposób w ogóle prowadzenia debaty publicznej, dyskusji władzy z opozycją. Pokazała ona, że władza jest bezwzględna, zdolna do brutalnych działań, a bardzo często niezdolna do rozmowy, co najbardziej dobitnie udowodniła w grudniu 1981 r., zamiast okrągłych stolików, wprowadzając czołgi na ulice" - powiedział w czasie otwarcia wystawy dyrektor gdańskiego oddziału IPN prof. Mirosław Golon.
Dyrektor dodał, że wystawa pokazuje miejsce Bydgoszczy w historii Polski, rolę mieszkańców miasta i regionu, którzy przyczynili się do sukcesu w 1989 r. i późniejszym okresie.
Na wystawie zaprezentowano 28 tablic, na których pokazano fotokopie dokumentów, zdjęć, prasy podziemnej, ulotek, plakatów. Prezentowane materiały i zdjęcia pochodzą ze zbiorów Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, Zarządu Regonu NSZZ "Solidarność" w Bydgoszczy, Archiwum Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", Polskiej Agencji Prasowej i osób prywatnych.
Na kilku tablicach zaprezentowano narodziny ruchu chłopskiego w regionie bydgoskim i walkę o rejestrację własnego związku zawodowego. Pokazano zjazd chłopski 8 marca 1981 r. w Bydgoszczy, strajk okupacyjny w gmachu Wojewódzkiego Komitetu ZSL od 16 marca do 17 kwietnia 1981 r., a także organizowane przez rolników marsze, manifestacje i blokowanie ulic traktorami.
Przedstawiono m.in. rozmowy protestujących chłopów w okupowanym budynku WK ZSL z delegacją rządową, które zakończyły się zawarciem 17 kwietnia 1981 r. "porozumienia bydgoskiego" na mocy, którego wynegocjowano zgodę na rejestrację NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność", do czego doszło 12 maja 1981 r. w Warszawie.
Znaczną część wystawy zajmują plansze dotyczące wydarzeń podczas sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy 19 marca 1981 r., na którą udała się delegacja bydgoskiej "Solidarności" wraz z kilkoma rolnikami, aby domagać się od władz zgody na rejestrację rolniczej "Solidarności". Doszło wówczas do zerwania sesji, protestu działaczy związku i siłowego rozwiązanie konfliktu przez władze - wyrzucenia z budynku delegacji związkowej i pobicia niektórych jej członków.
Pokazano wykonane w szpitalu zdjęcia pobitych w czasie zajść w gmachu WRN członków robotniczo-chłopskiej delegacji - obecnego senatora Jana Rulewskiego, Mariusza Łabentowicza i Romana Bartoszcze.
Osobne miejsce na wystawie zajmuje przedstawienie obrad Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ "Solidarność" w Bydgoszczy 23-24 marca 1981 r. w sprawie dalszego postępowania wobec władz. Radykalne nastroje groziły wówczas strajkiem generalnym, ale zostały wyciszone w następstwie podpisania porozumienia z władzami 30 marca 1981 r. w Warszawie.
Wystawa ukazuje też kultywowanie pamięci o "bydgoskim marcu" w czasie stanu wojennego, jak manifestacje przed bydgoskim kościołem Świętych Polskich Braci Męczenników, kolportowanie ulotek i plakatów oraz kopert z okolicznościowymi datownikami i znaczkami poczty drugiego obiegu.
Wystawę wieńczą materiały związane z wyborami parlamentarnymi 1981 r., w których działacze chłopskiej "Solidarności" z regionu Piotr Bartoszcze i Ignacy Guenther już w pierwszej turze otrzymali po około 60 procent głosów.
"To jest wystawa o ludziach, którzy w dobie komunistycznego reżimu dokonali wyboru i wybrali walkę o Polskę wolną, niezależną, samorządną i walkę tę wgrali" - podkreśliła współautorka ekspozycji dr Katarzyna Maniewska z IPN. (PAP)
rau/ mlu/
"W Bydgoszczy rozegrała się pierwsza, najbardziej ostra walka z komunistami o sposób w ogóle prowadzenia debaty publicznej, dyskusji władzy z opozycją. Pokazała ona, że władza jest bezwzględna, zdolna do brutalnych działań, a bardzo często niezdolna do rozmowy, co najbardziej dobitnie udowodniła w grudniu 1981 r., zamiast okrągłych stolików, wprowadzając czołgi na ulice" - powiedział w czasie otwarcia wystawy dyrektor gdańskiego oddziału IPN prof. Mirosław Golon.
Dyrektor dodał, że wystawa pokazuje miejsce Bydgoszczy w historii Polski, rolę mieszkańców miasta i regionu, którzy przyczynili się do sukcesu w 1989 r. i późniejszym okresie.
Na wystawie zaprezentowano 28 tablic, na których pokazano fotokopie dokumentów, zdjęć, prasy podziemnej, ulotek, plakatów. Prezentowane materiały i zdjęcia pochodzą ze zbiorów Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, Zarządu Regonu NSZZ "Solidarność" w Bydgoszczy, Archiwum Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", Polskiej Agencji Prasowej i osób prywatnych.
Na kilku tablicach zaprezentowano narodziny ruchu chłopskiego w regionie bydgoskim i walkę o rejestrację własnego związku zawodowego. Pokazano zjazd chłopski 8 marca 1981 r. w Bydgoszczy, strajk okupacyjny w gmachu Wojewódzkiego Komitetu ZSL od 16 marca do 17 kwietnia 1981 r., a także organizowane przez rolników marsze, manifestacje i blokowanie ulic traktorami.
Przedstawiono m.in. rozmowy protestujących chłopów w okupowanym budynku WK ZSL z delegacją rządową, które zakończyły się zawarciem 17 kwietnia 1981 r. "porozumienia bydgoskiego" na mocy, którego wynegocjowano zgodę na rejestrację NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność", do czego doszło 12 maja 1981 r. w Warszawie.
Znaczną część wystawy zajmują plansze dotyczące wydarzeń podczas sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy 19 marca 1981 r., na którą udała się delegacja bydgoskiej "Solidarności" wraz z kilkoma rolnikami, aby domagać się od władz zgody na rejestrację rolniczej "Solidarności". Doszło wówczas do zerwania sesji, protestu działaczy związku i siłowego rozwiązanie konfliktu przez władze - wyrzucenia z budynku delegacji związkowej i pobicia niektórych jej członków.
Pokazano wykonane w szpitalu zdjęcia pobitych w czasie zajść w gmachu WRN członków robotniczo-chłopskiej delegacji - obecnego senatora Jana Rulewskiego, Mariusza Łabentowicza i Romana Bartoszcze.
Osobne miejsce na wystawie zajmuje przedstawienie obrad Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ "Solidarność" w Bydgoszczy 23-24 marca 1981 r. w sprawie dalszego postępowania wobec władz. Radykalne nastroje groziły wówczas strajkiem generalnym, ale zostały wyciszone w następstwie podpisania porozumienia z władzami 30 marca 1981 r. w Warszawie.
Wystawa ukazuje też kultywowanie pamięci o "bydgoskim marcu" w czasie stanu wojennego, jak manifestacje przed bydgoskim kościołem Świętych Polskich Braci Męczenników, kolportowanie ulotek i plakatów oraz kopert z okolicznościowymi datownikami i znaczkami poczty drugiego obiegu.
Wystawę wieńczą materiały związane z wyborami parlamentarnymi 1981 r., w których działacze chłopskiej "Solidarności" z regionu Piotr Bartoszcze i Ignacy Guenther już w pierwszej turze otrzymali po około 60 procent głosów.
"To jest wystawa o ludziach, którzy w dobie komunistycznego reżimu dokonali wyboru i wybrali walkę o Polskę wolną, niezależną, samorządną i walkę tę wgrali" - podkreśliła współautorka ekspozycji dr Katarzyna Maniewska z IPN. (PAP)
rau/ mlu/
