Szklakiem podziemnych schronów wybudowanych w czasach PRL-u w krakowskiej Nowej Hucie będzie wiódł nowy szlak turystyczny "Podziemna Nowa Huta”. W przyszłym roku ma rozpocząć się tworzenie trasy, która ma stać się częścią Muzeum PRL-u, działającego w tej dzielnicy.
Współtwórczyniami projektu trasy są Katarzyna Zarzycka – autorka scenariusza, i Inga Olszańska – autorka aranżacji. Według ich koncepcji schrony zostaną pokazane w znacznie szerszym, nowohuckim kontekście.
"Postanowiliśmy skorzystać z wymyślonej w latach pięćdziesiątych w USA, a w Polsce stosowanej dopiero od niedawna, metody interpretacji dziedzictwa. Polega ona nie tylko na udzielaniu informacji, prezentacji, ale na postawieniu dodatkowych pytań, pozwoleniu odbiorcom, aby przefiltrowali opowieść przez własne doświadczenia" – oceniła Zarzycka.
Zgodnie z koncepcją nowej trasy, schrony zostaną wyposażone w eksponaty z epoki, a przewodnicy będą opowiadali w nich o zimnej wojnie i budownictwie ochronnym. Aby zaglądali do nich nie tylko pasjonaci budownictwa militarnego, autorki koncepcji wzbogacą trasę o opowieści o erze nuklearnej w popkulturze.
Centrum trasy znajdzie się na os. Szkolnym 22. Można tam będzie obejrzeć dwuczęściową wystawę "Schrony w Nowej Hucie – duch miejsca, duch czasu", poświęconą dzielnicy i zimnej wojnie. Będzie ją można zwiedzać w grupach i indywidualnie, samodzielnie lub z przewodnikiem. Jej dopełnienie będzie stanowił schron znajdujący się pod tym budynkiem, w który zwiedzający mają poczuć emocje towarzyszące stanowi zagrożenia.
Pozostałe lokalizacje będzie można odwiedzić tylko z przewodnikiem. Kolejne schrony można będzie oglądać na os. Szkolnym 37. Ta część ekspozycji będzie nosiła tytuł "Schron – jak to działa?" i będzie opowiadała o potrzebie schronienia, najciekawszych schronach na świecie oraz konstrukcji schronu.
W schronie na os. Szkolnym 9 zwiedzający usłyszą opowieść "Wokół atomu", składającą się z dwóch części: "Atom: wróg… czy przyjaciel?" i "Era nuklearna w popkulturze", a na os. Krakowiaków 43 zaplanowano element trasy noszący tytuł "Kruchy pokój, kruche bezpieczeństwo". Składać się z czterech części: "Tryb awaryjny", "Obrona ludności", "Lamus historii" oraz "Nowa Huta – fakty i mity".Autorki trasy podkreślają, że choć pokazywane obiekty znajdują się na dwóch osiedlach: Szkolnym i Krakowiaków, to trasy przejścia z przewodnikami pomiędzy nimi zostaną wytyczone tak, aby turyści zobaczyli najważniejsze miejsca na terenie dzielnicy: plac Centralny, aleję Róż, Arkę Pana, czy Teatr Ludowy. Dzięki temu poznają unikalne założenie architektoniczne Nowej Huty, a także najważniejsze obiekty historyczne, związane z np. walką o nowohucki krzyż.
Nowa Huta została zaprojektowana i zbudowana od podstaw po II wojnie światowej jako oddzielna miejscowość pod Krakowem dla pracowników powstającego tam kombinatu metalurgicznego. Miała być wzorcowym miastem socrealizmu. Budowa rozpoczęła się w 1949 r., a w 1951 r. została włączona do Krakowa.
Dziś Nowa Huta jest historyczną częścią Krakowa, podzieloną na pięć samorządowych dzielnic: Czyżyny, Mistrzejowice, Bieńczyce, Wzgórza Krzesławickie i Dzielnica XVIII Nowa Huta. Powierzchnia historycznego obszaru to ponad 110 km kw., zamieszkana przez ok. 300 tys. osób.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ pś/
