MKiDN: nie mamy zamiaru nadawać komukolwiek statusu artysty

W ostatnim czasie w mediach (m.in. "Gazeta Wyborcza" 7 lutego 2018, tekst "Ludzie ministra kultury orzekną, kto jest artystą i czy będzie miał emeryturę") pojawiły się sie doniesienia, że MKiDN zamierza wprowadzić do polskiego prawa kategorii "statusu artysty", który nadawany by miał być przez ministerialna komisję. MKiDN, w oświadczeniu opublikowanym w środę na stronie internetowej resortu, dementuje te informacje.

Jak przypomina MKiDN w ubiegłym roku rozpoczęła pracę Ogólnopolska Konferencja Kultury (OKK) zorganizowana z inicjatywy MKiDN przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina (NIFC) celem wypracowania, w szerokiej, środowiskowej debacie, rozwiązań prawnych i organizacyjnych zaspokajających najbardziej palące potrzeby artystów. W trakcie dyskusji wskazano liczne luki i zaniedbania w polskim systemie wspierania twórczości artystycznej, który obecnie pozbawiony jest szczegółowych uregulowań dedykowanych twórcom.

Jak podaje MKiDN takie uregulowania istnieją w większości krajów UE, gdzie dostosowano przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych, poboru podatków, prawa pracy i in. do specyfiki zawodów artystycznych, którą cechuje m.in. nieregularność przychodów, okresy przestojów, szczególny rytm i czas pracy, niekiedy skrócony okres zdolności wykonywania zawodu i właściwe tylko danej profesji obciążenia zdrowotne. Brak odpowiednich uregulowań prawnych skutkuje dyskryminacją artystów, często pozbawionych dostępu do elementarnych udogodnień cywilizacyjnych np. świadczeń emerytalnych i opieki zdrowotnej, co ogranicza ich możliwości twórcze albo wręcz powoduje ucieczkę do innych zawodów.

Usunięcie tych dolegliwych zaniedbań uznano za priorytet w debacie na forum OKK, uznano też potrzebę skodyfikowania statusu artysty, ponieważ aby opracować rozwiązania dedykowane pewnej konkretnej grupie pracowniczej, trzeba ją najpierw określić, odróżnić od innych grup. OKK rozważała rozmaite możliwe kryteria i rozmaite sposoby nadawania statusu artysty.

"W dyskusji w ogóle nie pojawiła się ewentualność nadawania statusu artysty przez komisję złożoną z urzędników MKiDN. Tak ekscentryczny projekt powstał wyłącznie w głowach niektórych, nierzetelnych publicystów i to do nich należy zgłaszać się z prośbą o jego wyjaśnienie. Zapis wszystkich sympozjów OKK oraz przedstawionych w trakcie obrad materiałów dostępny jest na stronie internetowej konferencjakultury.pl, gdzie można rzecz zweryfikować" - podaje resort.

Ostateczna konkluzja OKK pozostaje w fazie opracowywania. Dotychczas odbyło się 11 seminariów, z udziałem około 300 referentów oraz ponad 200 podmiotów (stowarzyszeń i zrzeszeń artystów, związków twórczych, związków zawodowych, pracodawców, organizatorów instytucji kultury). Obecnie zespół ekspertów OKK, w oparciu o wnioski z debaty, przygotowuje wariantowe propozycje legislacyjne, które zostaną poddane kolejnej konsultacji ze środowiskiem podczas finalnej konferencji, podsumowującej całość obrad, planowanej wiosną br. w Warszawie.

MKiDN, jak podaje, kieruje się przekonaniem, że projekt naprawy sytemu organizacji życia artystycznego w naszym kraju powinni wypracować samodzielnie twórcy, animatorzy i uczestnicy kultury. Dlatego resort nie przedstawiał żadnych własnych założeń w tym względzie i nadal ich nie formułuje. Gdy OKK wypracuje środowiskowy consens w tej sprawie, MKiDN podejmie działania zmierzające do jego wdrożenia w takim zakresie, w jakim będzie to możliwe w obecnej sytuacji prawnej, instytucjonalnej i budżetowej - deklaruje MKiDN.

"Jest rzeczą pierwszorzędnej wagi, by OKK była maksymalnie reprezentatywna tj. by ujawniła jak najszersze spectrum opinii, poglądów i stanowisk względem obowiązujących i postulowanych regulacji życia artystycznego. Ponawiamy zatem zaproszenie do zapoznania się z przebiegiem debaty oraz do zgłaszania propozycji, uwag, obiekcji i głosów krytycznych do ministerstwa lub bezpośrednio do organizatora OKK czyli NIFC" - zachęca ministerstwo. (PAP)

autor: Agata Szwedowicz

aszw/